این مقاله را به اشتراک بگذارید
گزارشی از حضور زنان در تاریخ فستیوال کن
زنان بی‌نصیب از فستیوال‌ها
فستیوال کن چهارشنبه گذشته افتتاح شد. این فستیوال که که شصت و هشتمین دوره خود را آغاز کرده با حواشی تازه‌ای همراه بوده که در نوع خود جالب و قابل توجه است؛ از موضع‌گیری تازه رییس این فستیوال که بر سیاسی بودن کن صحه گذاشت – و حتی از این نوع نگاه استقبال کرد – تا توجه به حضور زنان در کن و مهم‌تر از همه، تماشای سینمای فلسطین. باید توجه داشت با وجود اینکه این مسائل و فیلم‌ها در بخش مسابقه قرار ندارد و در بخش‌های جانبی به نمایش در می‌آیند اما باز هم مهم است که در فستیوال کن – با همه فشارها و لابی‌های ضد فلسطینی – به این مسائل توجه شده است. از سوی دیگر روز شنبه دبیر سایت ورایتی کلودیا ادر در خبری اعلام کرده که کمپینی با عنوان او (مرد) برابر است با او (زن)، قرار است جمعی از زنان سازمان ملل به همراهی بازیگران سرشناس زن سینما مانند سالما هایک، آشواریا رای، کریستین واشون و کیت بلانش و چند بازیگر دیگر به بررسی تبعیض‌های جنسیتی و برابری یا عدم برابری زنان در فستیوال کن بپردازند. «اعتماد» رویکرد امسال فستیوال کن را با این نقطه‌گذاری به معرفی و بررسی و تماشا نشسته است
مترجم: پویا معنوی
همانند سال‌های گذشته نام تعداد محدودی کارگردان زن در میان فیلمسازان بخش مسابقه جشنواره کن به چشم می‌خورد. لیست فیلم‌های بخش مسابقه در سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۲ خالی از کارگردانان زن بود و تا به حال تنها یک زن جایزه نخل طلا را از آن خود کرده است. جین کمپیون، کارگردان نیوزیلندی‌ای بود که در سال ۱۹۹۳ با فیلم «پیانو» به طور مشترک با یک کارگردان مرد برنده نخل طلای جشنواره کن شد. با این حال امسال نام چهار زن در میان هیات داوران بخش مسابقه به چشم می‌خورد. از سوی دیگر ایزابلا روسلینی، بازیگر و فیلمساز زن ایتالیایی رییس بخش نگاه نو خواهد بود و سابین آزما، بازیگر و کارگردان زن فرانسوی ریاست بخش دوربین طلایی را بر عهده خواهد داشت. برای نخستین بار در ۲۸ سال گذشته جشنواره با فیلمی از یک کارگردان زن افتتاح خواهد شد؛ «سربلند» ساخته امانوئل برکوت، کارگردان زن فرانسوی با روایت زندگی نوجوانی بزهکار کن ۲۰۱۵ را افتتاح خواهد کرد.
با این‌حال همچنان به نظر می‌رسد در بخش مسابقه به روی فیلمسازان زن بسته است. در دهه گذشته تنها ۹ درصد فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره کن را فیلمسازان زن ساخته‌اند. فیلم افتتاحیه جشنواره نیز که توسط یک کارگردان زن ساخته شده به بخش مسابقه راه نیافته است. به نظر می‌رسد جشنواره با قراردادن فیلم‌های کارگردانان زن در بخش نگاهی نو ارتباط بهتری داشته باشد. بخشی که ۱۷ درصد فیلم‌های حاضر در آن در دهه گذشته به فیلمسازان زن اختصاص داشته است. این امر تنها به جشنواره کن محدود نمی‌شود. تنها چهار کارگردان زن تا به حال نامزد دریافت اسکار بهترین کارگردانی شده‌اند. آمار نشان می‌دهد از سال ۲۰۰۵ تا به امروز تنها ۲۰ فیلم از مجموع ۲۲۳ فیلم بخش مسابقه توسط کارگردانان زن ساخته شده‌اند. این درحالی است که در سال‌های ۲۰۰۵، ۲۰۱۰ و ۲۰۱۲ این رقم صفر بوده است. سال ۲۰۱۱ بهترین سال برای کارگردانان زن بوده که در آن چهار فیلمساز زن موفق به ورود به بخش مسابقه شدند.
بخش نگاهی نو از سال ۲۰۰۵ تا به حال ۳۸ اثر فیلمسازان زن را در لیست خود قرار داده است. این رقم ۱۷ درصد از تعداد ۲۲۴ فیلمی است که در طول ۱۰ سال گذشته نمایش داده شده و می‌شوند. در سال ۲۰۱۰ تنها یک فیلم از کارگردانان زن در این بخش نمایش داده شد و بهترین آمار را سال ۲۰۱۳ با هشت فیلم دارد.
از جمله تلاش‌هایی که در جهت افزایش حضور فیلمسازان زن در بخش مسابقه انجام شده می‌توان به ائتلاف «حمایت از فیلمسازان زن» اشاره کرد. پنل جدیدی از سوی این گروه با هدف پررنگ کردن حضور و به رسمیت شناخته شدن فیلمسازان زن در کن امسال آغاز به کار خواهد کرد. این پنل که «زنان فیلم‌های بزرگی می‌سازند: استراتژی‌هایی در جهت موفقیت» نام دارد روز ۲۸ اردیبهشت برگزار خواهد شد. گفت‌وگوها با هدف معرفی و تجلیل از آثار کارگردانان زن انجام خواهند گرفت. یک کارگردان سوئدی، یک کارگردان هنری از جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو و یک کارگردان اهل بوسنی از جمله افرادی هستند که در این نشست صحبت خواهند کرد.
اقدام دیگری که امسال در این رابطه انجام خواهد شد اهدای دو جایزه در شصت و هشتمین جشنواره فیلم کن خواهد بود. جایزه اول به یک شخصیت مطرح صنعت سینما اهدا خواهد شد که به شکل قابل توجهی به موضوع زنان پرداخته است. جایزه دوم به یک کارگردان زن تعلق خواهد گرفت که هنوز نام و بستر معرفی او معرفی و مشخص نشده است.
همچنین در این راستا قرار است نخل طلای افتخاری جشنواره کن امسال برای نخستین بار به یک کارگردان زن یعنی آنیس واردا اهدا شود. واردا که اواخر ماه میلادی جاری ۸۷ ساله می‌شود این جایزه را در مراسم اختتامیه جشنواره کن دریافت خواهد کرد. پیش از این نخل افتخاری کن را فیلمسازانی همچون برناردو برتولوچی، وودی آلن و کلینت ایستوود از آن خود کرده بودند. واردا پس از شنیدن این خبر با فروتنی گفته بود: «البته فیلم‌های من هرگز به اندازه آثار آنها نفروخته است». این درحالی است که از واردا به عنوان یکی از چهره‌های مطرح سینمای موج نوی فرانسه در کنار فیلمسازانی همچون کریس مارکر و آلن رنه یاد می‌شود.
منبع : ایندی وایر / اعتماد