این مقاله را به اشتراک بگذارید
امروز ۲۵ آذر برابر با ۱۶ دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
رویداد ها:
۱۸۱۲ – شکست "ناپلئون بُناپارت" در جنگ با روسیه
ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه در ۲۲ ژوئن ۱۸۱۲م با ارتشی مجهز به روسیه حمله کرد اما پس از برخورد با سرمای کشنده، بیماری و گرسنگی، مجبور به عقبنشینی شد. در این میان سربازان او به شدت از اثرات سرمای جانگداز روسیه صدمه خوردند به طوری که از ۵۳۰ هزار سرباز فرانسوی، فقط ۳۲هزار نفر جان سالم به در بردند در حالی که از ارتش ۱۲۰هزار نفری روسیه، تنها ۴۰ هزار نفر جان خود را از دست داده بودند. ناپلئون پس از این شکست با شتاب به پاریس بازگشت تا پول لازم را برای حملات بعدی خود فراهم آورد. اما این ماجراجویی تحقیرآمیز، دیگر کشورهای رقیب فرانسه را تحریک کرد تا در حال ضعف به ارتش فرانسه یورش برند و امپراتور فرانسه را سرنگون سازند.
۱۹۵۰ – پیشنهاد ملی شدن نفت و پشتیبابی مردم
۲۵ آذرماه ۱۳۲۹ (۱۶دسامبر سال ۱۹۵۰) دکتر مصدق نماینده اول تهران و ده تن از یارانش به عنوان اعضای کمیسیون نفت گزارش خود را به مجلس دادند و پیشنهاد کردند که قرارداد سال ۱۹۳۳ ایران و انگلستان لغو و صنعت نفت ایران ملی و در دست دولت قرار گیرد و درآمد این ثروت ملی صرف عمران، پیشرفت کشور و ارتقاء سطح زندگانی ایرانیان (نه پرداخت حقوق کارمندان و هزینه های جاری دولت) شود.
در پی اعلام این طرح و از روز بعد تشکیل اجتماعات و ایراد نطقها و انتشار مقالات به پشتیبانی از آن آغاز شد. سی ام آذرماه دهها هزارتن و عمدتا جوانان در میدان بهارستان اجتماع و فریاد نفت ما باید ملی گردد سر دادند. این اجتماعات و حمایت ها با وجود مخالفت رزم آرا نخست وزیر وقت با ملی شدن صنعت نفت ادامه یافت و سرانجام رزم آرا جان خودرا برسر این مخالفت گذارد و نفت ملی شد، اما ….
۱۹۶۳ – تاسیس تلویزیون دولتی در ایران
پس از چندی بررسی پیرامون امکان تاسیس یک روزنامه و یک تلویزیون دولتی سرانجام در ۲۵ آذرماه ۱۳۴۲ (۱۶ دسامبر ۱۹۶۳) دولت پولی در اختیار اداره انتشارات و رادیو (بعدا وزارت اطلاعات و جهانگردی و اینک وزارت ارشاد) قرارداد که در زمینه ایجاد تلویزیون دولتی که قطعی خواهدبود بررسی و مطالعه جدّی کند. در آن زمان در ایران تنها دو فرستنده تلویزیون (غیر دولتی) وجود داشت ـ در تهران و در خوزستان ـ که فرستنده تهران از ۱۳۳۷ آغاز بکار کرده بود.
مطالعات برای تاسیس تلویزیون دولتی ادامه داشت که در سال ۱۳۴۴ ناگهان هویدا نخست وزیر وقت به جای وزارت اطلاعات و جهانگردی اجرای تصمیم آذرماه ۱۳۴۲ را بر عهده رضا قطبی (مهندس از فرانسه و مدرّس دانشگاه صنعتی و پسر دایی فرح پهلوی) گذارد و عملی شد. تلویزیون دولتی از ۱۳۴۵ آغاز بکار کرد و از تابستان ۱۳۵۰ رادیو دولتی به آن ضمیمه شد و سازمان رادیوتلویزیون ملی بوجودآمد و …. قطبی که تا حدی تفکر ناسیونالیستی داشت و از جانب مادر یک بختیاری بود در طول ریاست بر رادیو تلویزیون ملی که تا سال انقلاب ادامه داشت سانسور اخبار را به حداقل رسانیده بود.
