این مقاله را به اشتراک بگذارید
در یک روز، ٢ کنسرت در تهران و بوشهر لغو شد
مجوزهای وزارت ارشاد بی‌اعتبار می‌شود؟
فرزانه ابراهیم‌زاده
لغو پشت لغو، تهدید پشت تهدید، بولتن پشت بولتن. این حکایت بخشی از موسیقی ایران است در این برهه تاریخی سال ١٣٩٣ خورشیدی؛ حکایت مجوزهایی که در تهران صادر می‌شود و در مسیر خود تا به شهرستان‌ها برسد اعتبارش را آن‌طور از دست می‌دهد که یک تهدید ساده به دادن بیانیه هم می‌تواند آن را لغو کند. در این بین وزارت فرهنگ و ارشاد دولت تدبیر و امید ناامید و دست‌بسته‌تر از هر دوره‌ای تنها اعتراض می‌کند. در چهار روز گذشته سه‌کنسرت از شمال تا جنوب ایران لغو شد؛ دو کنسرت علیرضا قربانی در مشهد و تهران و کنسرت سیروان خسروی در بوشهر. علیرضا قربانی که کنسرتش در مشهد هفته گذشته لغو شده بود، قرار بود ١١اسفند در دانشگاه شهید بهشتی اجرای برنامه داشته باشد ولی دو روز پیش از اجرا، این کنسرت لغو شد. کنسرت سیروان خسروی در بوشهر هم که قرار بود شنبه و یکشنبه در این شهر برگزار شود با وجود بلیت‌فروشی به خاطر مخالفت نیروی انتظامی لغو شد. هر دو کنسرت مجوز داشتند؛ قربانی از شورای فرهنگی دانشگاه شهید بهشتی و سیروان خسروی از دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و تایید شورای تامین استان.
لغو مجوز صادرشده بعد از بلیت‌فروشی
براساس اعلانات و پیامک‌هایی که در دانشکده‌ها و محوطه دانشگاه شهید بهشتی در یکی از بالاترین نقاط تهران پخش شده بود علیرضا قربانی قرار بود ١١ اسفند در تالار بزرگ دانشگاه یعنی تالار ابوریحان بیرونی برنامه اجرا کند. متولی برگزاری این کنسرت، انجمن اسلامی دانشگاه بود. تبلیغات بعد از صدور مجوز از سوی دانشگاه انجام و بلیت‌فروشی آغاز شد. اما شورای فرهنگی دانشگاه روز ١٠ اسفند اعلام کردند که مجوز این کنسرت لغو شده است. علی رضوی، مدیر ارکستر اشتیاق با بیان اینکه به‌صورت رسمی این موضوع اعلام نشده است، به «شرق» گفت: «انجمن اسلامی دانشگاه از ما دعوت کرد که در این دانشگاه اجرا داشته باشیم. از آنجایی که ما پیش از این در دانشگاه‌هایی مثل دانشگاه تهران و پلی‌تکنیک اجرا داشتیم این اجرا را قبول کردیم. اما به‌دلیل حساسیتی که نسبت به مجوز داشتیم تا قطعی‌نشدن مجوز قول قطعی داده نشد.»
براساس آنچه به گروه گفته شده، مخالف اصلی اجرای کنسرت در دانشگاه، حراست دانشگاه بوده است. این دلیلی است که پازوکی، مدیر انجمن اسلامی دانشگاه نیز به «شرق» می‌گوید و البته تاکید می‌کند دلایلی که دانشگاه برای لغو کنسرت اعلام کرده، قابل‌قبول نبوده است. این گروه درخواست خود را یک‌ماه پیش یعنی ١١ بهمن به دانشگاه ارایه کرده و بعد از پیگیری‌های فراوان توانسته بودند سوم اسفند مجوز را بگیرند. اما حالا بعد از گذشت یک‌هفته، مسوولان دانشگاه به‌طور رسمی گفته‌اند به‌دلیل همزمانی با ایام فاطمیه این کنسرت لغو شده است؛ مناسبتی که در تقویم وجود داشت و در زمان بررسی هم مسوولان دانشگاه آن را دیده بودند. این دلیل لغو کنسرت سیروان خسروی هم هست که دوبار پیش از این هم در بوشهر اتفاق افتاده و اجرای آن به تاریخ نهم و دهم اسفندموکول شده است.
حمیده ماحوزی، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی دلیل را ایام فاطمیه دانست اما در گفت‌وگو با «شرق» به این نکته تاکید کرد که اعتراضات مردمی و مخالفت برخی گروه‌ها باعث شده است این کنسرت لغو شود. او که معتقد است جریان لغوشدن کنسرت‌ها ربطی به بوشهر ندارد و سراسری است، اضافه می کند: «ما امسال ٢۶ کنسرت در بوشهر برگزار کردیم که تنها دو کنسرت به مشکل برخورد و آن در موج سراسری حمله به کنسرت‌ها بود.»با این‌همه او می گوید: «در حال مذاکره با گروه‌های مخالف هستیم تا ببینیم می‌توانیم مشکلات برگزاری کنسرت در بوشهر را حل کنیم یا خیر».
