این مقاله را به اشتراک بگذارید
‘
باز پخش مجموعه پر از نوستالژی برا هیچکاک دوستان
آیدا تدین
شبکه نمایش مدتی است پخش سریال کلاسیک «آلفرد هیچکاک تقدیم می کند» را شروع کرده؛ سریالی که رد پای کارگردان نابغه و تاثیراتش را خیلی واضح می شود در عصر طلایی سریال های تلویزیونی دید.
اطلاعات فوری
آلفرد هیچکاک تقدیم می کند
Alfred Hitchcoc Present
• امتیاز IMDb: 8.6 از ۱۰
• راتن تومیتوز: ۶۱ درصد
• مجری و خالق اصلی: آلفرد هیچکاک
• ژانر سریال: درام، معمایی، جنایی
• تعداد فصل ها و اپیزودها: ۱۰-۳۶۰
• شروع پخش: پاییز ۱۹۵۵
• پایان پخش: تابستان ۱۹۶۵
• شبکه های اصلی: سی بی اس، ان بی سی (CBS, NBC)
تلویزیون تازه وارد خانه ها شده بود که سریال «آلفرد هیچکاک تقدیم می کند» با فرمت سیاه و سفید روی آنتن رفت. فیلمساز بزرگ اگر امروز زنده بود، می توانست مدعی شود که موفق ترین سریال کلاسیک تاریخ تلویزیون را کارگردانی کرده است. «آلفرد هیچکاک…» از سال ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۵ به مدت ده سال روی آنتن رفت و رکورد طولانی ترین سریال هفتگی در ژانر خودش را به ثبت رساند. ساخته هیچکاک حتی از سریال «منطقه گرگ و میش» (The Twilight Zone) که در همان دوران از شبکه سی بی اس پخش می شد، به مراتب محبوب تر و پرطرفدارتر بود.
«آلفرد هیچکاک…» به لحاظ لحن و سوژه بسیار روان و متنوع است و مخاطب می داند با یک داستان کلاسیک طرف است. با این حال، یک تم اصلی و مشترک در بیشتر قسمت های سریال وجود دارد و آن هم این است که هیچکاک انگشت شماره اش را به سمت آدم های به ظاهر محترم می گیرد و آن روی سکه را به نمایش می گذارد.
اینکه تا چه حد آدم های به ظاهر محترم اطرافمان می توانند فاسد و هیولا باشند. خود هیچکاک یک بار در فصل پاییز، موقع خوشامد دوباره رو به بینندگان سریال گفت:«جنایاتی که در این برنامه نشان داده می شود، همان جنایاتی است که مردم عادی مرتکب می شوند، از جمله همسایه بغلی تان. به گمانم تا بهار آینده. خیلی هاتان به فکر اسباب کشی بیفتید!» اما نترسید برای اینکه بدانید استاد تعلیق و دلهره دقیقا چی تقدیم تان می کند، به خواندن ادامه بدهید.
میراث جنگ سرد
اکتبر ۱۹۵۵ (مهر ۱۳۳۴ شمسی) بود که سریال آلفرد هیچکاک تقدیم می کند، برای اولین بار از شبکه سی بی اس روی آنتن رفت. بعد از آن، بین سال های ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۱ پخش فقط یک فصل از سریال به شبکه ان بی سی واگذار شد و بعد دوباره از شبکه سی بی اس روی آنتن رفت تا در ژوئن ۱۹۶۲ به کار خود پایان دهد. اما نه برای همیشه قرار شد فرمت سریال به جای اپیزودهای تقریبا ۲۰ دقیقه ای به قسمت های یک ساعته تغییر کند و این روند تا ۱۹۶۵ یعنی آخرین سال پخش سریال ادامه پیدا کرد.
حتی الان هم که در عصر طلایی سریال های تلویزیونی به سر می بریم، سایه آلفرد هیچکاک را روی خیلی از سریال های آمریکایی حال حاضر یا سریال هایی که در کشورهای دیگر ساخته می شوند، می شود حس کرد. از بین سریال های کلاسیک محبوب دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، فقط «من عاشق لوسی ام» (I Love Lucy) و «منطقه گرگ و میش» را می شود در رکورد بازپخش های بعدی، رقیب سریال هیچکاک به حساب آورد.
