این مقاله را به اشتراک بگذارید
«نهنگ عنبر» زخمی به اکران رسید
آخرین ساخته سامان مقدم که مدت‌ها در خبرگزاری‌ها از اکران شدن و نشدنش حرف به میان بود بالاخره با انجام اصلاحات مطرح شده اجازه اکران گرفت. در همین راستا نیز غلامرضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش درباره مصوبات جلسه اخیر این شورا در روز دوشنبه به قطعی‌شدن اکران «نهنگ عنبر» به سرگروهی سینما کوروش اشاره کرد و از امروز قرار است که این فیلم در سینماها به نمایش در‌آید. «نهنگ عنبر» با بازی رضا عطاران، مهناز افشار و ویشکا آسایش با تم کمدی و طنز به دلیل برخی سکانس‌ها و دیالوگ‌ها مدت‌ها منتظر اکران بود؛ کافه سینما به برخی دیالوگ‌های فیلم بین رضا عطاران و مهناز افشار درباره ازدواج مرد فیلم اشاره می‌کند که دچار ممیزی شده است. از سوی دیگر نیز به حذف سکانسی از فیلم اشاره می‌شود که گویا از طرف خود عوامل فیلم حذف شده است تا از به حاشیه رفتن اکران «نهنگ عنبر» جلوگیری شود: این سکانس حذف شده سکانسی است که در دهه ۶۰ می‌گذرد و طی آن ارژنگ (عطاران) که سرباز فراری است قصد دارد با پاسپورت جعلی از ایران خارج شود اما در فرودگاه مهرآباد دستگیر شده و با تاکسی به خط مقدم جبهه فرستاده می‌شود تا خدمت سربازی را بگذراند. گویا نمایی که حضور عطاران را با تاکسی و همان لباس فرودگاه در جبهه‌ها نشان می‌داد نیز حذف شده است. سامان مقدم، کارگردان این فیلم در صفحه فیس‌بوک خود عکس نهنگی را منتشر کرده که روی تنش چسب زخمی زده است.
داستان فیلم سینمایی نهنگ عنبر
در خلاصه فیلم «نهنگ عنبر» آمده است : ارژنگ صنوبر (رضا عطاران) مردی پنجاه ساله است که همراهش می شویم تا تجربه های متفاوت و پیچیده اش از عشق و مصائبی که در زندگی دچارش می‌شود برایمان بازگو کند .
عوامل فیلم نهنگ عنبر
کارگردان و بازنویسی سناریو و تهیه کننده : سامان مقدم؛ فیلمنامه : مانی باغبانی و مونا زاهد؛ مدیر فیلمبرداری : فرشاد محمدی؛ مدیر تولید : حسین هادیانفر
مشاور تولید : آیدا مصباحی؛ برنامه ریز و دستیار اول کارگردان : علیرضا شمس شریفی؛ طراح چهره پردازی : سعید ملکان؛ تدوین : سیامک میهماندوست
موسیقی : امیر توسلی؛ صدابردار : علیرضا غفاری نژاد؛ طراح صحنه : محسن نصراللهی؛ طراح لباس : گلناز گلشن؛ دستیار دوم کارگردان : یوسف وجدان دوست
منشی صحنه : زهرا تحقیقی؛ گروه کارگردانی : پرگل هاشم نیا ، سونیا زارعی ، مهدیس مناجاتی ، نازگل هاشم نیا؛ مدیر تدارکات : مهدی چراغی؛ مشاور پروژه : حسن زارعی؛ مجری طرح : مجید مطلبی؛ جانشین تهیه کننده : علی قربان زاده؛ بازیگران : رضا عطاران ، مهناز افشار ، ویشکا آسایش ، هانیه توسلی ، رضا ناجی ، نادر سلیمانی ، حسین سلیمانی و امیرحسین رستمی
خلاصه داستان :
ارژنگ صنوبر ( رضا عطاران ) مرد عاشق پیشه ای است که از دوران کودکی دل در گرو عشق دختری به نام رویا ( مهناز افشار ) داده است. اما عشق خالص ارژنگ به رویا اتفاقات مختلفی به همراه دارد که…
کارگردان :
سامان مقدم : وی متولد سال ۱۳۴۷ و فارغ التحصیل رشته سینما است . مقدم اولین تجربه سینمایی خود را با دستیار کارگردانی « ردپای گرگ » در کنار مسعود کیمیایی بدست آورد. وی پس از این همکاری، در فیلمهای « ضیافت » و « سلطان » نیز دستیار کارگردان مسعود کیمیایی بود تا اینکه در سال ۱۳۷۷ اولین فیلم بلند خود به نام «سیاوش » را کارگردانی کرد که با استقبال مناسبی مواجه شد. مقدم در سالهای بعد آثار موفقی از جمله فیلم پرفروش « مکس » را کارگردانی کرد که با استقبال بسیار خوب تماشاگران همراه بود. « نهنگ عنبر » هفتمین فیلم بلند سینمایی سامان مقدم است.
نقد فیلم « نهنگ عنبر » ساخته سامان مقدم:
میثم کریمی
« نهنگ عنبر » در مقایسه با ساخته کمدی قبلی کارگردانش یعنی « مکس» ، اثری جسورتر و رو به جلوتر محسوب می شود که در امتداد خط قرمزهای فیلمسازی قدم برداشته است. اما کماکان مشکلات فیلمنامه نیز در اثری که سامان مقدم آن را کارگردانی کرده به چشم می خورد.
