این مقاله را به اشتراک بگذارید
در برنامه هفت چه گذشت؟
از بحث درباره‌ی مصلحت اندیشی تا پاسخ افخمی به پرستویی
حضور دو داور جشنواره‌ی فیلم فجر و صحبت درباره‌ی مصلحت اندیشی و پاسخ بهروز افخمی به پرویز پرستویی از جمله موارد مطرح شده در برنامه‌ی «هفت» بود.
به گزارش ایسنا، برنامه سینمایی «هفت» شامگاه جمعه ۷ اسفندماه با موضوع تحلیل داوری سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر و با اجرای بهروز افخمی از شبکه سه سیما پخش شد.
در ابتدای برنامه بهروز افخمی در واکنش به نامه هفته‌ی گذشته پرویز پرستویی گفت: در هفته‌ای که گذشت آقای پرویز پرستویی در واکنش به حرف‌هایی که در برنامه «هفت» زده شد، نامه بلندبالایی را منتشر کردند و در آن من را به عنوان یک فیلمساز متوسط سرزنش کردند. البته برای من سرزنش به حساب نمی‌آید، چون فیلمسازی را دوست دارم و متوسط یا بد، علاقه دارم فیلمسازی را ادامه دهم، فیلم ببینم و نظرم را درخصوص فیلم‌ها بیان کنم.
در میزگرد «هفت» که با حضور دو داور جشنواره سی و چهارم فیلم فجر برگزار شد، مهدی فخیم زاده درخصوص مصلحت اندیشی در داوری جشنواره امسال گفت: در دو دوره‌ای که من داور جشنواره بودم هرگز مسئله مصلحت سنجی نبوده است. اصلا مگر مصلحت سنجی معنا دارد؟ یعنی چه؟ مگر ما شورای مصلحت سنجی سینمای ایران هستیم؟ یکی از دلایلی که برخی همواره می‌گویند در سینمای ما سیاست بازی است، به علت همین شائبه مصلحت سنجی است. یکی از شرط‌های من برای حضور در هیات داوران همین نبودن مصلحت‌ها بوده است.
داودی: تنها یک جایزه به مصلحت داده شد
در ادامه ابوالحسن داودی داور دیگر جشنواره نیز در همین خصوص گفت: ما در این جشنواره تنها درباره یک جایزه مصلحت اندیشی کردیم. مسئله این است که تعریف جشنواره فیلم فجر در تمام این سال‌ها دچار یک اغتشاش بوده است که با تعریف هیچ جشنواره‌ای در تمام دنیا جور درنمی آید. جشنواره ما هم سنجش محصولات سینمایی در طول سال است و هم تبدیل به یک مراسم آئینی در دهه فجر می‌شود که به قول شما باید مصالحی را هم در نظر بگیرد. داستان داوری و جشنواره همواره شبیه داستان ملا و خرش است که شما هرطور قضاوت کنید، باز برخی گله دارند.
سه دستورالعمل فخیم زاده در داوری جشنواره
سپس فخیم زاده گفت: من درباره آن جایزه‌ای که با مصلحت داده شد، مخالف بودم و رای مخالف هم دادم. ممکن است یک نفر به مصلحت رای داده باشد، اما این طور نیست که جمع هیات داوران رأی‌ای به مصلحت داده باشد. من سه دستورالعمل برای رأی‌هایم داشتم. یک مصلحت در کار من نباشد. دو کسی به من چیزی تحمیل نکند. و سوم اینکه من درگیر اسم و رسم و سابقه فیلمساز نشوم.
در ادامه داودی بیان داشت: مصلحت به معنای تحمیل و فشار به هیات داوران نبود و به هیچ وجه چیزی از بیرون به هیات داوران تحمیل نشده است.
فخیم زاده نیز گفت: بعد از دیدن هر فیلم حدود ۱ ساعت و نیم بحث می‌کردیم و کسی تحت نفوذ کس دیگری نبود و اصلا قبول ندارم که من باید به عنوان متخصص تر از بقیه بر آنها چیزی را تحمیل می‌کردم. هر نفر در حوزه خود فرد استخوان خورد کرده و متخصصی بود. تنها یک جایزه با ۴ رای انتخاب شد. باقی با بیش از ۵ رای انتخاب شد. لذا هرج و مرج عددی ای حاکم نبود.
چطور در زمان «به رنگ ارغوان» و «گزارش یک جشن» کسی نگفت حاتمی‌کیا را سر بریدند!