۱۳۴۷ ش – اعلام اجرای یک نظام نوین آموزش و پرورش در ایران
۲۵ آذرماه ۱۳۴۷ وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که اجرای نظام نوین آموزش و پرورش کشور قطعی شده و با اجرای این نظام تحصیلات عمومی که شامل دو دوره شش ساله است به سه دوره تبدیل خواهد شد: ابتدایی ۵ سال، راهنمایی تحصیلی ۳ سال و متوسطه ۴ سال. قبلا و در سال ۱۳۴۵ هدف و برنامه های این نظام به صورت یک کتابچه برای اصحاب نظر ارسال شده بود تا نظر خودرا به کمیسیون مربوط بفرستند. هادی هدایتی و منوچهر تسلیمی (وزیر مربوط و معاون او) مبتکر نظام تازه آموزش و پرورش کشور بودند. هدف از دوره راهنمایی تحصیلی کشف استعداد نوجوان و شکوفا ساختن آن و هدایتش به دوره متوسطه مربوط بود که قرار بود چندین رشته داشته باشد. در دی ماه ۱۳۴۷ اعلام شد که برای تدریس در دوره راهنمایی، یک دانشسرای دو ساله (فوق دیپلم) تشکیل خواهد شد و …. نگارنده این سایت در همین ماه (دی ماه ۱۳۴۷) تمامی صفحه پنجم روزنامه اطلاعات را اختصاص به بحث درباره نظام تازه آموزش و پرورش داد و بعدا در مقالات متعدد نوشت که یک فوق دیپلم نخواهد توانست هدف های دوره راهنمایی تحصیلی را تامین کند. این دوره به مدرس متخصص و روانشناس نیازدارد.به علاوه در ایران، تاسیس دهها نوع دبیرستان با امکانات موجود عملی نخواهد بود و ….
۱۹۴۴ – نبرد بالژ Bulge
۱۶ دسامبر سال ۱۹۴۴ به تصمیم هیتلر که در انتظار تکمیل سلاحهای تازه اش از جمله بمب هسته ای بود، سه ارتش آلمانی مرکب از ۲۰ لشکر با تانکهای تازه ساز در جبهه بلژیک ـ لوکزامبورگ، در خط «آردنزArdennes» به طول ۱۱۰ کیلومتر دست به یک ضد حمله شدید زدند تا خود را به«آنتورپ Antwerp» برسانند. این بزرگترین ضد حمله هیتلر در آن سال بود که پایان کار اورا نزدیکتر کرد.
برخلاف تصور هیتلر، دو ارتش راست و چپ او پس از آغاز تعرض، بر اثر مقاومت نیروهای متفقین بویژه ارتش نهم آمریکا متوقف شدند و ارتش میانی به یک پیشروی عمیق برق آسا نایل آمد، اما پشت سر خودرا خالی گذارد و به همین سبب عنوان این ضد حمله را «بالژ Bulge » به معنای پیشرفتگی گذارده اند. در این ضد حمله آلمان، لوفت وافه با صدها شکاری ـ بمب افکن و نیز یکانهای چتربار شرکت داشتند.
متفقین از خالی ماندن پشت جبهه ارتش میانی آلمان استفاده کرده و با فرستادن چترباز، از این محل به واحدهای این ارتش آسیب فراوان وارد ساختند و نقشه هیتلر که تجربه و اطلاعات کافی نظامی نداشت شکست خورد. نبرد بالژ که ۱۶ دسامبر ۱۹۴۴ آغاز شده بود چهل روز طول کشید و ۲۵ ژانویه ۱۹۴۵ (سه ماه پیش از افتادن شهر برلین به دست روسها و خودکشی هیتلر) پایان یافت. اسنادی که بعد از جنگ به دست آمد نشان داد که ژنرالهای هیتلر با این ضد حمله به صورتی که انجام گرفت موافق نبودند.
۱۸۹۹ – باشگاه فوتبال آ. ث. میلان ایتالیا تاسیس شد.
۱۹۷۱ – با پیروزی ارتش آزادی‌بخش بنگلادش، در جنگ استقلال با پاکستان، کشور بنگلادش تشکیل شد.
۱۹۹۱ – روز استقلال "قزاقستان" از اتحاد جماهیر شوروی سابق
قزاقستان تا اوائل قرن سیزدهم میلادی محل سکونت اقوام مختلف بود و پس از آن به مدت بیش از ۲۰۰ سال تحت حکومت مغولها قرار داشت. از قرن پانزدهم قزاقها در این منطقه سکونت گزیده و به گسترش قلمرو خود پرداختند. این منطقه در نیمه قرن هجدهم به تصرف روسها درآمد و پس از انقلاب کمونیستی شوروی، به تدریج به عنوان یکی از جمهوریهای پانزده گانه شوروی شناخته شد. سرانجام به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، قزاقستان نیز در ۱۶ دسامبر ۱۹۹۱م اعلام استقلال کرد. نظام سیاسی حاکم بر این کشور، جمهوری با دو مجلس قانونگزاری است. قزاقستان با ۲/۷۱۷/۳۰۰ کیلومتر مربع مساحت در همسایگی چین، روسیه، ازبکستان، قرقیزستان و ترکمنستان قرار دارد. جمعیت این کشور بیش از ۱۶ میلیون نفر بوده و پیشبینی می‌شود که جمعیت آن تا سال ۲۰۲۵م ۱۸ میلیون نفر گردد. پایتخت قزاقستانْ، آستانه نام دارد و واحد پول آن تنگه است. قزاقها سکنه بومی قزاقستان هستند و بیش از ۴۵درصد جمعیت این کشور را تشکیل میدهند. بقیه جمعیت قزاقستان را سایر ملیتها از جمله روسی، اوکراینی و… تشکیل میدهند. قزاقها پیرو آیین اسلام بوده و زبان رسمی آنها قزاقی و روسی است.
