این مقاله را به اشتراک بگذارید
آخرین‌سکانس‌های تازه‌ترین فیلم کارگردان «وضعیت سفید»
نعمت‌الله: «رگ خواب» وامدار تروفو است
این روزها آخرین سکانس‌های فیلم سینمایی «رگ خواب» جدیدترین و چهارمین ساخته حمید نعمت‌الله در خانه‌ای حیاط‌دار و قدیمی در محله نارمک در حال فیلمبرداری است. نعمت‌الله، کارگردان و نویسنده، فعالیت سینمایی‌اش را با دستیاری مسعود کیمیایی آغاز کرد. فیلم سینمایی «بوتیک» نخستین تجربه سینمایی وی در مقام کارگردان بود و در سال ۱۳۸۲ سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر را برای نعمت‌الله به همراه داشت. «بی‌پولی»، «مقلد شیطان»، «آرایش غلیظ» و سریال «وضعیت سفید» از دیگر آثار او هستند. تیم تولید این پروژه سینمایی اواخر آذر امسال در حوالی خیابان سمیه تهران کارش را شروع کرد. کوروش تهامی، لیلا حاتمی، حمیدرضا آذرنگ، الهام کردا و لی‌لی فرهادپور از جمله بازیگران این فیلم هستند. حاتمی پیش از این در فیلم «بی‌پولی» با نعمت‌الله همکاری داشته است. اما «رگ خواب» نخستین همکاری تهامی با نعمت‌الله است و با گریم جدیدی جلوی دوربین رفته است. هرچند در ابتدا گمانه‌زنی می‌شد این فیلم جزو یکی از آثار حاضر در بخش سودای سیمرغ جشنواره امسال باشد، اما به دلیل طولانی شدن این پروژه، «رگ خواب» به جشنواره سی‌و‌چهارم نرسید. در ابتدا این فیلم با نام «مینا» پروانه ساخت گرفته بود اما در ادامه نامش به رگ خواب تغییر یافت. فیلمنامه این اثر نوشته معصومه بیات، همسر نعمت‌الله است و خود نعمت‌الله تهیه‌کنندگی آن را بر عهده دارد. «رگ‌خواب» یک فیلم اجتماعی است. قصه فیلم داستان زنی را روایت می‌کند. فیلمی زنانه با نگاهی روانشناختی درباره عشق و روابط انسانی. زنی که در روابط عاطفی‌اش به‌شدت وابسته می‌شود و این وابستگی شکست او را به دنبال دارد. به نظر می‌رسد نعمت‌الله قصد دارد فضای متفاوتی را در این فیلم تجربه کند. همچنین در این فیلم نعمت‌الله برای سومین‌بار با سهراب پورناظری برای ساخت موسیقی فیلمش همکاری می‌کند. پیش‌تر در سریال «وضعیت سفید» و فیلم «آرایش غلیظ» پورناظری با نعمت‌الله همکاری داشته است. در همین زمینه گفت‌وگویی با نعمت‌الله، کارگردان این فیلم درباره فضای اثرش و انتخاب بازیگر اصلی آن داشتیم که در ادامه می‌آید.
به‌نظر می‌رسد یک فیلم کاملا زنانه و روانشناختی ساخته‌اید. این برداشت درست است؟
بله، فکر می‌کنم فیلمی کاملا زنانه است و راوی اصلی آن یک زن است.
نویسنده فیلمنامه همسر شما هستند و به عنوان یک زن دنیای زنان را خوب می‌شناسند. اما باتوجه به مدل کار کردن شما و اینکه در واقع دوباره این دنیا را در فیلم می‌سازید برایم خیلی جالب است که چگونه تا این حد به دنیای زنانه نزدیک شدید؟
فکر می‌کنم دنیای زن‌ها و مردها مطلقا و کاملا با هم فرق ندارد. هر دو آدمیزاد هستند و بسیاری از احوال آنها مشترک است. از طرفی در محدوده طرح و قصه‌ای که فیلم می‌سازم، سعی می‌کنم به هر حال آن شناخت را پیدا کنم. برای مثال احوال شخصیت زن اصلی این فیلم را درک می‌کنم. اما گوشه و کنارهای دنیای زنانه را سوال می‌کنم. همسرم در این زمینه کمک کرده یا از دیگران سرصحنه کمک می‌گیرم. بارها از خانم حاتمی سوال‌هایی که داشته‌ام پرسیده‌ام. به هر حال فکر می‌کنم چیزی که درباره آن فیلم می‌سازم را می‌شناسم.
