این مقاله را به اشتراک بگذارید
ترجمه اشعار مائو به فارسی
ابرهای زمستانی
مائو رهبر انقلاب چین و از مهم‌ترین چهره‌های سیاسی قرن بیستم است که قرائتش از مارکسیسم با توجه به شرایط بومی جامعه چین و تاکید بر نقش دهقانان و روستاییان در انقلاب بوده است. فرهنگ برای مائو نقش مهمی داشته و انقلاب فرهنگی که توسط حزب کمونیست چین انجام شد یکی از بحث‌برانگیزترین رویدادهای بعد از انقلاب چین است. به‌تازگی «مجموعه‌اشعار مائو» با ترجمه منوچهر بصیر در نشر سایه نیما به فارسی منتشر شده است. مترجم کتاب در توضیح کوتاهش درباره ترجمه این اشعار نوشته: «چین قبل از انقلاب فرهنگی در چنان باتلاقی از فقر مادی و فرهنگی دست‌وپا می‌زد که انگلیسی‌ها در سردر پارک شانگهای نوشته بودند: «ورود سگ و چینی ممنوع است.» اما امروز چین ابرقدرتی است که همه را به تعجب و وحشت انداخته و این نشانه عظمت انقلاب آن است. مائو رهبر انقلاب چین، شاعری بود که از شعر برای روحیه‌بخشیدن به ارتش سرخ در مبارزه با دشمنی بسیار‌قوی استفاده می‌کرد و پیروز می‌شد. ترجمه شعر کاری بسیار مشکل است. » در شعر اول این مجموعه با عنوان «چانگ» می‌خوانیم: «در سرمای پاییز تنها/ بر فراز جزیره نارنجی ایستاده‌ام/ رود هسیانگ به سوی شمال جاری‌ست/ از میان بیشه‌های انبوه،/ هزاران تپه سرخ را می‌بینم و/ صدها قایق در آب‌های بلوری شناورند. / عقاب‌ها هوا را می‌شکافند و/ ماهیان در ژرفای آب‌های زلال شناورند/ زیر آسمان‌های یخ‌زده میلیون‌ها موجود/ برای آزادی مبارزه می‌کنند. / در برابر این عظمت فکر می‌کنم، / در این سرزمین بیکران، / چه کسی سرنوشت انسان را تعیین می‌کند؟ / به یاد می‌آورم که آن روزها با دوستان زیادی/ بودیم و روزگار دشوار و پرشوری داشتیم. / جوان و پرشور و هم‌مدرسه بودیم و/ مانند تمام دانشجویان سری پرشور داشتیم و/ مشکلات را ناچیز می‌شماردیم/ رودخانه‌ها و کوه‌ها را به مردم نشان می‌دادیم/ و با کلمات خود آتش به جانشان می‌افکندیم و/ توانمندان را خوار می‌داشتیم، / یاد باد آن روزگار یاد باد» در شعرهای مائو، همان‌طور که در این شعر هم دیده می‌شود، طبیعت نقش پررنگی دارد و آرزوها و ایده‌های انقلاب نیز همین‌طور. مثلا در شعری با عنوان «راهپیمایی بزرگ» که در اکتبر ١٩٣۵ سروده شده می‌خوانیم: «ارتش سرخ از دشواری‌های راهپیمایی بزرگ/ نمی‌ترسد. / از هزاران پرتگاه و سیلاب‌ها می‌گذرد. / پنج شیار، مانند سطح ناهموار و ملایمی/ در معرض باد قرار می‌گیرند/ رود بزرگ «ومنگ»، / گلوله‌های کوچک گلی را می‌غلتاند/ آب‌های شن طلایی، / خود را به صخره‌های شیب‌دار کوبیده/ آن را گرم می‌کنند، / هزاران «لی» از راه پوشیده از برف/ بینشان با خوشحالی طی می‌شود/ و ارتش با سیمایی درخشان/ پیش می‌رود» پیش از این نیز «اشعار زندان هوشی‌مینه» با ترجمه منوچهر بصیر در نشر سوره مهر به چاپ رسیده بود. مترجم در مقدمه کوتاهش درباره این دفتر شعر نوشته: «اشعار زندان هوشی‌مین رییس‌جمهور و مبارز مشهور و متوفی ویتنام به هیچ‌عنوان ایدئولوژیک و به مفهوم خاص کلمه سیاسی نیست. آنقدر ساده و صمیمی است که هر انسان آزاده‌ای از خواندن آن لذت خواهد برد. پیام اشعار در متن اشعار و مخاطب آن تمام مردم است.»