یادداشتی برای آنها که به طولانی نوشتن عادت دارند

غرض اینکه حقیر دستم به کوتاه نوشتن نمی‎رود، هرچه نیت می‎کنم کوتاه بنویسم سر آخر طولانی از کار در می‎آید. کوتاه نوشتن خودش هنر است، البته نه این کوتاه‎نویسی‎ها که در فضای وب‎نویسی رایج است و طرف در چند جمله خیلی راحت و خودمانی اعلام نظر می‎کند که فلان کتاب خوب است، بهمان کتاب بد است و خیلی هنر کند دوخطی هم درباره‎ی احساس شحصی‎اش می‎نویسد که مثلا با این کتاب حال کرده‎اند یا نه و از این دست. هرچند باید صفحه کلید رایانه بعضی‎ها را که اساسی می‎نویسند، بوسید (یادتان هست که قدیم قلم طرف را می‎بوسیدند یا چیزی در همین مایه‎ها)!

مطلب کوتاه خوب است اما از آن نوع که فشرده و با رعایت ایجاز و با اشاره به اساسی‎ترین وجوه یک اثر نوشته شده باشد و در همین مختصر نیز کدهایی بدهد که خواننده‎ی آن رهیافت بهتر و دریافت کاملتری از اثر مورد بحث پیدا کند. این جور نوشتن هنری‎ست که خیلی‎ها منجمله نگارنده از آن بی‎بهره‎اند. به شخصه هرچه سعی می‎کنم مطلب‎هایم ۵۰۰ کلمه بیشتر نشده و در همین حجم همه‎ی حرفم را بزنم، نمی‎توانم و دست آخر می‎رود بالای ۱۰۰۰ و یا ۱۵۰۰ کلمه و حتی بیشتر! بعد هم به خودم می‎گویم، مرد حسابی کی حوصله دارد مطلب به این بلندی را آنهم در اینترنت بخواند؟ جماعت خیلی هنر کنند نگاهی به پاراگراف اولش می‎اندازند و بعد هم به خاطر اینکه طولانی‎ست، بی‎خیالش می‎شوند. تازه اگر کسانی خیلی علاقه‎مند باشند، احتمال دارد این مطالب را سیو(save) کنند و خواندنش را بگذارند برای زمانی که هیچوقت فرا نمی‎رسد، همان کاری که خود نیز وقتی با مطالب مفصل اما ارزشمند در سایت‎ها و وبلاگها روبرو می‎شوم، انجام میدهم. هارد لبتابم نیز پر است از این گونه مطالب که معلوم نیست کی قرار است از خجالت آنها درآیم، مطالبی که مدام بر تعداد آنها افزوده می‎شود و پروژه خواندن آنها هم شکل ناممکن‎تری به خود می‎گیرد.

همانگونه که رویه انتشار مجلات چاپی (کاغذی)، جنس و به ویژه حجم مطالب مورد استفاده در آنها را تحت‎الشعاع قرار می‎دهد، فضای مجازی و رسانه‎های مرتبط با آن نیز بر چند و چون این مطالب موثرند. برای نمونه آن مطالب مطولی که در فصلنامه‎های تخصصی منتشر می‎شوند، به درد روزنامه نمی‎خورد. هرچند که خود این ماجرا هم وحی منزل نیست، چراکه  گاه در روزنامه‎ها مطالب بسیار مفصل و دشواری را می‎بینیم که طرف هشت ساعت زمان کار اداری‎اش را هم صرف آنها کند تمام نمی‎شوند و به ندرت کسی حوصله کند آنها را همانروز بخواند، پس خواندنش به بعد حواله می‎شود که سرانجامش در بالا آمد.

در فضای مجازی هم ماجرا همین گونه‎ست، شاید سایت‎ها و مجلات الکترونیکی، از مطالب بلندترهم استفاده کنند اما لااقل در مورد نوشته‎های وبلاگی به جرأت می‎توان گفت اگر می‎خواهید خوانده شوند، باید کوتاه بنویسید، موجز و خواندنی که حرف برای گفتن داشته، حداکتر ۵۰۰ کلمه!

بعد از یک عمر مطول‎نویسی، دارم تمرین می‎کنم کوتاه بنویسم؛ می‎دانید که در مجلات هرچه حجم مطلب بیشتر باشد، پول بیشتری می‎گیری، اینجا هم که از پول خبری نیست، اگر طولانی بنویسی از کیسه‎ات رفته… ای وای ۵۰۰ کلمه‎ام تمام شد!…