۲۰۱۱ – سنای آمریکا متعاقب مجلس نمایندگان این کشور رای به تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران داد. قبلا کانادا و انگلستان این بانک را تحریم کرده بودند. شاید این نخستین بار در تاریخ بانکداری باشد که بانک مرکزی یک کشور تحریم می شود.
مناسبت ها:
روز پژوهش
۲۵ آذر در تقویم جمهوری اسلامی به عنوان روز پژوهش نامگذاری شده است. هفته پژوهش از ۲۵ آذر ماه با شعار «بدون پژوهش و مطالعه تصمیم گیری نکنیم» آغاز می‌شود و تا ۲۹ آذر ادامه دارد. موفقیت روزافزون علم در شناخت جهان هدفدار و قانونمند که با تکیه بر ابتکارات خلاقیت‌های به ودیعه نهاده شده از سوی خدای متعال در وجود بشر و بهره برداری از قدرت شگرف اندیشه آدمی صورت گرفته، فضای زندگی جدیدی را برای انسان‌ها به ارمغان آورده است. این فضای جدید و این تمدن نوظهور که خود برخاسته از تعاملات عمیق میان تمدنی و میان فرهنگی است، موجد خواست‌ها، نیازها، اندیشه‌ها مسائل و مشکلاتی است که به نوبه خود توسعه علم و اندیشه را می‌طلبند. در این مسیر اندیشه‌های ژرف در قالب پژوهش‌های بنیادین صورت بحث پذیر به خود می‌گیرند و دستمایه انجام پژوهش‌های کاربردی می‌شوند تا خواست‌ها و نیازها را پاسخ گویند و راه‌حل‌های بهتر و بیشتری برای مسائل و مشکلات جوامع بشری پیشنهاد کنند و همین جاست که نقش موثر و سهم بسزای بخش تحقیقات در روند تحولات جوامع آشکار می‌شود. تحولات زندگی بشر در قرن بیستم نشان از گسترش روز افزون اهمیت علم و تحقیق داشت، به ویژه در نیمه دوم این قرن کشورهای صنعتی و در حال توسعه با آگاهی از نقش پژوهش در خلق فن‌آوری و شتاب‌دهی برای توسعه، عمده توجه خود را مصروف تقویت و ارتقای بخش تحقیق نموده اند. از این روست که می‌توان گفت بین پیشرفت بخش تحقیق و شتاب توسعه فراگیر و پایدار در هر کشور ارتباط مستقیم برقرار است. نقش پژوهش در توسعه همه‌جانبه پایدار چنان برجسته و انکارناپذیر است که می‌توان آن را بدون تردید نیروی محرک توسعه در همه حوزه‌ها اعم از فرهنگ، اقتصاد، سیاست و جامعه دانست. اما علی رغم اعتراف و اذعان نسبت به اهمیت مقوله پژوهش، این حوزه با دشواری‌های ساختاری و عملکردی فراوانی مواجه است.
زادروزها
۱۳۲۹ ش – بهرام شاه‌محمدلو، کارگردان و هنرپیشه‌ی ایرانی تئاتر و تلویزیون
۱۴۸۵ – زادروز کاترین آراگن نخستین همسر و شهبانوی هنری هشتم پادشاه انگلستان
۱۷۷۵ – زادروز جین آستن نویسنده بریتانیایی
۱۷۹۰ – زادروز لئوپولد یکم نخستین پادشاه بلژیک
۱۸۶۶ – زادروز واسیلی کاندینسکی نقاش و نظریه‌پرداز هنری روس
۱۹۱۷ – زادروز آرتور سی. کلارک نویسنده، مخترع و دانشمند بریتانیایی
۱۹۲۸ – زادروز فیلیپ کی. دیک نویسنده آمریکایی
درگذشت‌ها
۱۴۷۴ – درگذشت علی بن محمد سمرقندی منجم و ریاضی‌دان ایرانی
۱۶۷۲ – درگذشت ژان دوم کازیمیر واسا شاه لهستان و مدعی سلطنت سوئد از ۱۶۴۸ تا ۱۶۶۰ میلادی
۱۸۹۷ – درگذشت آلفونس دوده نویسنده فرانسوی ، پدر نویسندگان، لئون دوده و لوسین دوده
۱۹۲۱ – درگذشت کامی سن-سانس آهنگساز فرانسوی دوره رمانتیک
۱۹۶۵ – درگذشت ویلیام سامرست موآم داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس انگلیسی
۱۹۸۹ – درگذشت لی وان کلیف بازیگر آمریکایی
*****
منابع:
-پایگاه نوشیروان کیهانی زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون