این مقاله را به اشتراک بگذارید
از روانکاوی تا فلسفه
انتشارات مهراندیش به‌تازگی کتاب‌های جدیدی در حوزه اندیشه منتشر کرده: ازجمله «چهار مقاله یونگی»، «فلسفه از روشنگری تا امروز» و «راهنمای مطالعه سنجش خرد ناب» که پس از چندسال تجدیدچاپ شده است.
روان‌شناسی اعماق
یونگ و فروید تا مدت‌ها با هم همکار بودند. اگرچه فروید در وین بود و یونگ در زوریخ، مکررا به دیدار یکدیگر می‌رفتند و با هم بحث می‌کردند. البته این دونفر همیشه با هم اختلاف داشتند ولی یونگ تا مدت‌ها از لحاظ شیوه تفکر تابع فروید بود. ولی پس از اینکه یونگ در سال ۱۹۱۲ کتاب خود را با عنوان «دگردیسی‌ها و نمادهای لیبیدو» منتشر کرد این وضعیت به‌کل عوض شد. بعد از آن آنها از هم جدا شدند زیرا یونگ به نتایج خاص خود رسیده و آگاه بود که شیوه آن دو در فهم و درک روان، به‌خصوص با توجه به لیبیدو یا انرژی روانی، با یکدیگر تفاوت‌هایی جدی دارد. روان‌شناسی تحلیلی اصطلاحی در روان‌شناسی است که کارل گوستاو یونگ برای متمایز‌کردن نظریات و روش روان‌درمانی خود از روانکاوی فرویدی به کار برد؛ اختلافی در سنت‌های مختلف روانکاوی که فروید درباره آن چنین گفته بود: «این تقریبا ویژگی جهانشمول جنبش‌های جدایی‌طلبانه است که هر یک جزیی از گنجینه موضوعات روانکاوی را برمی‌دارند و خود را براساس این قاپیدن مستقل می‌کنند». روان‌شناسی تحلیلی یونگ شیوه‌ای از مطالعه و تفسیر روان و اختلال‌های آن براساس ارزش‌های فلسفی و نمادها و تصاویر ازلی است. در کتاب «چهار مقاله یونگی» مفاهیم بنیادی روان‌شناسی یونگی به قلم دونفر از شاخ‌ترین مفسران اندیشه یونگ معرفی شده است. ماری لوئیز فن‌فرانتس که همکار یونگ نیز بود، در دو مقاله «فرایند تفرد» و «انسان کیهانی» به چگونگی و زیروبم‌های جریان خودیابی انسان و رسیدن به تمامیت در فلسفه و روانکاوی یونگ می‌پردازد.
چهار مقاله یونگی/ ماری لوئیز فن‌فرانتس، ادوارد اف. ادینجر / ترجمه: مهدی سررشته‌داری
از فلسفه یونان تا پست‌مدرنیسم در یک کتابچه
فلسفه هنوز هم در زیر سایه سه نام بزرگ به‌سر می‌برد: سقراط، افلاطون و ارسطو. ما نیز مانند سقراط همچنان به‌دنبال پایه‌ای عینی برای دانش و کردار خود هستیم. مانند افلاطون بین روح و ماده تفاوت می‌گذاریم و مثل ارسطو رابطه‌ای معنادار بین پدیده‌های طبیعی می‌جوییم و می‌کوشیم استدلال‌هایی «منطقی» ارائه کنیم. عصر روشنگری در تاریخ فلسفه اروپا، اصطلاحی است که برای فلسفه قرن هجدهم میلادی به کار می‌رود. با الهام از انقلاب‌های علمی در فیزیک که با قانون حرکت نیوتن آغاز شد، متفکران روشنگری استدلال کردند که تفکر روشمند مشابه آن می‌تواند در همه شکل‌های فعالیت‌های بشر به کار بسته شود. ازاین‌رو، عصر روشنگری به انقلاب علمی در جامعه سرمایه‌داری گره خورده و برای هر دو حرکت تجربه‌گرایی و خردگرایی اهمیت داشت. در این دوران جامعه بشری در جهت سرمایه‌داری و شناخت بشری در جهت بسط علوم طبیعی رشد کرد. دیدرو، ولتر، روسو، منتسکیو و کانت از مهم‌ترین فیلسوفان