این مقاله را به اشتراک بگذارید
بحث‌برانگیزی وودی آلن در نخستین روز جشنواره کن
بهار سرلک
فیلم رمانتیک کمدی «کافه سوسایتی» شصت‌ونهمین جشنواره فیلم کن را آغاز کرد و در مجموع منتقدان از این فیلم استقبال کردند. اما آغاز این جشنواره برای این کارگردان ٨٠ ساله دلپذیر نبود و بحث‌هایی درپی داشت. به گزارش خبرگزاری ووکس؛ رونان فارو، پسر وودی آلن نامه‌ای همزمان با اکران تازه‌ترین فیلم پدرش، در وب‌سایت هالیوود ریپورتر منتشر کرده است. البته که این مساله در حاشیه جشنواره کن قرار می‌گیرد و مساله بحث‌برانگیزتر این است که چطور وودی آلن هرگز اجازه نداده است فیلم‌هایش در بخش رقابتی کن حضور داشته باشند؛ او در روز نخستین جشنواره توضیح داد که این کار برخلاف احساسش است: «رامبرانت بهتر است یا ال گرکو، یا ماتیسه بهتر از پیکاسو است؟ این قضاوت‌ها براساس طرز تفکر شخصی است. خوب است که بگوییم اثر محبوب‌مان کدام است. اما ١٠ نقطه نظر متفاوت هست. در هر گروهی که اثر فردی را قضاوت می‌کنند، کاری هست که آن فرد هرگز نباید انجام دهد. در نوع قضاوت افلاطونی‌مانند و برای گفتن «این بهترین است»، قضاوت بی‌طرفانه بهترین است. من به قضاوت بی‌طرفانه در کن اعتقاد ندارم و نمی‌خواهم در آن شرکت داشته باشم.»
چنین ادعاهایی حتی اگر از دهان بزرگ‌ترین فیلمساز زنده دنیا بیرون آمده باشد، از نظر جشنواره‌ای که هر ساله با افتخار تمام نخل طلای خود را به برگزیده‌اش اهدا می‌کند، گستاخانه است. با این وجود، این ادعا نخستین موضوعی بود که رییس هیات داوران، جورج میلر، باید در نخستین نشست خبری و رسمی با آن دست و پنجه نرم می‌کرد. در واقع زمانی که میلر مسوولیت ریاست هیات داوران را پذیرفت، فکر نمی‌کرد چنین موضوعی مطرح بشود. میلر در جواب به آلن گفت: «خب، از نظر من این واقعیت که فیلمی به بخش رقابتی راه یافته، با فرصت دیدن چندباره فیلم‌ها متعادل می‌شود… یعنی تماشای فیلم و دیدن دوباره آنها با توجه و سپس مباحثه با گروهی که می‌دانم خیلی خیلی به فیلم و سینما علاقه دارند. از نظر من، کار هیات داوران مثل مدرسه فیلم یا باشگاه فیلم است. بله، شما می‌توانید این معیارها را زیر سوال ببرید اما ما این کار را می‌کنیم.»
نخستین همکاری وودی آلن با ویتوریو استورارو، فیلمبردار بنام ایتالیایی که تصویربرداری «اینک آخرالزمان» به کارگردانی فرانسیس فورد کوپولا و «محمد رسول‌الله» ساخته مجید مجیدی را در کارنامه دارد، فیلم «کافه سوسایتی» را بهترین اثر سینمایی آلن پس از دهه‌ها معرفی کرده است. برخی از تصاویر این فیلم آنقدر نفسگیر است که کمتر پیش می‌آید چنین تصاویری را در آثار وودی آلن ببینید. داستان «کافه سوسایتی» در دهه ١٩٣٠ و هالیوود رخ می‌دهد؛ بابی (با بازی جسی آیزنبرگ) بیست‌وچند ساله است و قصد دارد با کمک عمویش (استیو کارل) که نماینده‌ای قدر در دنیای سینما است، کاری دست و پا کند. بابی با دیدن وونی، دستیار عمویش (کریستین استوارت) دلباخته او می‌شود. اما کسی نمی‌داند وونی معشوقه کارفرمای خودش هم هست…
آلن در این نشست خبری گفت: «اگر سال‌ها پیش این فیلم را می‌ساختم، خودم شخصیتی را که جسی آیزنبرگ بازی کرد، ایفا می‌کردم. او برای بازی در این نوع شخصیت‌ها مناسب است. خودم این نقش را ظریف‌تر ایفا می‌کردم چون من کمدینم نه بازیگر. احتمالا من به این شخصیت یک بُعد می‌دادم اما جسی بازیگر خوبی است و پیچیدگی و جذابیت بیشتری به این شخصیت داده است. در جواب آنهایی که فکر می‌کنند جسی یا این شخصیت شبیه به من است، تنها چیزی که می‌توانم بگویم این است که جسی این شخصیت را عمیق‌تر از آن چیزی که من می‌توانستم به نمایش گذاشته است.» آلن درباره زمان و موضوع فیلم با اشاره به اینکه در دهه ٣٠ استودیو‌های فیلمسازی مشخصی بر هالیوود چیره شده بودند، گفت: «مطمئنم درباره پادشاهان سینما و سران استودیو‌ها و همه آن زیرآب‌زنی‌ها خوانده‌اید و اگر «داستان‌های پت هابی» اثر اف. اسکات فیتزجرالد را بخوانید، کاملا متوجه می‌شوید که در آن سال‌ها هالیوود چه شکلی بود. مطمئنم این چیزها در مورد تجارت‌های بزرگ، مثل وال‌استریت و سیاست هم صدق می‌کند، اما این مسائل در هالیوود مشهودتر است.»
اعتماد