این مقاله را به اشتراک بگذارید
انتشار مقالات شاپور بهیان با عنوان «چکامه گذشته/ مرثیه زوال»
کتاب مجموعه مقالات «چکامه گذشته/ مرثیه زوال» شامل نوشته‌ها و مقالات شاپور بهیان توسط نشر چشمه منتشر و راهی بازار نشر شد. مقالات گردآوری‌شده در این کتاب، درباره متون ادبی هستند که نویسنده در مقدمه کتاب به این مساله اشاره کرده و گفته قصدش از نوشتن این مطالب، تفسیر متون ادبی نبوده است: «نخواسته‌ام نشان دهم که متن بازنمود واقعیتی است. متن را بازنمود واقعیت در نظر نگرفته‌ام. برعکس، برمبنای این فرض عمل کرده‌ام که متن، خود، واقعیتش را می‌سازد و این واقعیت از خلال گفتمان‌های یک دوره شکل می‌گیرد. به عبارت دیگر، کوشیده‌ام نشان بدهم واقعیت در هر اثر چگونه ساخته می‌شود، نه اینکه چگونه بازنمایی می‌شود.»
مقالات این کتاب به ترتیب در دو بخش اصلی «نقد ادبی» و «نظریه‌پردازی» تقسیم‌بندی شده‌اند که برخی از آنها، پیش‌تر در جمع اعضای مجله «زنده‌رود» خوانده و چاپ شده است. در مقالات «نقد ادبی» بهیان به بررسی آثاری از ادبیات امروز ایران پرداخته است که در این مقالات، نویسنده را به عنوان مولف گفتمانی در نظر گرفته که نحوه دیدن و ساختن واقعیت، او را مشروط کرده است. نویسنده این اثر در مقالات فصل دوم کتاب هم تا حد زیادی از این روش استفاده کرده است اما چون به موضوعات کلی‌تر و متمایز از موضوعات مقالات فصل اول پرداخته، آنها را در این فصل آورده است. «چکامه گذشته/ مرثیه زوال»، «در مصاف با دیگری»، «نویسنده همچون شمن است»، «صادق هدایت و نوشتن درباره دیکتاتور»، «صادق هدایت و حزب توده ایران»، «مهمان ناخوانده در شهر پلید»، «داستان‌های توده‌ای ابراهیم گلستان»، «از دُژستان تا آرمان شهر» و «ملت‌سازی در عصر رضاشاه»، «رمان به عنوان ترجمه»، «دیکنز، رورتی، کوندرا»، «عزایم‌خوانی در شب آخرین داوری»، «گئورگ لوکاچ و آیرونی»، «مدخلی بر نوع‌شناسی داستان کوتاه»، «یادداشت‌های داستانی»، «نویسنده، ادبیات و اقلیت»، «رمان تاریخی لوکاچ» و «سایه‌روشن‌های گارد جوان» از جمله مقالات منتشرشده در این کتاب هستند. «چکامه گذشته/ مرثیه زوال» با ۲۵۴ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ١٨٠٠٠ تومان توسط نشر چشمه منتشر شده است.
****
انتشار کتاب گفت‌وگو با آنتونیونی
کتاب «گفت‌وگو با آنتونیونی» با ترجمه آرمان صالحی توسط نشر شورآفرین منتشر شد. «گفت‌وگو با آنتونیونی» در ادامه انتشار مجموعه گفت‌وگو با کارگردانان جهان و بعد از انتشار کتاب‌های گفت‌وگو با تروفو، تارکوفسکی، آنجلوپولوس، وودی آلن، چاپلین، برگمان و آرتور پِن توسط این نشر منتشر می‌شود.