« نهنگ عنبر » شروعی پر انرژی دارد. لحظات کمیک از همان دقایق ابتدایی با شور و حرارت مخاطبش را غافلگیر می کند. داستان از سالهای قبل از انقلاب با معرفی خانواده ارژنگ آغاز می گردد که در آن دوران، مادرِ ارژنگ به پدرش خیانت کرده و با یک عکاس ازدواج می کند و به آمریکا می رود. این مقدمه با اینکه به سرعت به اتمام می رسد اما شوخی های بامزه ای از جمله شوخی با خواننده مطرح لس آنجلسی در آن به چشم می خورد که شباهت عجیب و غریب بازیگر این نقش با سوژه اصلی، باعث حیرت مخاطب می شود.
فیلم سپس ارژنگ و عشق دوران کودکی اش رویا را به سالهای دهه ی ۶۰ می برد. مقدم با توجه به فضای محدود این دوران، فرصت ایجاد لحظات کمیک بسیاری در اختیار داشته که مطابق انتظارات، وی به سراغ سوژه هایی نظیر ممنوعیت استفاده از دستگاه پخش ویدئو و موسیقی های شاد لس آنجلسی و جنگ رفته است. البته به نظر می رسد که فیلم دچار ممیزی هایی در بخش صحنه های جنگ مواجه شده چراکه این بخش بی مقدمه آغاز می شود و بسیار کوتاه تر از آنکه بتوان باور کرد، به پایان می رسد.
اما فیلمنامه « نهنگ عنبر » پس از گذراندن سالهای دهه ی پنجاه و شصت زندگی ارژنگ صنوبر، از رمق می افتد و قادر به استمرار لحظات کمیک خوشایندی که در نیمه ابتدایی فیلم خلق کرد نیست. فیلم پس از سفر رویا به آمریکا، سوژه بکری برای ادامه داستان ندارد و شخصیت فرعی اضافه ای نظیر دوست رویا هم که به داستان اضافه می شود، قادر نیست تا ریتم مناسب فیلم را دوباره به جریان بیندازند و در نهایت پس از چند دقیقه نیز از داستان خارج می گردد.
فیلم همچنین از دوران میانسالی ارژنگ صنوبر به بعد وضعیت به مراتب بدتری نیز پیدا می کند. به نظر می رسد که فیلمساز هرچه در چنته داشته را در نیمه ابتدایی فیلم بکار گرفته و برای ادامه راه، هیچ راه حلی برای تداوم خنده های مخاطب پیش بینی نکرده است. سامان مقدم در بخش های میانسالی زندگی ارژنگ، موقعیت کمیکی که بتواند داستان را سرپا نگه دارد در اختیار نداشته و رفته رفته داستان فیلم از کمدی به درام سوق داده می شود و در اینجاست که حفره ای فیلمنامه فرصت نمایان شدن می یابند.
« نهنگ عنبر » علاوه بر ضعف اش در ثابت نگه داشتن فضای کمیک داستان، چند سوال عجیب را در فیلم بی پاسخ به حال خود رها می کند. به عنوان مثال، در بخشی از فیلم ارژنگ به تماشاگران می گوید : « بعدا به شما میگم که چرا از پدرِ رویا متنفرم! » اما در کمال تعجب در کل فیلم پاسخی به این شبهه داده نمی شود و دلیل واضحی برای نفرت ارژنگ از پدر رویا ذکر نمی شود. همچنین در بخشی از فیلم زمانی که ارژنگ نزد همسرِ دندانپزشک رویا می رود تا او را مواخذه کند، وی به ارژنگ می گوید : « تو از هیچ چیز خبر نداری » که مشخصا تماشاگر پس از این جمله منتظر این خواهد بود که حقایق جدیدی درباره رویا فاش شود که این اتفاق هم هرگز رخ نمی دهد و سوالات هرگز پاسخ داده نمی شوند.
رویا برخلاف ارژنگ که مخاطب اطلاعات کاملی درباره اش بدست می آورد، از پرداخت گنگی برخوردار است و سوالات متعددی از خود بر جای می گذارد. ما هرگز متوجه نمی شویم که رویا به چه دلیل در ازدواج هایش شکست می خورد و یا چرا خانواده اش در شرایط بحرانی در کنارش نیستند و یا اصلا کجا هستند! پرداخت ضعیف رویا آسیب به باورپذیری شخصیت او آسیب رسانده است.
با اینحال، بازی بسیار خوب رضا عطاران توانشته ضعف های فیلمنامه را تا حدودی جبران کند. عطاران مخصوصا در نیمه ابتدایی فیلم بسیار پر انرژی است و در نیمه دوم نیز با تکیه بر توانایی های بازیگری اش توانسته در اجرای درام نیزموفق عمل نماید. با اینحال بازی مهناز افشار در نقشی که شاید کمتر تابحال از او شاهده بوده ایم، درخشش چندانی ندارد.
« نهنگ عنبر » با اینکه در نیمه راه از نفس می افتد، اما خواهد توانست مخاطبش را راضی از سالن سینما خارج کند. شاید اگر سامان مقدم می توانست توازنی در پرداخت دوره های مختلف زندگی ارژنگ صنوبر برقرار کند، می شد که « نهنگ عنبر » را یکی از سرگرم کننده ترین کمدی های سال لقب داد. با اینحال، تماشای دوران زندگی ارژنگ صنوبر در دهه ی ۵۰ و ۶۰ ، می تواند به تنهایی دلیل قانع کننده برای تماشای فیلم باشد.
برگرفته از مووی مگ
****
نقد نیره رحمانی بر فیلم نهنگ عنبر ساخته سامان مقدم را اینجا بخوانید