پیشواز هیچکاکی
آلفرد هیچکاک تقدیم می کند بیشتر از همه به خاطر تیتراژ اولش سر زبان ها افتاد. دوربین روی طرحی کاریکاتورگونه از شمایل خود هیچکاک فید می شود و همزمان که موسیقی متن برنامه («مارش عزای ماریونت» ساخته شارل گونو) شروع به نواختن می کند، هیچکاک از گوشه سمت راست تصویر در سایه ظاهر می شود و بعد به سمت مرکز صفحه تلویزیون قدم بر می دارد تا کاریکاتور خودش را بپوشاند. بعد از آن، بیشتر اوقات حرف هایش را با گفتن «عصربخیر» شروع می کرد. بد نیست بدانید که برنارد هرمان، موسیقیدان و همکار قدیمی هیچکاک کسی بود که پیشنهاد استفاده از موسیقی متن یادشده را مطرح کرد و آقای کارگردان با کمال میل پذیرفت.
طراحی کاریکاتوری که هیچکاک خالق آن بود و استفاده از قطعه گونو، آهنگساز فرانسوی قرن نوزدهم به عنوان موسیقی متن تا حدی در فرهنگ عامه مردم آمریکا رسوخ کرده که تنها تصویر هیچکاک را در ذهن شان تداعی می کند و اصلا به «موسیقی هیچکاک» معروف شده است.
هیچکاک همیشه در صحنه
اما حضور هیچکاک به تیتراژ محدود نمی شود و بلافاصله در صحنه ظاهر می شود تا با لحنی تمسخرآمیز خلاصه ای داستان هر قسمت را تعریف کند. هیچکاک اغلب در استودیوی خالی یا در صحنه همان اپیزودی که قرار بود به نمایش درآید، جلوی دوربین ظاهر می شد. جالب تر اینکه برای معرفی هر اپیزود، دست کم دو ورژن مختلف فیلمبرداری می شد. یک نسخه، مخصوص مخاطبان آمریکایی بود که اغلب آگهی های بازرگانی محبوب را دست می انداخت یا سر شوخی با اسپانسر را باز می کرد و به پیشواز آگهی می رفت.
نسخه جایگزین مخصوص مخاطبان اروپایی ضبط می شد که با آمریکایی ها شوخی می کرد. هنرنمای استاد تعلیق و دلهره به جایی رسید که در فصل های پایانی، در شروع هر اپیزود علاوه بر نسخه انگلیسی، برداشت هایی را به زبان های فرانسوی و آلمانی هم ضبط می کرد تا نسخه های متفاوتی برای نمایش بین المللی سریال در دسترس مخاطبان باشد.
پشت سر یک کارگردان موفق
«تلویزیون قتل را به خانه آورده- همان جایی که به آن تعلق دارد.» این نقل قول معروف هیچکاک است که در توصیف سریالش گفته. موفقیت گسترده آلفرد هیچکاک تقدیم می کند، مرهون دو چیز بود: یک، صفی از نویسندگان معروف که هیچکاک انتخاب شان کرده بود. او کارهای منتشرشده را به بسط و گسترش قصه و سناریونویسی به شیوه مرسومش ترجیح می داد. بسیاری از نویسندگان سریال نام های شناخته شده و معروفی بودند، از جمله اریک امبلر، رابرت بلاک، جان چیور، رال دال، ایون هانتر (معروف به اد مک بین)، گارسن کنین، الری کویین، ریچارد لوینسن، ویلیام لینک و هنری اسله سر.
چاشنی اصلی روایت های هر اپیزود، ایهام و تعلیق است و در نتیجه، خیلی از قسمت های سریال بدون مجازت ضدقهرمان یا حتی بدون درنظر گرفتن پاداشی برای درستکاری به پایان می رسید.
من ظاهر می شوم، پس هستم!
دومین عامل تاثیرگذار در استقبال گسترده منتقدان و مخاطبان از سریال، شهرت هیچکاک در مقام فیلمساز سینما بود. واقعیت این است که با توجه به طرز تفکر حاکم در آن دوران، هیچکاک قدمی جسورانه برداشته بود و خود را از مقام کارگردانی پیشگام و جریان ساز تا حد یک کارگردان تلویزیونی تنزل داده بود، البته که در ابتدا شک داشت و قدمی نبود که از همان شروع با اطمینان برداشته باشد. اما نخم ترین عاملی که باعث شد تصمیمی قطعی در این زمینه بگیرد، شیفتگی و علاقه اش به ظاهر شدن جلوی دوربین بود.
