این مقاله را به اشتراک بگذارید
بوی خوش خوشبختی
نگاهی به کتاب صوتی «من خنگ‌ترین دختر روی زمینم» اثر رویا هدایتی/ با صدای آرمان سلطان‌زاده و الهه پرسون
علیرضا پژمان
***
«من خنگ‌ترین دختر رو زمینم» عنوان مجموعه داستانی شامل چهار داستان است که به شکل کتاب گویا توسط شرکت فرهنگی هنری آوانامه با همکاری انتشارات هیلا منتشر شده است. این مجموعه داستان نوشته رویا هدایتی است و با صدای دو گوینده حاذق، الهه پرسون و آرمان سلطان زاده اجرا شده است.
معمولا در کتاب‌های گویا صرف اجرای صوتی اثر از سوی شرکت تولید کننده بسنده می‌نماید. دست کم در بسیاری از نسخه‌های صوتی از کتاب‌های بازار چیزی جز یک موزیک ملایم و اجرای صوتی اثر چیزی دست مخاطب را نمی‌گیرد. وقت تنگ، سهولت مطالعه کتاب‌های گویا و صوتی و همین طور جذابیت این شکل از مطالعه بسیاری را مجاب کرده است سراغ این شیوه از کتاب‌خوانی را بگیرند. اما در میان تولیدات کتاب‌های صوتی، بعضی از این نسخه‌ها با وسواس، ظرافت و مهارت بیشتری تهیه شدهاند. «من خنگ‌ترین دختر رو زمینم» با اجرای الهه پرسون و آرمان سلطان‌زاده یکی از همین نسخه‌های صوتی است که به شکل کاملا حرفه‌ای تولید شده است. طی شنیدن یا مطالعه شنیداری این اثر مخاطب احتمالا با خود می‌گوید برای مطالعه این کتاب حتما باید مخاطبِ نسخه‌ی گویا آن بود. به عبارت دیگر گویی این کتاب برای قالب صوتی تدارک دیده شده است و متن مکتوب آن نسخه‌ی ثانی اثر است. اجرای فوق العاده گویندگان، علی الخصوص الهه پرسون وجوه مهمی از داستان رویا هدایتی در این کتاب را برجسته می‌کند. احساسات دختر راوی، نحوه‌ی رفتار، ویژگی‌های شخصیتی و لحن واقعی کاراکتر در هیئت صدای پرسون برای مخاطب به طرز شفافی بازنمایی می‌شود. نخستین داستان و مهم‌ترین داستان این کتاب یعنی «من خنگ‌ترین دختر رو زمینم» از نظر تماتیک با بخش‌های مهمی از این کتاب از جمله داستان دوم یعنی «خیابون درختی» مرتبط است. بخش مهمی از داستان‌های به هم پیوسته این کتاب حکایتگر داستان دختری است که خوانندگان دهه شصتی احتمالا به شکل همدلانه‌ای مخاطبش می‌شوند. تصاویر نوستالژیک و روایت‌های مربوط به دهه شصت از زبان دختری شاداب و به اصطلاح وروجک، دریچه آشنایی و دوستی ِ صمیمانه‌ای با بسیاری از مخاطبان باز می‌کند. دختری که گاه مرزهای واقعیت را در می‌نوردد و داستان‌هایش را به تخیل و گاه هذیان‌هایش پیوند می‌زند، دختری که کم کم در برابر دیدگان مخاطبان بزرگ می‌شود و طبیعتا دغدغه‌های دیگری پیدا می‌کند، و در نهایت دختری که زندگی را با تمام مخلفاتش دوست دارد، و خیلی ساده برای‌مان بوی خوش خوشبختی را توصیف می‌کند. وظیفه اجرای این صدا، یا به عبارت بهتر این نقش را در کتاب گویای «من خنگ‌ترین دختر رو زمینم» الهه پرسون ایفا می‌کند که البته به طرز ماهرانه‌ای از پس آن برآمده است.
تمامی داستان‌های این مجموعه از جمله همین داستان، به صورت اول شخص روایت می‌شود و شاید همین موضوع باعث شده است شکل صوتی اثر حسابی به قالب نسخه‌ی مکتوب آن بنشیند.
داستان چهارم این کتاب، «بی نام» نیز روایت دیگری از زبان دختری است که لکنت زبان دارد. رویا هدایتی در مجموعه داستان «من خنگ‌ترین دختر رو زمینم» به شکل واضحی زندگی دختران امروز جامعه را بازگو کرده است. گاه برای چنین روایتی بازه زمانی کودکی را انتخاب کرده، گاه روی دوره نوجوانی مکث کرده و گاه به دوران جوانی آن‌ها نقب زده است.
حتی در داستان سوم این مجموعه، یعنی «گلابتون» که راوی داستان یک مرد است، یکی از محورهای اصلی دختری است که نام داستان نیز وام‌دار اوست: گلابتون.
این طرح کلی اثر است: «گلابتون» گم شده است… یعنی یک دفعه گذاشته رفته… شوهرش هم نمی‌داند چه خاکی باید به سرش بریزد… او کلافه است و سردرگم، و نمی‌داند چرا همسرش باید ناگهان از زندگی‌اش محو شود. او خودکشی کرده؟ فرار کرده؟ از شهر خارج شده؟ تنها نشانه‌ای که راوی پیدا می‌کند یک وجیزه است. او در دفترچه‌ی همسرش یادداشتی می‌بیند که در آن از مرگ و زندگی حرف زده است… یکسری حرف شاعرانه که راوی از آن سر در نمی‌آورد. نقش این کاراکتر سردرگم را در کتاب گویای «من خنگ‌ترین دختر رو زمینم» آرمان سلطان زاده بازی کرده است.
سلطان زاده با صدایی شفاف، گاه لحنی مستاصل به خود می‌گیرد، گاه عصبانی می‌شود و گاه عاشق. گفتار سلطان‌زاده طوری با شخصیت اصلی داستان عجین شده است که مخاطب می‌تواند تصویر فرضی این کاراکتر را در ذهنش ترسیم کند. این ویژگی را البته می‌توان به هر چهار داستان این مجموعه تسری داد. خصیصه‌ای که باعث همدلی مخاطب و همذات‌پنداری او با کاراکترهای داستان می‌شود. یک کتاب گویای خوب هرگز یک نسخه‌ی صوتی صرف از اثر مکتوب نیست. شاید یک کتاب گویای درخور، شبیه یک اثر سینمایی عمل کند. اجرای مناسب گوینده‌ها حتی در فضا سازی داستان نیز موثر است چه برسد به تصویر سازی از شخصیت‌های داستان.
شیوه‌ی روایی چهار داستان کتاب رویا هدایتی در «من خنگ‌ترین دختر رو زمینم» با اجرای گویندگان این مجموعه تطابق کامل دارد. این شکل را می‌توان شکلی سنتی در داستان پردازی کلاسیک دانست. ما مخاطبان، در برابر راوی نشسته‌ایم وُ چشم به دهان او دوختیم تا ببینیم قصه‌اش به کجا می‌انجامد.
به نقل از الف کتاب
****
«من خنگ‌ترین دختر رو زمینم»
نویسنده: رویا هدایتی
با صدای: الهه پرسون و آرمان سلطان‌زاده
ناشر: شرکت آوانامه
۳ ساعت و ۳۷ دقیقه؛ ۱۵ هزار تومان