این مقاله را به اشتراک بگذارید
اینجا، آن‌جا، همه‌جا «جیمز جویس»
«بلومزدِی» روزی است که در تقویم ادبی جهان به نام «جیمز جویس» نویسنده برجسته ایرلندی و خالق رمان «اولیس» گره خورده است.
خوانندگان این اثر مشهور در این روز با تدارک دیدن برنامه‌های مختلف فرهنگی و هنری به روخوانی آن می‌پردازند و یاد جویس را گرامی می‌دارند.
به گزارش مد و مه به نقل از ایسنا «بلومزدی» روزی است که نقاط مختلف جهان از دوبلین ایرلند گرفته تا شهرهایی در نیوزیلند، کرواسی، کانادا، برزیل و چین، همه خوانندگان کارهای جیمز جویس گرد هم جمع می‌شوند و به مطالعه یک‌روزه شاهکار عمر این نویسنده مطرح یعنی «اولیس» می‌پردازند.
این روز بخصوص ۱۶ ژوئن (امروز سه‌شنبه) است و دلیل نام‌گذاری آن هم تاریخ آغاز سفر یک‌روزه «لئوپولد بلوم» شخصیت اصلی «اولیس» در شهر دوبلین است. اکنون که بیش از ۱۰۰ سال از این تاریخ می‌گذرد، «بلومزدی» بهانه‌ای است تا علاقه‌مندان به قلم پیچیده نویسنده «پرتره مرد هنرمند در جوانی» در کشورهای مختلف برنامه‌هایی ترتیب دهند و به روش خود مراسم بزرگداشتی برای او برگزار کنند.
دوبلین / ایرلند
«مارک ترِینور» از مسئولان مرکز «جویس» دوبلین است و پیش‌بینی می‌کند امسال بازدیدکنندگان بیشتری جذب ۴۰ برنامه تدارک دیده‌شده برای «بلومزدی» شوند. این برنامه‌ها شامل تور پیاده‌روی در مسیر پرسه‌های «لئوپولد بلوم»، روخوانی جمعی کتاب «اولیس» و گپ‌وگفت خوانندگان با «استفن فرای» نویسنده صاحب‌نام می‌شود. به گفته ترینور، «بلومزدی» روزی است که در دوبلین با شور بسیار جشن گرفته می‌شود و بر ظاهر شهر هم تأثیر محسوسی می‌گذارد.
او در این‌باره توضیح داد: مسلما هسته مرکزی این برنامه‌ها جویسی‌ها هستند، اما «بلومزدی» فرصتی است برای ورود افراد جدید به حلقه علاقه‌مندان جویس. ما تلاش می‌کنیم افراد بیشتری را با کارها و زندگی او آشنا کنیم و باعث شویم آن‌ها به میراث جویس و شهرشان دوبلین افتخار کنند. هر چه باشد، «اولیس» رمانی است که درباره دوبلین نوشته شده.
اوکلند / نیوزیلند
نمایشی اقتباسی از رمان «اولیس» مهم‌ترین برنامه شهر اوکلند در «بلومزدی» 2015 است. این اثر سه‌ساعته بخش‌هایی از کتاب معروف جویس را نمایش می‌دهد. «دین پارکر» که یکی از عوامل برنامه‌های اوکلند است، گفت که امسال بیشتر روی اجرای سرود و اولیس‌خوانی تمرکز داریم.
پولا / کرواسی
۱۴ تا ۱۶ ژوئن امسال، کرواسی پنجمین فستیوال «بلومزدی» را برپا می‌کند. یکی از برگزارکنندگان این رویداد فرهنگی، این دوره را این‌گونه توصیف کرد: «جویس و ادبیات و سینما و موسیقی و…». گروهی از پیش‌دبستانی‌های شهر پولا هم نمایش کوتاهی را از کتاب «گربه و شیطان» جویس به روی صحنه می‌برند. رقص ایرلندی، کتاب‌خوانی و سخنرانی شخصیت‌های فرهنگی از دیگر برنامه‌های مردم کرواسی در «بلومزدی» است.
تعدادی از دانشجویان رشته ادبیات انگلیسی پنج سال است که برگزاری این فستیوال را بر عهده گرفته‌اند. جویس در سال ۱۹۰۴ به همراه همسرش «نورا بارنکل» از دوبلین به کرواسی رفت و به همین دلیل زندگی او برای مردم کشور اهمیت ویژه‌ای دارد.
سانتا ماریا / برزیل
جشن‌های «بلومزدی» از سال ۱۹۹۴ در دانشگاه شهر سانتا ماریا برگزار می‌شود. شعرخوانی، کتاب‌خوانی، نمایش فیلم، نشست‌های نقد ادبی و نمایشگاه‌های آثار هنری از جمله برنامه‌های سالانه این فستیوال است. بیست‌ودومین «بلومزدی» برزیلی شامل گفت‌وگوی کارشناسان فرهنگی، اولیس‌خوانی و خواندن شعرهای ایرلندی و برزیلی همراه با موسیقی ایرلندی است.
