این مقاله را به اشتراک بگذارید
اقتدارگرایی ایرانی در عهد قاجار
اقتدارگرایی برخلاف آنچه که بعضی تصویر می‌کنند ضرورتا یک پدیده دولتی نیست بلکه در ناخودآگاه فرهنگ عمومی- جاری و فعال است. نه تنها عامه مردم بلکه قشر عظیمی از تحصیلکرده‌ها اعم از اساتید دانشگاه، مهندسان و پزشکان خصایص اقتدارگرایی را بدون آنکه خود معترف باشند در افکار و رفتار خود حمل می‌کنند. از این‌رو خروج از اقتدارگرایی با ترجمه چند کتاب برگزاری تعدادی میتینگ سیاسی و ایراد سخنرانی به دست نمی‌آید تجربه ایرانی از مشروط‌خواهی به بعد و تکرار فراز و نشیبها دو نوع نارسایی شناختی را نمایان می‌کند. ضعف در شناخت ریشه‌های رفتار فرهنگی ایرانیان و ضعف شناخت جوامعی که با مشقت کارفکری و تشکل از اقتدارگرایی خارج شده‌اند. برخلاف مبانی نظری برخی از نویسندگان ایرانی که توسعه سیاسی را شرط خروج از اقتدارگرایی می‌دانند تاریخ شرق اروپا آمریکای لاتین، ترکیه و شرق آسیا معرف این حقیقت است که مادامی که مردم به لحاظ معیشتی گرفتار حقوق دولت هستند فرصت فکر کردن مستقل و تغییر مستقل را پیدا نخواهند کرد. کتاب حاصل پژوهشی است پیرامون اقتدارگرایی و نتایج آن در جامعه ایران به ویژه از بعد سیاسی به گفته نویسنده محو اقتدارگرایی نخست باید از توده مردم آغاز شود.
در جست‌وجوی فضاهای گمشده
کتاب در جست‌وجوی فضاهای گمشده در بردارنده مجموعه مقالاتی است که توسط نویسنده به رشته تحریر درآمده و در دو بخش کامل گردیده یک بخش به زبان فرانسه در مجلات مختلف فرانسه و بخشی دیگر به زبان فارسی در طی دهه‌های اخیر گردآوری این مقالات در قالب مجموعه‌ای واحد از آن روست که همگی به گونه‌ای حول هنر شرق و غرب می‌گردند. شناخت راستین یک فرهنگ صرفا با درک آثار مکتوب و فلسفی و ادبی حاصل نمی‌شود. بلکه هنر نیز جزئی لاینفک از همان فرهنگ است و چه بسا هنرمندان با بصیرتی به مراتب عمیق‌تر و رساتر از اسرار و رموز آن فرهنگ پرده بر می‌دارند و انسان را به سرشت راستین و کنه روح آن رهنمون می‌شوند. بخش نخست مجموعه به مساله هنر به ویژه هنرهای بصری و معماری و شهرسازی می‌پردازد و می‌کوشد با مقایسه هنرهای شرق و غرب وجوه مشخصه هر یک را برجسته سازد. بخش دوم مجموعه با محوریت هنر معاصر ایران به آثار برخی از هنرمندان ارزنده معاصر ایران می‌پردازدو هنر ایران بازتابنده روح ملتی است که هنوز حرف آخرش را نزده است.
میراث اینشتین وحدت فضا و زمان
نوشتارهای کتاب حاضر تاریخچه زندگی و ترازنامه کار اینشتین نیست. کتابهایی در این باب نوشته شده که بسیار ارزنده‌اند. موضوع مرکزی این کتاب تئوری نسبیت است. از همین رو کتاب با گالیله در اواخر سده شانزدهم شروع می‌شود و نویسنده مسیر پیشرفت تئوری‌های نسبیت را دنبال می‌کند و همه کسانی که در این کتاب از آنان سخن به میان می‌آید هر کدام به علت تحقیقاتشان رابطه یا تئوری نسبیت دارند هدف نویسنده آن است که تئوری نسبت را به زبان ساده‌ای به عموم معرفی کند در این کتاب اشاره‌هایی چند به اسامی قهرمان افسانه‌های یونانی شده است که اگر خواننده با این افسانه‌ها آشنایی نداشته باشد ممکن است موجب گمراهی او شود. درباره آدمهای فرضی به نام کاستور ویولاکس، جیسون و آرگونات‌ها صحبت شده که به طرف وگا حرکت می‌کنند. خواست مترجم از ترجمه کتاب این است که خوانندگان را با فیزیک اینشتین بهتر آشنا کند تا بتوانند با ایده‌های نسبیت مانوس‌تر شوند.
آیین هندو و عرفان اسلامی
کتاب حاضر بی‌گمان، از مهم‌ترین آثاری است که در دوران معاصر در شرح عرفان اسلامی و تطبیق و مقایسه آن با آیین هندو نوشته شده است. این کتاب براساس مجمع‌البحرین اثر داراشکوه، پسر شاه جهان امپراتور گورگانی هند، تالیف شده است. مجمع‌البحرین تلاش صادقانه بر اثبات یگانگی مفاهیم تصوف اسلامی و آیین هندو است. داراشکوه، در واقع رویای تقریب مذاهب را در سر می‌پروراند و به ویژه در جامعه متکثر هند بر آن بود که دو مذهب بزرگ اسلام و هندو را به هم پیوند زند که گفته‌اند اگر در این راه موفق می‌شد بسا که شبه قاره هند به دو بخش هند و پاکستان تقسیم نمی‌شد و تاریخ آسیا تغییر می‌کرد این کتاب سیری گسترده در عرصه دو فرهنگ هندو و اسلامی است. کتاب حاضر در واقع ترجمه کامل این رساله است. در حقیقت تفسیر و تعبیر رساله مجمع‌البحرین اثر محمد داراشکوه فرزند شاه جهان است. داراشکوه دارای آثار ارجمند و ماندگاری از خود به جا گذاشت که نمونه آنها بدینگونه است. سفینه‌الاولیا- سکینه الاولیا- رساله حق‌نما- طریقه الحقیقه- حسنات العارفین یا شطیحات و غیره.