عصر روشنگری‌اند. عصر روشنگری به‌عنوان یک حرکت فقط در آلمان، فرانسه، انگلستان و اسپانیا روی داد اما به‌زودی به کشورهای دیگر هم گسترش یافت. بسیاری از به‌وجودآورندگان آمریکا سخت تحت‌تأثیر آرمان‌های دوره روشنگری به‌خصوص در مذهب، اقتصاد و حوزه دولت‌داری بودند. کتاب حاضر نگاهی است اجمالی به فلسفه ۳۰۰ سال اخیر غرب که به زبانی ساده و دایره‌المعارفی، فیلسوفان برجسته دوره روشنگری را تا امروز معرفی و از برجسته‌ترین آثار فلسفی آنان یاد می‌کند و رایج‌ترین اصطلاحات فلسفی این دوره را به مختصرترین شکل ممکن توضیح می‌دهد و در این میان اشاراتی هم به مهم‌ترین بحث‌های آنان دارد. کتاب، از نظر تاریخی به چندین فصل تقسیم شده است. هر فصل با مقدمه‌ای آغاز می‌شود که نگاهی کلی به آن دوره تاریخی دارد سپس به کمک معرفی مختصر، سرواژه فلسفی و بحث فلسفی آنچه در مقدمه آمده ژرف‌تر بیان می‌شود. در این کتاب آرای مختصر فیلسوفان زیادی مورد بررسی قرار گرفته: از جمله اپیکور، دکارت، اسپینوزا، هگل، کی‌یر کگور، مارکس، شوپنهاور، هایدگر و… .
فلسفه از روشنگری تا امروز/ ربرت تسیمر /ترجمه: رحمان افشاری
درآمدی بر کانت
برخلاف نظریات فلسفی پیچیده امانوئل کانت درباره زندگی یکنواخت او که گفته می‌شود در طول عمرش هرگز از شهر زادگاهش کونیگسبرگ بیرون نرفت، داوری فراوانی صورت گرفته است. آرسنی گولیگا، نویسنده روس، در بهترین کتابی که درباره سال‌های آخر زندگی کانت نوشته شده، می‌نویسد: زندگی و آثار یک فیلسوف را نمی‌توان از هم جدا کرد. اما این سخن در مورد کانت مصداق ندارد. اختلاف میان زندگی یکنواخت و تنوع نظام فکری او چیزی است که به‌سرعت به چشم می‌خورد. سادگی و بی‌تکلفی زندگی شخصی کانت خلاف این ادعای بلندپروازانه اوست که می‌خواهد راز هستی انسانی را از طریق قانونی جهانشمول برای فکر و عمل انسانی توضیح دهد. مردی که در زندگی روزانه و حیات عشقی خود هیچ تلاطم شخصی را شاهد نبود، تاریخ اندیشه غرب را با چنان دگرگونی بزرگی مواجه ساخت که نظیر آن را از دوران آغازین فلسفه ﭘﻴﺶسقراطیان در یونان تا به امروز سراغ نداریم. کانت سنتزی از تجربه‌گرایی و عقل‌گرایی مدرن به وجود آورد و تا به امروز تاثیر مهم او در مابعدالطبیعه، معرفت‌شناسی، اخلاق، فلسفه سیاسی، زیبایی‌شناسی و دیگر حوزه‌ها ادامه دارد. ایده بنیادین فلسفه نقدی کانت به‌ویژه در نقدهای سه‌گانه او (نقد عقل محض، نقد عقل عملی و نقد قوه حکم) خودآیینی انسان است. کانت در فلسفه خود در پی پاسخگویی به سه پرسش اساسی است: نخست اینکه چه‌چیز را می‌توان دانست؟ (نقد عقل محض) دوم اینکه چه باید کرد؟ (نقد عقل عملی) و سوم اینکه چه امید و انتظاری می‌توان داشت؟ نویسنده کتاب «راهنمای مطالعه سنجش خرد ناب» کوشیده تا با زبانی ساده و روشن، پیچیدگی اندیشه‌های کانت را بگشاید. این کتاب در آلمان با استقبال دانشجویان و علاقه‌مندان فلسفه کانت روبه‌رو شده و تاکنون چندین‌بار تجدیدچاپ شده است.
راهنمای سنجش خرد ناب / رالف لودویگ / ترجمه: رحمان افشاری
شرق