این مقاله را به اشتراک بگذارید
لئونارد کوهن، خواننده و ترانه‌سرای محبوب جهان، در ٨٢ سالگی درگذشت
عاشقانه‌های خَش‌دار
یاسر نوروزی
مرد این روزگار بَم بود. شهرتش هم برگشت به همان صدای سخت خش‌دار. صدایی که از اعماق نت‌های آوازی برآمد و بالا رفت. صدای کوهن در کل جهان گشت. به ایران هم رسید. کافه‌های دهه ٧٠ تهران ناگهان پر شد از مردی که خواند: «همه می‌دونن… همه می‌دونن خوب‌ها رفتن… بی‌پول‌ها فقیرتر شدن، پولدارها پولدارتر شدن… همه می‌دونن…» و چه کسی انتظار داشت که این صدای زمخت، ناگهان رقیق‌ترین عاشقانه‌های جهان را بخواند؟ ناگهان بخواند: «تا ته عشق با من…» برای همین خبر در صفحه‌های اجتماعی ایران هم پیچید. وقتی روی صفحه فیس‌بوک خواننده کانادایی نوشتند «با اندوه عمیق خبر می‌دهیم» که «هنرمند افسانه‌ای، لئونارد کوهن» مُرد، تصاویر این مرد پیر همه جا چرخید. اما آخرین جمله مشهورش می‌دانید چیست؟
وقتی خبر اعطای نوبل به باب دیلن را شنید گفت: «به نظر من اعطای این جایزه به «دیلن» مثل آویختن مدال روی اورست به خاطر بلندترین قله بودن است.» فحوای این جمله درواقع این بود قله‌های جهان نیازی به ستایش بلندشان ندارند؛ آنها خودبه‌خود مفتخرند و چه کسی می‌تواند به شکوه‌شان بیفزاید یا از این جلال بکاهد؟ کوهن درواقع خود شایسته چنین ستایشی بود و ناخودآگاهانه این جمله را شاید در شکوه خودش گفته بود؛ مردی که تازه بعد از ٣٠ سالگی تصمیم به خواندن گرفت. او پیش از خواندن، شاعر و نویسنده بود و پیش از باب دیلن، یک جایزه ادبی را در جایگاه خواننده گرفته بود. تحصیلکرده رشته ادبیات از دانشگاه مک‌گیل هم بود که نخستین رمان خود را در سال ١٩۶٣ چاپ کرده بود. کوهن اما به موسیقی پیوست و در دهه ۶٠، نخستین آلبوم خود را منتشر کرد. چهار دهه بعد هم، یعنی سال ٢٠١١ به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های هنر بر سه نسل گذشته در جهان، برنده جایزه ادبی اسپانیا شد. ترانه‌های «بدرود ماریان»، «سوزان» و «هاله لویا» هم آن‌قدر شهرت و محبوبیت دارند که کمتر کسی از علاقه‌مندان موسیقی آن را نشنیده است. در خبرها نوشته‌اند سال ٢٠٠۵ بعد از این‌که مدیر سابقش از صندوق بازنشستگی او ۵میلیون دلار برداشت کرد، مجبور به برگزاری کنسرت‌های دوباره شد. سال ٢٠٠٩ هم روی صحنه از هوش رفت و مدتی در یکی از بیمارستان‌های اسپانیا بستری بود. کوهن سال ٢٠١٠ جایزه یک عمر دستاورد هنری را از «گرمی» گرفت و تا همین اواخر هم خواند. یکی از آخرین آوازهایش هم برمی‌گردد به تیتراژ سریال «کارآگاه حقیقی» (True Detective) وقتی که در ترانه‌ای مهیب و شکننده خواند: «و برای همیشه در این صحرای ساکت و صامت با من طلوع کن / ستارگان چشمان تو خواهد بود / باد، دستان من»
پی‌نوشت:
آواز تیتراژ پایانی سریال «کارآگاه حقیقی»، آهنگی بود که در سال ٢٠٠٣ توسط گروه HANDSOME FAMILY و در آلبوم «استخوان‌های آوازه‌خوان» خوانده شد و بعد برای این سریال انتخاب شد.
واکنش چهره‌های سرشناس به درگذشت لئونارد کوهن
* جاستین تیمبرلیک: «لئونارد کوهن، روح و وجودی فراتر از این بود که بتوان او را با کسی مقایسه کرد.»
* جنیفر هادسون: «ممنونم به خاطر این‌که خودت را وقف موسیقی کردی و «هله لویا»، یکی از محبوب‌ترین ترانه‌ها را نوشتی و خواندی.»
* شین اونو لنون: «۲۰۱۶ حالا رسما یکی از غم‌انگیزترین سال‌ها شد.»
* راسل کرو، بازیگر سرشناس فیلم‌هایی چون «گلادیاتور» توییت کرد: «لئونارد کوهنِ عزیز، ممنونم به خاطر شب‌های آرام، انعکاس نور، دورنما، لبخندهای کج و بیان حقیقت.»
* نانسی سیناترا نوشت: «او یکی از بهترین‌ها بود. خیلی غم‌انگیز است. در کنار فرشتگان آرام بگیر لئونارد. هله‌لویا.»
* کیفر ساترلند، بازیگر نقش «جک باور» در سریال پرطرفدار «۲۴» هم در توییتر خود نوشت: «یک هنرمند برجسته کانادایی امروز درگذشت. «لئونارد کوهن» روحت شاد. هله‌لویا.»