اگر عشق سینمای کلاسیک باشید و فیلم ندیده از هیچکاک در آرشیوتان نمانده نباشد، حتما می دانید که او در تک تک فیلم هایش حضور مختصری داشته. با این همه، اجرای او در این سریال تلویزیون باعث شد به شهرت بی سابقه ای دست پیدا کند و زبانزد خاص و عام شود. شک نکنید که او با دست زدن به چنین ریسک بزرگی، تبدیل به یکی از متمایزترین شخصیت های نمایشی در آمریکا یا حتی دنیا شد، بدون اینکه بازی خاصی ارائه دهد.
برکینگ بد دهه ۵۰
بیشتر اپیزودهای «آلفرد هیچکاک…» مثل سریال «برکینگ بد» حدود ۳۰ دقیقه یا کمتر هستند. در هر اپیزود می بینیم که طعمی آنی و زودگذر یا غرور جریحه دار شده یک شخصیت می تواند منجر به انتقام گیری از همسر، بهترین رفیق یا حتی غریبه های بی گناه شود. گاهی اوقات شخصیت ها تلاش می کنند با منطق تراشی، کارها و رفتارهایشان را توجیه کنند.
در اپیزود «یک قتل بی عیب و نقص» (A Perfect Murder) می بینیم که شخصیت منفی قصه رو به قربانی اش می گوید: «آدمیزاد حق داره به طبیعت کمک کنه راه خودش رو بره. منظورم اینه که اگه بخواد کله شق بازی درآره…». جالب تر اینکه سال ها زمان برد تا موجودی به نام ضدقهرمان و شخصیت شرور در سریال های تلویزیونی ظهور کند اما هیچکاک مثل همیشه در این زمینه هم پیشرو محسوب می شود.
به جنگ سانسورچی
اگر خیال می کنید در تلویزیون آمریکا سانسور وجود ندارد، سخت در اشتباهید. شبکه سی بی اس این قدر مرتکب سانسور و دست بردن در نتیجه گیری اپیزودهای مختلف شد که هیچکاک طبق معمول به شیوه هوشمندانه خود دست به کار شد؛ تکذیبیه ای که در پایان بسیاری از قسمت های سریال می بینید و از قضا باز هم نوشته آلردایس هستند، تبدیل به نماد مقاومت هیچکاک شدند. بیشتر این تکذیبیه ها به قدری در لفافه و با ایهام بیان می شدند که ماموران ممیزی جز آه کشیدن و تحمل کردن هیچ کاری از دستشان ساخته نبود.
یک لشکر آدم کاربلد
از بین ۳۶۱ اپیزود سریال، خود هیچکاک کارگردانی ۱۷ قسمت را به عهده داشته. رکورددار اما رابرت استیونز است که ۴۴ اپیزود را کارگردانی کرده است. بعد از او، به ترتیب پل هنرید ۲۸ اپیزود، هرشل دوکرتی ۲۴ اپیزود، نورمن لوید ۱۹ اپیزود و آرتور هیلر ۱۷ اپیزود را کارگردانی کرده اند. از بین چهره های سرشناس دنیای فیلم سازی هم کسانی بودند که تعداد محدودتری از اپیزودها را جلوی دوربین بردند، از جمله رابرت آلتمن، رابرت استیونسن و ویلیام فرد کین.
در غیاب اسطوره
در سال ۱۹۸۵، پنج سال بعد از مرگ هیچکاک، شبکه ان بی سی یک تله فیلم جدید را با اقتباس از سریال هیچکاک روی آنتن برد. این تله فیلم تلفیقی از چهار داستان بود که تازه فیلمبرداری شده بودند، به اضافه بخش هایی از سریال اصلی هیچکاک که با فرمت رنگی در ابتدای هر بخش قرار گرفته بود.
تله فیلم ان بی سی به موفقیتی خیره کننده دست پیدا کرد. پاییز همان سال، ان بی سی دست به حرکت دیگری زد و سریال آلفرد هیچکاک تقسیم می کند را با حفظ سبک و سیاق تله فیلم یادشده احیا کرد. هرچند، این بار فقط یک فصل از سریال روی آنتن رفت و ان بی سی از ساخت دنباله آن انصراف داد.
همشهری جوان
‘