میکل آنجلو آنتونیونی یکی از پیشگامان سینمای مدرن و روشنفکرانه ایتالیا و اروپا است که با فیلم‌های مطرحی چون «حرفه‌خبرنگار» (مسافر)، «شب»، «صحرای سرخ»، «کسوف» و «آگراندیسمان» خود را در سینمای جهان جاودانه کرد. آنتونیونی فیلمسازی صاحب‌سبک است که به همراه اینگمار برگمان، لوییز بونوئل، فدریکو فلینی، آلن رنه و ژان لوک گدار تحولات و گرایش‌های تازه‌ای را در سینمای اروپای دهه ۶٠ به وجود آورد و تاثیر عمیقی بر فیلمسازان نسل خود و نسل‌های بعدی گذاشت. وقتی از او پرسیده می‌شود: «شما در جهان بدون سینما چه حرفه‌ای را برای خود انتخاب می‌کردید؟ چه چیزی می‌ساختید؟» خیلی موجز پاسخ می‌دهد: «فیلم». درواقع می‌توان ادعا کرد که او حتی در جهانی که سینما در آن وجود دارد باز هم فیلم می‌سازد و این به آن معنا است که آنتونیونی سبک هنری نوینی می‌آفریند یا سبک هنری موجود را به شیوه‌ای نوین به کار می‌گیرد.
رولان بارت، آنتونیونی را نمونه کامل هنر مدرن می‌خواند و فرزانگی، هوشیاری و شکنندگی را از بارزترین مضامین فیلم‌های او برمی‌شمرد و کیفیت و دقت هنری آنتونیونی را در ثبت لحظات گذرای زندگی و تعریف خویشتن در بحبوحه میان عدم قطعیت و ثبات، ستایش می‌کند. شاخصه‌های بارز سینمای آنتونیونی در شخصی‌بودن سینمای او است و همانطور که خودش عنوان می‌کند راه رسیدن به درکی عمیق و جدید از آنچه می‌بینیم رسیدن به یک شیوه نوین نگاه کردن- به‌ویژه در عالم فیلم و سینما – است: «همه فیلم‌ها همواره یک عنصر اتوبیوگرافی در خود دارند. به همین دلیل من هر نما را مطابق با حال‌وهوای حسی و ذهنی خودم در روز فیلمبرداری طراحی و اجرا می‌کنم… براساس تجربه‌ای که در آن روز از زندگی داشته‌ام و براساس حسی که محیط پیرامون در من ایجاد کرده است.»
*****
انتشار نمایشنامه «ترمینال ۳» لارش نورن
نمایشنامه «ترمینال ۳» نوشته لارش نورن، با ترجمه عاطفه پاکبازنیا توسط انتشارات میلکان منتشر شد. از لارش نورن به عنوان مطرح‌ترین و برجسته‌ترین نمایشنامه‌‌نویس سوئد نام برده می‌شود. او در ۹ مه ١٩۴۴ در استکهلم متولد شد و در سال ١٩۶٣ با چاپ مجموعه شعر «یاس و برف» در محافل ادبی مطرح شد. نورن پس از چاپ این کتاب، به سراغ تئاتر و ادبیات نمایشی رفت. نمایش‌های نورن همواره فضای تئاتر، نقد و روشنفکری سوئد را تحت تاثیر قرار داده‌اند. نورن در شعر از سبک سوررئال پیروی می‌کرد، اما در نمایشنامه به سمت کارهای واقع‌گرا رفت که رگه‌هایی از تئاتر ابزورد هم در آنها دیده می‌شود. نمایشنامه‌های او در مورد بحران هویت انسان‌هاست و در آنها، شخصیت‌ها مدام در حال مبارزه برای پیدا کردن هویت گم‌شده‌شان هستند. او در این نمایشنامه‌ها بر فضای جامعه معاصر و بحران روابط میان انسان‌ها تاکید دارد. نمایشنامه «ترمینال ۳» داستان دو زوج است که در مکانی نا‌مشخص و زیرزمینی با هم برخورد می‌کنند. یکی از آنها برای تولد فرزندشان و دیگری برای گرفتن جسد فرزند خود در این فضای مه‌آلود حضور دارند. نورن فضاها را به صورت مشخص تعریف نمی‌کند و توضیح صحنه به معنای کلاسیک در این نمایشنامه وجود ندارد.