مونترال / کانادا
جشنواره «بلومزدی» مونترال از ۱۲ تا ۱۶ ژوئن میزبان علاقه‌مندان به کارهای جیمز جویس است. در بخش موسیقایی این گردهمایی، ترانه‌های مورد علاقه این نویسنده ایرلندی اجرا می‌شود. اجرای نمایشی برگرفته از نگاه «مولی بلوم» به داستان «اولیس»، از دیگر بخش‌های جذاب «بلومزدی» امسال است.
به گزارش گاردین، «دیوید شرمن» سخنگوی این مراسم درباره رمان «اولیس» گفت: جویس چندین معما و راز را در کتابش قرار داده که قرن‌هاست استادان درباره معنای‌شان به بحث و بررسی می‌پردازند. امروز ما میزبان تعداد زیادی از مردم خواهیم بود که «اولیس» را به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی و ایرلندی می‌خوانند.
«کوین بیرمینگام» نویسنده کتاب «خطرناک‌ترین کتاب: جنگ بر سر اولیس جیمز جویس» در فستیوال امسال حضور دارد و درباره اثرش سخنرانی می‌کند.
فیلادلفیا / آمریکا
وزه «روزنباخ» جایی است که دست‌نوشته «اولیس» و چند کپی از اولین نسخه‌های این رمان را نگه‌داری می‌کند. این مکان به مدت ۲۳ سال است که «بلومزدی» را جشن می‌گیرد. امسال این مراسم یک‌هفته‌ای از ۱۶ ژوئن شروع می‌شود، با اولیس‌خوانی و اجرای نمایشی بخش‌هایی از آن ادامه پیدا می‌کند و به تک‌گویی «مولی بلوم» ختم می‌شود. هدف از برگزاری این برنامه‌های فرهنگی، آشنا کردن تعداد بیشتری از مردم با کارهای جویس و نبوغ ادبی این نویسنده سرشناس است.
مدیر موزه هنر فیلادلفیا درباره این روز گفت: دست‌نوشته «اولیس» اینجا در خانه‌اش قرار دارد و مجموعه ارزشمند نسخه‌های این رمان ما را مأمور می‌کند تا این کتاب را در دسترس همگان قرار دهیم.
شانگهای / چین
«رابرت بری» تصویرگر کتابی است که اقتباس گرافیکی رمان «اولیس» جویس به حساب می‌آید. او در مراسم «بلومزدی» چین که از سوی دانشگاه «فودان» شانگهای و تئاتر بزرگ این شهر ترتیب داده شده، سخنرانی می‌کند و نقاشی‌هایش را در معرض دید عموم قرار می‌دهد. در این روز استادان، دانشجویان و ادبیات‌دوستان چینی گرد هم جمع می‌شوند و جنبه‌های مختلف رمان «اولیس» را مورد بحث قرار می‌دهند. هنگ‌کنگ هم هر سال با همکاری فعالان عرصه فرهنگی، استادان و دانشجویان برنامه‌های اولیس‌خوانی را برپا می‌کند.
اسلو / نروژ
امسال ششمین دوره جشن «بلومزدی» در موزه «ایبسن» شهر اسلو است. در این مراسم «آنه فوگارتی» استاد «جویس‌شناسی» دانشگاه دوبلین امسال درباره جیمز جویس و ویلیام باتلر ییتس دیگر چهره ادبی ایرلند سخنرانی می‌کنند. از دیگر برنامه‌های نروژی‌ها اجرای نمایش تک‌پرسوناژ «معما»، یکی از داستان‌های کتاب «دوبلینی‌ها»ی جویس است. مردم اسلو در این روز لباس‌هایی می‌پوشند و خود را شبیه جویس می‌کنند. عمومی کردن و شناساندن جیمز جویس و آثار ادبی‌اش، مهم‌ترین هدف برگزاری این برنامه‌ها در «بلومزدی» است.
جیمز جویس زمانی که در سال ۱۹۰۶ مجموعه داستان «دوبلینی‌ها» را کامل می‌کرد، نگارش رمانی را آغاز کرد که هم عنوان و هم طرح اصلی داستان آن را در سال ۱۹۱۴ تهیه کرده بود. این رمان که «اولیس» نام داشت، در اکتبر ۱۹۲۱ به پایان رسید و ویرایش آن سه ماه به طول انجامید. رمان «اولیس» به لطف سردبیر مجله «لیتل ریویو» به شکل پاورقی از سال ۱۹۱۴ در این نشریه منتشر شد. با وجود مشکلات متعددی که در مسیر انتشار این رمان بود، سرانجام در سال ۱۹۲۲ به چاپ رسید.
«اولیس» 18 فصل دارد که هر فصل، یک ساعت از روز را شامل می‌شود؛ به‌طوری‌که فصل آغازین آن در ساعت ۸ صبح آغاز می‌شود و فصل آخر در ساعت ۲ نیمه‌شب به پایان می‌رسد. هر یک از ۱۸ فصل «اولیس» یک سبک نگارشی ویژه و هرکدام به یک اپیزود مشخص از «اودیسه» هومر اشاره دارد.
جویس پس از آن‌که نگارش «اولیس» را به پایان رساند، چنان خسته بود که تا یک سال بعد دیگر نتوانست قلم به دست بگیرد. اما در مراسم جشن چهل‌وهفتمین سال تولدش، عنوان آخرین کتابش را اعلام کرد که «بیداری فینگان‌ها» بود و در می ۱۹۳۹ منتشر شد.