این مقاله را به اشتراک بگذارید
نگاهی به کتاب «هولوکاست: پیگرد و کشتار یهودیان» – نوشته الکساندر براکل، ترجمه مهدی تدینی
در آشویتس چه گذشت؟
حمیدرضا امیدی سرور
«به محض آنکه اتاق پر می‌شد، درها را می‌بستند و گاز از دریچه‌ای تزریق می‌شد. بر روی دری که هوا از آن عبور نمی‌کرد، یک سوراخ چشمی قرار داشت که مردان اس.اس از آن می‌توانستند صحنه جان‌کندن را ببینند. در جریان تزریق گاز، صدای بلند موتورها و آژیرها مانع آن می‌شد که فریاد مرگ قربانیان درمانده به گوش کسی رسد. به طور میانگین حدود ٢٠ دقیقه طول می‌کشید تا در اتاق گاز دیگر کسی نجنبد.» (ازکتاب «هولوکاست: پیگرد و کشتار یهودیان» نوشته الکساندر براکل)
یادش بخیر روزهایی که احمدی‌نژاد سر کار بود، ببخشید اشتباه نوشتم! کدام خیر؟ سال‌های سال باید بدویم تا عقب‌ماندگی و هدر رفتن منابع مالی و انسانی این دوره را جبران بکنیم و بدتر از آن‌ها برشکاف‌هایی که برای تثبیت قدرتش بین مردم به وجود آورد، مرهم بگذاریم، شاید از تلخی آن دوران کاسته شود! بگذریم… طنز تلخ آن اما دوران شنیدن افاضاتی درباره مسائل مختلف بدون مطالعه و کاملا احساسی از زبان بالاترین مقام اجرایی کشور بود. یکی از حوزه‌هایی که ایشان هر از چندی درباره‌اش سخنانی صادر می‌کرد، واقعه هولوکاست بود و انکار آن از بیخ و بن. متاسفانه این انکار بیشتر از آنکه نشان‌دهنده دانش گوینده باشد، یا دردی از آن مردم ستم‌کشیده فلسطین (که کشورشان را به هزار دوز و کلک و نهایتا با زور اسلحه صاحب شدند) دوا کند، به نفع رژیم اشغالگر قدس تمام می‌شد.
از آن روزها چند سالی گذشته و خوشبختانه به‌تازگی به همت «نشر ثالث» کتابی تحت عنوان «هولوکاست: پیگرد و کشتار یهودیان» نوشته الکساندر براکل منتشر شده است. این کتاب یکی از چند اثر ارزشمندی است که نشر ثالث در سال‌های اخیر در رابطه با فاشیسم و تبعات عملی و نظری آن در تاریخ جهان (قرن بیستم) منتشر کرده است.
کتاب «هولوکاست: پیگرد و کشتار یهودیان» درواقع اولین اثری است که با محوریت هولوکاست به فارسی منتشر شده است؛ از این نظر منبع بسیار خوبی است برای آن‌ها که در تمام این سال‌ها به دنبال پاسخی برای سوالات خود درباره کشتار یهودیان در جنگ جهانی بودند و یا به دلیل طرح مکرر افسانه بودن هولوکاست و کشتار یهودیان توسط آلمان نازی، کنجکاو بودند بدانند در آشویتس واقعا چه گذشته است؟
نویسنده کتاب، الکساندر براکل، با نگاهی واقع‌بینانه و به‌دور از تعصب و جانب‌داری، به ماجرای هولوکاست و کشتار یهودیان پرداخته است و این مهم‌ترین امتیاز آن به شمار می‌رود، چراکه نه به انکار حقایق پرداخته و نه برای تاثیرگذاری بیشتر کتابش، به ورطه اغراق و افسانه‌سازی افتاده است.
نویسنده کتاب چهره ای شناخته‌شده در زمینه تاریخ معاصر جهان است که در حوزه اروپای شرقی تخصص دارد و در زمینه هولوکاست مطالعات فراوانی داشته و در این کتاب کوشیده به شکلی مستند حقایق نسل‌کشی یهودیان را که به صورت سیستماتیک در دوران هیتلر تحت عنوان پروژه «راه‌حل نهایی» انجام شد برای خواننده روایت کرده و مورد تجزیه و تحلیل قراردهد. «نویسنده از بستر فکری و ایدئولوژیک شروع می‌کند و رفته‌رفته به مراحل عملی کشتار یهودیان می‌رسد. نخست نویسنده به خاستگاه‌های یهودستیزی می‌پردازد و سپس توضیح می‌دهد یهودستیزی سیاسی چگونه در آلمان نازی مرحله‌به‌مرحله به اجرا درآمد. سپس مرحله عملی حذف یهودیان را شرح می‌دهد: اول حذف از حیات اقتصادی و تجاری، سپس حذف از حیات فرهنگی و اجتماعی و بعد حذف از حیات ملی و در نهایت حذف فیزیکی که البته بدون جنگ جهانی هرگز امکان‌‌پذیر نبود.»
این کتاب نشان می‌دهد چگونه بحران‌های سیاسی و و اقتصادی در جامعه آلمان، فرصتی فراهم ساخت تا نازی‌ها، بسترهای فکری لازم در جامعه آلمان برای یهودستیزی آماده کنند. این یهودستیزی چگونه به حذف اقتصادی و اجتماعی و بعد فیزیکی یهودیان از جامعه آلمان انجامید و در نهایت باعث شد جماعت گسترده یهودیان از جای‌جای اروپا به اردوگاه‌های مرگ برده شوند. سرنوشت یهودیان در این اردوگاه‌ها که شامل زندانی شدن، کار کردن و به‌ویژه مردن بود، با جزئیات تاریخی برای خواننده روایت شده است و تصویر ملموس و پذیرفتنی از این واقعه تاریخی در پیش چشم خواننده ترسیم می‌کند.
«هولوکاست: پیگرد و کشتار یهودیان» الکساندر براکل با ترجمه خوب «مهدی تدینی» می‌تواند بهترین گزینه باشد برای آن‌ها که می‌خواهند درباره حقیقت یا افسانه بودن این واقعه تاریخی بیشتر بدانند.