در حال رایزنی برای حل مشکل
اما این‌روزها همه فشارها روی مرکز موسیقی و پیروز ارجمند مدیر آن به عنوان مرجع اصلی صدور مجوز است. شاید در طول تاریخ ١۵٠ ساله کنسرت در ایران هیچ زمانی این‌گونه فشار برای لغو مجوزها وجود نداشته است. معلوم نیست اگر این گروه‌های دلواپس در سال ١٢٨٧ خورشیدی بودند و مانع اجرای کنسرت انجمن اخوت شده بودند، آیا عارف قزوینی می‌توانست اثری «چون از خون شهیدان وطن لاله دمیده است» را اجرا کند؟ البته ارجمند معتقد است همه این لغو کنسرت‌ها به‌دلیل فشارها نیست و براساس آماری که دارد ٨۵درصد کنسرت‌ها به‌دلیل ناهماهنگی گروه‌ها و به درخواست خودشان یا کنسرت‌گذاران لغو شده است: «١۵درصد از این کنسرت‌ها به‌دلیل فشارها و از سوی نهادهایی جز دفتر موسیقی و معاونت هنری لغو شده است.»ارجمند در گفت‌وگو با «شرق» با بیان روند صدور مجوز می‌گوید: «وقتی مجوز یک کنسرت صادر می‌شود، شورای تامین استان نیز آن را تایید می‌کند. مواردی هست که شورای تامین یا نهادهای دیگر اعلام می‌کنند که این کنسرت نباید برگزار شود یا به زمان دیگری موکول شود. اما مواردی هم هست که به‌دلیل فشار از سوی برخی از گروه‌های خودجوش و دلواپس لغو شده است. البته در چند مورد مذاکره کردیم و این مشکل حل شده است و در برخی موارد هم نیروی انتظامی مانع برهم‌زدن این کنسرت‌ها شده است.»او که ادامه می دهد؛ سیاست ما در دفتر موسیقی حمایت از هنرمندان و کمک به اجرای کنسرت‌هاست می‌افزاید تلاش می‌کنیم با گفت‌وگو با گروه‌ها شرایط اجرای دوباره کنسرت‌ها را داشته باشیم. «در مورد کنسرت روز یکشنبه سیروان خسروی در بوشهر یک جلسه اضطراری برگزار شد و خودم به‌عنوان مسوول موسیقی برای رفع این مشکل به استان سفر خواهم کرد.»
بی‌انصافی درباره شریف‌ترین صنف هنری
اما یکی از بحث‌هایی که این روزها در حاشیه موسیقی در جریان است، مطرب‌بازی خواندن آن از سوی احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد است. موضوعی که با واکنش بسیاری از اهالی موسیقی از جمله پیروز ارجمند روبه‌رو شده است. او به «شرق» گفت: «صنف موسیقی و هنرمندان این رشته از شریف‌ترین افراد هستند و با وجود همه مشکلاتی که در ٣۶ سال گذشته داشتند، بسیار متعهدانه عمل کرده‌اند و از روزهای پیش از انقلاب در کنار مردم بودند. با همه کم‌لطفی‌هایی که به این گروه شده است، شرافتمندانه در حفظ فرهنگ کوشیده‌اند. همین موسیقی‌دانان بودند که در دوران جنگ در کنار رزمندگان اسلام بودند و در سوگ امام‌خمینی(ره) آثاری را به وجود آوردند. این دور از انصاف است که بگوییم این موسیقی مطرب‌بازی است. به‌عنوان یک موسیقی‌دان که مدیر مرکز موسیقی هستم شهادت می‌دهم که هنرمندان موسیقی صنف شریفی هستند که در کنار مردم بودند. این روا نیست که به این افراد بگوییم مطرب. من این گله را دارم که کسی با نظر شخصی از صنفی بزرگ که ٣۵هزارعضو دارد و از قانون تبعیت و با شرافت زندگی می‌کنند با لفظ مطرب نام ببرد. حضرت امام(ره) و مقام‌معظم‌رهبری همواره درباره هنرمندان نظرات مثبتی داشتند و گفتند از کسانی که اندیشه‌های انقلاب را در کالبد هنر می‌ریزند، باید تجلیل کرد. این رواست به کسانی که اینچنین به بالندگی کالبد هنر کمک می‌کنند بگویند مطرب؟ علیرضا قربانی که اثری چون شب دهم را که باموضوع مذهبی و آیین‌های عاشورایی، اجرا کرده مطرب‌بازی می‌کند؟» / شرق