فخیم زاده درخصوص فیلم «بادیگارد» نیز گفت: راجع به فیلم «بادیگارد» یکی از آقایان گفتند سر ابراهیم را بریدند. ما نفهمیدیم چطور وقتی ابراهیم حاتمی کیا فیلم «به رنگ ارغوان» و «گزارش یک جشن» را ساخت و چندین سال توقیف بود نگفتند سر ابراهیم را بریدند، حالا یادشان افتاده؟! به علاوه حاتمی کیا که خود می‌گوید من کلی مرغ و سیمرغ دارم حالا یک جشنواره به این فیلم جایزه نداده، طوری نشده است. حال جالب است مجری طرح اعتراض دارد که چرا دبیر جشنواره هیات داوران را هدایت نکرده است!
فیلم سیاسی باید بالاتر از سیاست بیاستد
ابوالحسن داودی نیز درخصوص «بادیگارد» گفت: حاتمی کیا کسی است که در سینمای ایران صاحب سبک است و من شخصا سینمای او را دوست دارم. اما من وقتی در تیم داوری قرار می‌گیرم فیلم ها را اسامی کارگردانشان نمی‌بینیم. خود فیلم را می‌بینم و می‌بینم از کارگردانی فیلم قبلی آن کمتر است.
وی افزود: فیلم سیاسی باید بالاتر از سیاست بیاستد و فرای آن به قضیه نگاه کند. اما اگر فیلم در کنار یا پشت سیاست قرار بگیرد، دیگر هرکاری کند، نمی‌تواند خود را از یک فیلم پروپاگاندا بالاتر بیاورد. من حداقل مشکل شخصی‌ام با «بادیگارد» این بود که احساس کردم این فیلم آن زاویه نگاهی که باید فراتر از موضوع خود باشد را حداقل از فیلمنامه نتوانسته بدست بیاورد. مشکل من از فیلمنامه شروع می‌شود.
سپس مسعود فراستی پاسخ داد: اما موضوع «بادیگارد» سیاسی نیست! مستقل از اینکه تو از چیزی خوشت می‌آید یا نمی‌آید، باید دید کارگردانی چیست؟ شناخت دوربین در عمل، نسبت دوربین با آدم‌های جلوی پرده، هدایت بازیگران و … . نه الزاما فیلمنامه. چون دفعه پیش این استدلال بود که با حذف ۳ دقیقه اول آن مشکلی پیش نمی‌آید!
فخیم زاده ادامه داد: این بحثی که در قسمت قبل درباره فیلم «ابد و یک روز» و «بادیگارد» کرد خلط مبحث بود. «ابد و یک روز» یک مقدمه‌سازی کرده است. در این فیلم یک مسئله‌ای مطرح شده است درباره چشم که دیگر سراغ آن نمی‌رویم. من معتقدم کارگردانی انتخاب است. از سناریو هم شروع می شود. وقتی سناریو بد است، هیچ کارگردانی نمی‌تواند اثر خوب بسازد. از همه کارگردان‌های مطرح دنیا فیلم بد می‌بینید.
مسعود فراستی پاسخ داد: به نظر من هم «بادیگارد» فیلم بدی است. آیا این صرفا به این معنی است کارگردانی بد است یا صرفا می‌گوئیم فیلمنامه بدی دارد؟ اما کارگردانی کارش را بلد است و در اثر این فیلمنامه بد، فیلم متوسط یا بدی خلق شده است. اما لحظه به لحظه می‌بینید کارگردانی، هدایت بازیگران و میزانسن بلد است. این بحث تکنیکال است.
در ادامه فخیم زاده خاطرنشان کرد: بادیگارد هیچ رأی‌ای برای سناریو در هیات داوران نیاورد. درمورد بازیگری غیر از پرستویی هیچ بازیگر آن رأی نیاورد.
شفیعی: رفتار آقای حیدری با فیلم «هیهات» شبیه یک شوخی است
در ادامه محمدرضا شفیعی، تهیه کننده فیلم سینمایی «هیهات» درخصوص راه نیافتن این فیلم به جشنواره بیان داشت: ما قرار بود در تاریخی فیلم را به دبیرخانه برسانیم. در آن تاریخ من با آقای حیدری تماس گرفتم و گفتم همین امروز تصویربرداری ما تمام شده است و ۲ اپیزود از ۴ اپیزود آماده شده است و ۲ اپیزود دیگر تا فردا می‌توانیم به شما برسانیم. چه کنیم؟ ایشان گفت چون فیلم شما اپیزودیک است همان ۲ اپیزود را فرستید قابل ارزیابی است. ۲ تا را فرستادیم و همان شب فیلم‌ها انتخاب و اعلام شد و من طبق برداشتم حدس زدم فیلم ما از نظر هیات داوران مناسب نبوده است. بالاخره قاعده هر جشنواره‌ای است که قوانین آن را بپذیرید.
