این مقاله را به اشتراک بگذارید
بلند پروازی بر فراز دیوارهای کوتاه!
نگاهی به کتاب «دیدار در کوالالامپور» اثر ناصر قلمکاری
حسن پژمان
شما هم احتمالا که نه، قطعا از این گروه آدم‌ها دیده‌اید… از این دوستان یا آشنایان یا همکارانی که می‌خواهند پرواز کنند کشوری دیگر… بروند دنبال رویای ثروت و رفاه‌شان در سرزمینی دیگر… امکان ندارد ندیده باشید… دور و بر همه‌ی ما دست کم یک نفر هست که قصد دارد با یک سفر غیرقانونی و در اصطلاح قاچاقی از مرزهای کشور عبور کند تا به آرزویش برسد. رمانی که اکنون به شما معرفی می‌شود روایتی داستانی از همین مسئله، یعنی مهاجرت و شرح سفرهای پر مخاطره‌ی مهاجران غیر قانونی است.
از سری آثار کتاب‌های قفسه آبی نشر چشمه در سال ۱۳۹۶ یکی، کتابی است با عنوان «دیدار در کوالالامپور» به قلم نویسنده ۳۸ ساله ناصر قلمکاری. این کتاب نیز از آثاری است که ذیل نظر حسین سناپور داستان نویس و مدرس داستان نویسی منتشر شده است.
«دیدار در کوالالامپور» قصه خاص و جسورانه‌ای است. خاص و جسورانه است به این دلیل که نویسنده دست روی سوژه‌ای گذاشته که کمتر نویسند‌ه‌ای به آن می‌پردازد. ناصر قلمکاری در «دیدار در کوالالامپور» قصه گویی است وفادار به آنچه نظریه پردازان واقعیت داستانی توصیفش می‌کنند. ناصر قلمکاری در «دیدار در کوالالامپور» اثری کاملا رئالیستی، قصه گو و اجتماعی به نگارش درآورده است. او برای نوشتن چنین اثری سوژه‌ای خاص و کمتر پرداخته شده را انتخاب کرده، سوژه‌ای که شاید سینماگران یا کارگردان‌های تلویزیونی گوشه چشمی به آن داشته‌اند، اما داستان نویسان ایرانی کمتر به اجرای آن فکر کرده‌اند. «دیدار در کوالالامپور» قصه مهاجرت و مهاجران بلند پرواز است. مهاجرانی که سقف آرزوهای‌شان بلند است و دیوار فکر و آینده نگری‌شان کوتاه. البته ناصر قلمکاری به همین سادگی هم موضوع مهاجرت را پیش نمی‌کشد؛ کسانی شکست می‌خورند، کسانی جانش را از دست می‌دهند و بعضی نیز موفق می‌شوند. اما چه کسی از گوشه و کنار این راه پر پیچ و خم شناخت دارد؟ «دیدار در کوالالامپور» شرح قصه پردازانه، رئالیستی و ظریفی است از آنچه اکنون راه پر پیچ و خم مهاجرت خواندیم. قصه شکست، درماندگی و گاه موفقیت که باید از زاویه‌های مختلفی به آن نگاه کرد. «دیدار در کوالالامپور» قصه همت است، امید و البته خانه به دوشی در غربت.
ناصر قلمکاری در داستانی که از آن حرف می‌زنیم به دقت جزئیات ِ سفر به غربت را برابر چشمان مخاطب به نمایش می‌گذارد. او آشکارا از نتیجه گیری و انتقال پیام سرباز می‌زند، اما داستان او آن قدر گویا هست که خواننده نیز در انتظار جملات پایانی و قضاوت گرانه مولف نیز نماند.
قلمکاری در رمان «دیدار در کوالالامپور» طبقه متوسط جامعه و فرزندان خانواده‌های معمولی جامعه‌مان را هدف گرفته است. نوجوانان و جوانانی که ایده‌های بزرگ ثورت در ذهن دارند و تبلور رویای خود را در سرزمینی دیگر می‌جویند.
داستان ۲۰ اپیزودی «دیدار در کوالالامپور» روایتی است اول شخص از مردی به نام بهداد کیانی. نقل داستان او و دختری که دوستش دارد و سفر پر فراز و فرود آن‌ها جز لودادن داستان کاری را پیش نمی‌برد. رمان ناصر قلمکاری در عین حال که روایتی است پر شور از سفر ایرانیانی به مالزی، جزیره‌ی کریسمس و اندونزی، روایتگر شور و حال مهاجران و ترس ان‌ها در میان قاچاقچیان انسان هم است. در عین حال «دیدار در کوالالامپور» حدیث عاشقانه‌ای است از وصل و فراق زوجی که فکر می‌کنند به راحتی می‌توانند در کنار هم باشند.
ناصر قلمکاری در «دیدار در کوالالامپور» حاشیه نمی‌رود، پُر نمی‌گوید و مطول نمینویسد. هر جمله‌ای برای پیشبرد قصه نوشته شده است. جملات معمولا کوتاه هستند تا ریتم و تمپوی داستان حفظ شود. با خواندن اپیزود نخست «دیدار در کوالالامپور» و در همان بدو امر متوجه می‌شوید که رمانی که در دست دارید ریتم تندی دارد و سعی در روایت قصه‌ای دارد که احتمالا جذابش می‌یابید. این جذابیت چند بعدی است: موضوع و سوژه داستان، سفر پر خطر دریایی با لنج در میان قاچاقچیان انسان، روابط عاطفی کاراکترها و قصه‌ی عاشقانه‌ای که تدریجا در طول داستان پر رنگ می‌شود، ابعادی است که داستان را جذاب می‌کند.
این داستان از این نظر به جامعه گسترده و در عین حال متفاوتی می‌توان پیشنهاد داد. «دیدار در کوالالامپور» خوشایند مخاطبانی می‌افتد که دوستدار داستان عاشقانه‌اند. جامعه شناسان یا خوانندگانی که به داستان‌ها و رمان‌هایی با رویکرد اجتماعی علاقه دارند از دیگر خوانندگان احتمالی رمان ناصر قلمکاری هستند. اما مهمتر از همه افرادی که یکی از اهداف‌شان در زمان نزدیک یا دراز مدت مهاجرت است حتما این کتاب را بخوانند. این کتاب می‌تواند فارغ از پیش کشیدن مسائل احساسی و شعاری، دورنمای حقیقی تصمیمات این چنینی را برای شما آشکار کند. این داستان روایتی است مطلقا رئالیستی که نتایج محتومی در برندارد. در کنار شکست و مصیبت موفقیت هم به تصویر کشیده شده است. این مسئله می‌تواند اعتماد خواننده‌ی احتمالی این داستان را به اثر جذب کند.
به نقل از الف کتاب
****
«دیدار در کوالالامپور»
نویسنده: ناصر قلمکاری
ناشر: چشمه؛ چاپ اول ۱۳۹۶
۲۱۹ صفحه؛ ۱۸ هزار تومان