این مقاله را به اشتراک بگذارید
از زبان مترجم
علی عبداللهی
کتاب‌های من در نمایشگاه: دیدار و گفت‌وگو با گونتر گراس
برای نویسندگان و پدیدآورندگان کتاب و همین‌طور برای ناشران، هر رویدادی که مردم را متوجه کتاب کند، ستودنی و بجاست. نمایشگاه کتاب تهران هم یک رویداد بزرگ فرهنگی است و طبعا برگزاری آن به نفع اهل فرهنگ است. از من هم قرار است چند کتاب به این نمایشگاه برسد. مجموعه‌ای پروپیمان از گفت‌وگوی‌های من با نویسندگان و شاعران و مترجمان ایرانی و خارجی با عنوان «نگاه اول شخص» در نشر «کتاب کوله‌پشتی» کتابی است که در نمایشگاه عرضه خواهد شد. کتابی است به گمانم متنوع و قابل تامل، چون گفت‌وگوهای زیادی در آن برای نخستین‌بار منتشر می‌شوند و بسیاری از چهره‌های ایرانی و خارجی برای نخستین‌بار در این کتاب لطف کرده‌اند و با من گفت‌وگو کرده‌اند و حالا دیدگاه‌هایشان به خوانندگان معرفی می‌شود. افزون بر گفت‌وگو و شرح مفصل دیدار با
گونتر گراس، آخرین گفت‌وگوی مرحوم فتح‌اله بی‌نیاز، گفت‌وگوهایی با مجتبی عبداله‌نژاد، محمدعلی سپانلو، ضیا موحد، مفتون امینی، فریدون فریاد، ناصر غیاثی، عبداله کوثری، میشاییل کروگر، میشاییل هامبورگر و چند نفر دیگر در این کتاب هست. گفت‌وگوها همگی محورهای تخصصی دارند و پرسش‌ها طوری طرح شده‌اند که هر کدام وجهی از فکر و کار گفت‌وگو‌کنندگان را نشان می‌دهند… یک سفرنامه هم آخر کتاب هست که شرح دقیق‌تر دیدار با گونتر گراس و نویسندگان دیگر خارجی حاضر در کتاب است.
کتاب دیگرم «گم‌شدن تصویر در آینه» است که مجموعه‌ای است از ده قصه از نویسندگان آلمانی‌زبان، در نشر «نقش و نگار»، در مجموعه ده‌تایی‌های ناشر. این کتاب هم صداهای مختلف در زمینه داستان را معرفی می‌کند، از قرن هجده و نوزده تا امروز. «میهمان‌های ناخوانده» جلد دوم مجموعه‌داستان‌های هاینریش بل، در نشر جامی است که خواننده‌ها از جلد اولش «و شام بود و صبح بود» استقبال خوبی کردند، کتاب جایزه کتاب فصل گرفت و دوبار منتشر شد. چند تجدید چاپ هم خواهم داشت، مثل «سه زن و یک داستان دیگر» از روبرت موزیل در نشر مرکز و چاپ پنجم کتاب «فیل» (داستانک‌های فلسفی برتولت برشت) در نشر مشکی و آثاری تجدیدچاپی در نشر گل‌آذین. البته ترجمه مشترک کتاب «ده روز با داعش» که چاپ ششمش منتشر شده و در نمایشگاه پخش می‌شود. کتاب نگاه مستقل و جالبی دارد به پدیده داعش و واگوی تجربه‌های مستقیم نویسنده در قلمرو داعش است، برای همین سخت جذاب و خواندنی است.
«زرتشت و عاشق» کتابچه دیگری است از من که دربردارنده عاشقانه‌های فریدریش نیچه، فیلسوف -شاعر است در مجموعه عاشقانه‌های جهان در نشر سرزمین اهورایی. این کتاب افزون بر شعرهای عاشقانه، گزین‌گویه‌ها و چند مقاله درباره عشق از نظر نیچه دارد. و در نهایت پنجمین کتاب شعرم با عنوان «هندسه بلوط» در نشر شانی. این کتاب شامل شعرهای آزاد تقدیمی به نویسندگان مختلف و نیز یادمانی از مکان‌ها و زمان‌ها و آدم‌هاست که بیشترشان بلندند.