گفته می‌شود شما بازی لیلا حاتمی را دوست دارید و به‌خاطر این موضوع او را برای نقش اصلی این فیلم انتخاب کردید؟ به عبارت دیگر ایشان را چطور برای این نقش مناسب دیدید؟ باتوجه به اینکه تاحدی نقش او در این فیلم با دیگر شخصیت‌هایی که تاکنون بازی کرده متفاوت است.
به‌هرحال برای انتخاب یک هنرپیشه معیارهای مشخصی دارید. برای مثال در درجه نخست باید دید چقدر مشخصات ظاهری و فیزیکی بازیگر با نقش انطباق دارد. این معیار بیش از هر چیزی برای من مهم است. در درجه دوم توانایی و هنرمندی مهارت‌های آن بازیگر اهمیت دارد. سپس نکات دیگری مانند اینکه چقدر مشغله دارد و می‌تواند در خدمت کار باشد؟ چه اندازه همراه است؟ دستمزد او چقدر است؟ همه این معیارها مهم است. از موقع نگارش فیلمنامه به خانم حاتمی فکر کرده بودم. پیش‌تر هم با ایشان همکاری داشتم و به‌نظرم می‌آمد از نظر مشخصات ظاهری و دیگر معیارها همگی با نقش او در این فیلم منطبق است. البته در کل به‌نظر من ایشان خیلی با فداکاری بازی می‌کنند و همیشه گوشه‌های بکری از شخصیت را ارایه می‌دهند. این نکته برای من خیلی جالب است. ضمن اینکه همکار همراهی هم هستند.
در خلاصه قصه فیلم همه‌جا نوشته شده فیلم درباره زنی است که به دلیل اتفاقاتی که می‌افتد دچار اضمحلال می‌شود. اما به‌نظر می‌رسد فیلم بیشتر درباره عشق و روابط انسانی و روان‌شناسی است که شما و نویسنده در واقع خواستید به عمق روح روابط انسانی برسید. چه اندازه این برداشت صحیح است؟
درست است. به هر روی این موقعیت که انسان همه‌چیز را از دست می‌دهد ولی نمی‌تواند آن را اصلاح کند در روابط انسانی پیش می‌آید. به‌طورکلی مختصات عشق و غرق شدن در یک شخصیت دیگر همگی از احوال خیلی جالب روابط انسانی و بخش جذابی از خصوصیت انسان است. اینکه این اتفاق برای انسان می‌افتد و گاهی خودش احاطه دارد که از بین می‌رود یا عزت نفس یا هرچیزی که برایش عزیز است را از دست می‌دهد اما همچنان این بازی را ادامه می‌دهد وضعیت خیلی عجیب و همیشه جذابی است که گویا به آن عشق می‌گویند.
بعد از «آرایش غلیظ» به‌نظر می‌رسد شما دوباره به یک سینمای قصه‌گو برگشته‌اید…
در کل فیلم‌هایی که من تاکنون کار کرده‌ام خیلی قصه‌های پر پیچ و تابی نداشته‌اند. همیشه این سوال مطرح بوده است. به‌ویژه در «آرایش غلیظ» این بحث بود که چرا قصه‌ای در کار نیست. من برای فیلم‌ها و موضوعات مختلف دستورزبانی را تحمیل یا پیدا می‌کنم و براساس آن دستورزبان فیلم را پیش می‌برم. شخصا برای من داستان‌گو بودن یا نبودن چیزی نیست که بگویم این مدل را دوست دارم یا خیر. موضوع، کاراکتر یا موقعیت جذاب برایم مهم است و دستورزبانی که برای‌شان انتخاب می‌کنم. گاهی داستان‌گویی است و گاهی خیر اصلا داستانی در کار نیست. کاملا وابسته به این است که درباره چه فیلم می‌سازم.
«رگ خواب» وامدار کیست؟
به هر حال ما تحت‌تاثیر هم قرار می‌گیریم و از کارهای همدیگر خوش‌مان می‌آید. اما «رگ خواب» وامدار ترانسوا تروفو است.
همچنین فواد چاومه، دستیار اول کارگردان و برنامه‌ریز فیلم «رگ خواب» در گفت‌وگویی با «اعتماد» درباره نخستین همکاری‌اش با نعمت‌الله در این فیلم می‌گوید: «نعمت‌الله بی‌نظیر است. هوش و علم فوق‌العاده‌ای در کار دارد. هرچند در ابتدا چندان به این فیلم امیدوار نبودم. ولی الان فکر می‌کنم خیلی فیلم خوبی خواهد شد. »
او یادآور می‌شود که از ابتدا احساسش نسبت به سناریو خیلی خوب نبود، اما در طول کار نعمت‌الله را بی‌نظیر توصیف می‌کند.