وی افزود: فردای آن روز که پیگیری کردم از اعضای هیئت داوران گفتند آقای حیدری اصلا فیلم شما را به رأی نگذاشتند. فردای آن روز به سراغ آقای حیدری رفتم و گفتم چه شد؟ جدای از لحن ایشان که خیلی بد بود، ایشان گفت من یادم رفت که شما گفتید این فیلم فیلمبردایش تمام شده است و تصورم این بود که در عراق در حال فیلمبرداری هستید! گفتم طبیعی است که در میان درگیری‌ها فراموش کرده باشید. باید مشاور بیشتری داشتید تا به شما یادآوری می کردند. حالا جبران کنید.
تهیه کننده «هیهات» بیان داشت: ایشان گفت تا ۲ روز آینده آن دو اپیزود دیگر را به من برسانید تا داوری شود. من چهارشنبه خودم حضورا به پیش ایشان رفتم و تحویل دادم. آقای حیدری گفت من خودم هیات انتخاب را جمع می‌کنم و فیلم را برایشان نمایش می‌دهم.
شفیعی گفت: دور روز بعد دبیرخانه جشنواره به من زنگ زد و گفت که ساعت ۸ و نیم شب هیات انتخاب را جمع کردیم و فیلم شما را دیدند. من با هیات انتخاب تلفنی صحبت کردم و گفتم نتیجه چه شد؟ گفتند دیدیم اما رای گیری نکردیم. چون آقای حیدری گفتند ما که ۲۲ فیلم را انتخاب کرده‌ایم. اگر می خواهید «هیهات» باشد باید یکی از این ۲۲ را خارج کنید تا این فیلم اضافه شود!
وی افزود: این شبیه یک شوخی است! چون سال‌های قبل ۲۳ و ۲۶ فیلم در بخش مسابقه را بخاطر داریم. مگر جشنواره فیلم فجر برگزاری می‌کنیم که ناهار ۲ بدهیم یا ۲ و نیم یا جشنواره فیلم فجر برگزار می کنیم تا خط بدهیم به سینمای ایران و کارنامه سالانه سینمای ایران را بررسی کنیم؟ بالاخره آن چیزی که می‌ماند فیلم هاست. یعنی وقتی به گذشته برمی گردیم می‌گویند این فیلم ها بوده است. بسیاری از هیات انتخاب صراحتا صحبت کردند و تاسف خوردند که این فیلم نیامده و اگر به رای می‌گذاشتند قطعا رای می آورد!
این تهیه کننده خاطرنشان کرد: من امروز به قطعیت رسیدم که قرار نبوده این فیلم وارد شود. من بعد از آن ماجرا خدمت آقای ایوبی رسیدم برای همین موضوع و گفتند این اشتباه را فراموش کن و بگذارید فیلم تان یک بار در جشنواره دیده شود و یک اکران داشته باشد. من پذیریم. اما سپس خود آقای ایوبی زنگ زدند و ۲۰ روز قبل از جشنواره فجر به من گفتند آقای حیدری گفته ما جدول مان را بسته‌ایم و نمی‌شود این فیلم را حتی نمایش داد!
وی نهایتا گفت: باز هم ما این موضوع را گذاشتیم بر خوش‌بینی و آقای میرکریمی را فرستادیم برای صحبت با آقای حیدری که ایشان به آقای حیدری گفتند که حداقل یک نمایش در برج میلاد بگذاریم. آقای حیدری به آقای میرکریمی گفتند من این فیلم را هرگز اکران نمی‌کنم!
در ادامه محمدرضا عباسیان، مدیر سابق مؤسسه رسانه‌های تصویری در بخش میز خبر برنامه «هفت» روی خط برنامه آمد و درخصوص رونمایی از سامانه «سند» گفت: مسئله VOD مسئله مهمی است و راه نجات اقتصاد سینما در آینده است. اما این مراسمی که درخصوص راه اندازی سامانه «سند» یا VOD برگزار شد پروپاگاندایی بیش نبود و چیزی جدیدی نیست. من متعجبم از انگیزه برگزاری این مراسم پرهیاهو که انتخاباتی بوده است یا مرتبط با جشنواره فیلم فجر، ولی در هر صورت آغاز به کار آن بستگی به راه اندازی زیرساخت های آن دارد که همچنان فراهم نشده است.
برگزاری میزگرد عوامل فیلم سینمایی «در مدت معلوم» با حضور جواد عزتی و وحید امیرخانی، سخنان دکتر ابراهیم فیاض، استاد مردم شناسی درباره مسئله جنسی در سینمای ایران و میزگردی با حضور مسعود فراستی، جواد طوسی و کامیار محسنین درباره‌ی بررسی حضور فیلم‌های ایرانی حاضر در جشنواره فیلم برلین از دیگر بخش‌های برنامه «هفت» بود.