من و نمایشگاه کتاب: فرصتی برای دیدار با اهل قلم
راستش نمایشگاه برای من تداعی‌گر خاطرات مختلفی است از دیدار با ناشران و نویسندگان سراسر ایران و به رسم هر ساله دیدار سه نویسنده آلمانی‌زبان که به همین مناسبت به ایران می‌آیند. با آنکه معمولا نمایشگاه‌های کتاب را در کشورهای دیگر در مرکز شهر برگزار می‌کنند، شاید این مکان جدید برای بعضی از علاقه‌مندان شهرستانی به‌ویژه آنهایی که از جنوب کشور می‌آیند نزدیک و دم‌دست‌تر باشد، ولی برای بیشتر تهران‌نشینان دور. من هم در کرج هستم و مسافت زیادی باید بیایم برای بازدید از نمایشگاه. باید دید امسال چقدر مردم استقبال خواهند کرد. نمی‌شود از حالا پیشداوری کرد، شاید برخی که برای گردش به نمایشگاه می‌آمدند کمتر بیایند یا دیگر نیایند و فقط جدی‌ترها آنجا باشند. این هم به‌هرحال نکته قابل توجهی است. شاید برخی برای نخستین‌بار از جنوب، جنوب شرقی و غربی تهران بیایند بازدید و از نو این رویداد را کشف کنند و مخاطب‌های جدیدی در این میان پیدا شوند. خودم به شخصه ممکن است به تعداد روزهایی که پیش‌تر می‌رفتم الان نروم، ولی به‌هرحال به نمایشگاه خواهم رفت چون بسیاری از ناشران تهران و به‌ویژه شهرستانی‌ها را فقط می‌شود در نمایشگاه دید و همین‌طور بعضی از کتاب‌هایی که در شهرستان منتشر می‌شوند و بسیاری از نویسندگان شهرستان‌های مختلف. نمایشگاه کتاب تاثیرگذار است و خاطره‌انگیز، به خاطر همین چیزها. نمایشگاه کتاب در ایران چون فروش مستقیم دارد هم کمی به ناشران جان می‌دهد و هم برای مخاطبان و علاقه‌مندان کتاب رویدادی منحصربه‌فرد است.
سال‌هاست ممیزی، دیده‌نشدن و خوانده‌نشدن کتاب‌ها و پخش معیوب که تمام آثار را در معرض دید مردم قرار نمی‌دهد، گریبانگیر عرصه کاری ماست. کتاب‌نخوانی مردم ما هم بر مشکلات اقتصادی صنعت نشر و هم بر معیشت پدیدآورندگان تاثیر منفی گذاشته، مدام شمارگان آثار کم و کمتر می‌شود. امیدوارم در کنار ارتقای نمایشگاه کتاب، مسئولان امر، موانع سر راه فرهنگ و نشر را بردارند تا استعدادهای این عرصه مایوس و افسرده نشوند. امیدوارم عقلانیت بیشتری در این عرصه شکل بگیرد.
کتاب‌های پیشنهادی من: از شوپنهاور تا مسعود سعد سلمان
و اما پیشنهادهای من برای نمایشگاه امسال که شامل ادبیات داستانی ایران و جهان می‌شود و البته کتاب‌های فلسفی که دغدغه همیشگی من بوده و هست. رمان «بیوه‌کشی» از یوسف علیخانی (نشر آموت)، «زینی برکات»، نوشته جمال الغیتانی ترجمه رضا عامری، (نشر دنیای اقتصاد)، «گفت‌وگو با مسعود سعد» اثر مجتبی عبداله‌نژاد، (نشر هرمس)، «متعلقات و ملحقات»، شوپنهاور ترجمه رضا ولی‌یاری (نشر مرکز) و مجموعه مفصل چهارجلدی داستان‌های هفتادودو ملت ترجمه قاسم صنعوی در نشر ناهید.
آرمان