چاومه ادامه داد: «من ابتدا یک فیلمنامه اولیه هم خوانده بودم به‌جز این فیلمنامه‌ای که در حال حاضر است. کلا آن فیلمنامه را تغییر دادند و تبدیل به یک سیناپس شد و در اصل اساس کار ما شد. یعنی چیزی که ما کار کردیم آن چیزی نیست که در سیناپس هم نوشته شده بود.» چاومه معتقد است حمید نعمت‌الله در هر لوکیشن و پلان، عوامل را شگفت‌زده می‌کند؛ چراکه به‌طورکلی او با استفاده‌ای که از همه‌چیز می‌کند این شگفت‌زدگی را سبب می‌شود. او هر چیزی را که می‌بیند استفاده‌ای از آن در پلان می‌کند که عوامل را حیرت زده می‌کند. همه‌چیز را در لحظه و با هوش عجیب و غریبش می‌سازد. از همین روی چاومه به «رگ خواب» خیلی امیدوار است.
در ارتباط با وضعیت اکران این فیلم نیز سهند ترابی، سرمایه‌گذار، مجری طرح و چهره‌پرداز این پروژه سینمایی گفت: «به احتمال قوی این فیلم اکران می‌شود و برای اکران آن تا جشنواره فیلم فجر سال آینده صبر نمی‌کنیم.»
دیگر عوامل فنی این فیلم عبارتند از: فرشاد محمدی، مدیر فیلمبرداری؛ بابک اردلان، صدابردار؛ مهدی سعدی، تدوین؛ حمیدرضا میرزامحمدی، طراح صحنه؛ آزاده قوام، طراح لباس؛ سهند ترابی، مجری طرح و طراح گریم؛ امیرحسن شجاعی، عکاس؛ شیدا یوسفی، منشی صحنه؛ فواد چاومه، برنامه‌ریز و دستیار کارگردان؛ ایما استمراری، علیرضا اسکندر، بامداد نعمت‌الله، دستیاران کارگردان؛ شیدا یوسفی، منشی صحنه؛ شبنم شبدیز، دستیار برنامه‌ریز؛ داود محمدی، نورپرداز؛ آنگینه ایسنانیانس، دستیار نور؛ سعید براتی، حسن لشکری، مهدی براتی، سجاد براتی، امید نامنی، دستیاران فیلمبردار؛ بابک تکریم سیف آبادی، سعید بیات، دستیاران صحنه؛ امیر عاشق حسینی، بردیا اردلان، دستیاران صدا؛ لیلا ثانی، مهدی صیاد، دستیاران گریم؛ فاطمه امیری، دستیار لباس؛ سینا قویدل، جلوه‌های ویژه تصویری؛ آرش آقابیک، جلوه‌های ویژه میدانی؛ روح الامین، گرافیست؛ یاسر سلیمانی، مدیرتدارکات؛ محسن پناهی، دستیار تولید؛ مهدی بحری، علی کریمی، میلاد دین دوست، دستیاران تدارکات.
داستان فیلم در تمام جوامع ما به ازا دارد
لیلا حاتمی
کار با حمید نعمت‌الله بسیار متفاوت است او کارش را می‌داند و من هر وقت با ایشان کار کردم خیالم از هر جهت راحت بوده، زیرا حواسش به همه جوانب است. به کارهای آقای نعمت‌الله بسیار علاقه‌مندم و همیشه مشتاق همکاری با ایشان هستم. از آنجا که نقش «مینا» در فیلم ایشان نقش بسیار قشنگی بود، برایم واضح بود که بخواهم با ایشان همکاری کنم. پیش آمده با کارگردانی کار کنم که معیارهای موردنظر مرا نداشته است. برایم این مهم است که کارگردان انگیزه داشته باشد و دلش بخواهد فیلم بسازد.
در این فیلم نقش زنی را بازی می‌کنم که برای همه ما آشناست و ماجرای او مربوط به جامعه خاصی نمی‌شود بلکه در تمام جوامع وجود دارد. این نقش برایم بسیار آشنا و ملموس بود و هیچ چیز دور از ذهنی درباره آن وجود نداشت بنابراین ما براساس سناریو پیش رفتیم و نیازمند تحقیق و پژوهش هم نبودیم.
فیلم «رگ خواب» درباره زنی است که دچار فروپاشی می‌شود. من برای بازی کردن در این فیلم به جامعه خودمان و دیگر جوامع خیلی فکر نکردم بلکه به نظرم رسید داستان این فیلم درباره مساله‌ای طبیعی است که در تمام جوامع ما‌به‌ازا دارد.
اعتماد