این مقاله را به اشتراک بگذارید
داستانهای موقعیت
یادداشتی «اسب‌ها بر صحنه‌ی شکارگاه» نوشته شیرین داوودیان
علی رشوند
مجموعه داستان «اسب ها بر صحنه‌ی شکارگاه» نوشته شیرین داوودیان از سیزده داستان کوتاه تشکیل شده، داستانهایی کوتاه از یک سطر تا چند صفحه، که بیشتر می توان آنها را داستانک محسوب کرد. داستانهای گرد آمده در این کتاب بیشتر تشریح وضعیت هستند تا بیان حوادث و اتفاقات، در داستانهایی که با شرح وضعیت نوشته می شوند، اغلب نویسنده دغدغه انتقال معنا و مفهوم و نوع نگاه و یا عارضه‌ای که مدنظر دارد، ملاک قرار می دهد. در داستانهای نوع شرح وضعیت افراد درحد تیپ باقی می‌مانند. راوی چنین داستانهایی بیشتر دغدغه انتقال مفهوم و معنای متفاوت از حوادث و رخدادها به مخاطب دارد . در داستان های این مجموعه راوی بیشتر ناظر و تنهاهست. راوی درجمع نیست راوی خود را دانای کلی می داند که درصدد القای نگاهی است که اورا به خود مشغول کرده است. در بیشتر داستان ها راوی قصد قصه گویی ندارد. داستان ها فاقد قصه‌اند گاه درحد خاطره یا اندیشه باقی می مانند گاه داستانک هایی مملو از خاطره می شوند. راوی در این داستانها درحال تجربه است، از نوعی آزادی فکر برخوردار و نگاه فلسفی به پیرامون خود دارد. در این یادداشت به چهار داستان این مجموعه اشاراتی گذرا دارم.
زنبور سرباز
زنبور سرباز داستان تامل برانگیزی است، با تمی فلسفی. داستان تشریح وضعیت تنهایی انسان امروز است. گیر افتادن زنبور زرد وحشی حسی را برای راوی ایجاد کرده که جالب توجه است و خوشحال از حضور زنبور است و از اینکه بخشی از پنجره اتاقش به او اختصاص داده است احساس شعف و شاد ی می کند. به لحاظ محتویی داستان اوج تنهایی انسان را نشان می دهد که هم اتاقیش عروسک فیلیپ و زنبور گرفتار شده در توری پنجره اش هست .
- این کتابخانه
هرچند توصیف کتابخانه در ابتداهست اما توصیف عکس روی قفسه برجسته می شود و کتابخانه رنگ می بازد و آدمهای چهارنفری عکس بولد می شود چهارنفری که توی برف ایستاده اند یکی از آنها کسی هست که هر روز کتاب از کتابخانه برمی دارد و یا کتابی را می گذارد توی قفسه. در اواسط داستان گونه فلسفی و شک برانگیز به خود می گیرد حضور فرد پنجم درعکس با نور تابیده آفتاب تداعی می شود کسی که عکس گرفته است و لزوما پشت دوربین ایستاده است و درعکس حس نمی شود . اینکه شخص چه کسی است چه ارتباطی با کتابخانه دارد سوالی است که تا پایان داستان مخاطب را رها نمی کند
- خانه‌ای داخل خانه‌ای دیگر
در داستان«خانه‌ای داخل خانه‌ای دیگر» راوی نگاهی متفاوت به خانه های شهر دارد داستان توصیف وضعیت امروز است. راوی تاکید دارد که همه خانه های شهر توسط دیوارهایی تفکیک شدند و آدمها پول این حائل ها را می پردازند و فغان از هرچه دیوار دارد. داستان تم ساختارشکنانه دارد .
- از یک آب به آب دیگر
داستانی است که وزن خاطره درآن برجسته است . راوی از گذشته کودکیش می گوید که تلفظ آب برایش و حال و حال در موضع مادری است که تلفظ الفبای آب را به کودک خردسالش تعلیم می دهد راوی دردو موقعیت متفاوت .
- مونیکا
داستان خوبی است پردازش شخصیت در آن به خوبی صورت گرفته هست . فضا داستان و نقش مونیکا و عدم حضورش در تالار خوب به نگارش درآمده است وتا آخر داستان مخاطب را به کنجکاوی وامیدارد که واقعا مونیکا کجا رفته ؟ وچرا این همه آدم دلوپس او هستند ؟
در داستانک های ( خانه خودمان ، دم کنی خودمان – سنجاب و موش ها – شکوفه های هلو – تراکنش ناموفق – امضا در ۲۴ ثانیه ) گاه فضا از داستان و خاطره عوض می شوند و خواننده بایک سری متن های ادبی روبه‌رو می شوند که اگر چه حاوی نکات حالب و تامل برانگیز ی هستند اما این نوشته ها از بامعیار داستان به مثابه تشریح وضعیت نیز عدول کردند و از روایت داستانی دور شده اند.
با نگاه اجمالی به مجموعه داستان اسب ها بر صحنه‌ی شکارگاه می توان این کتاب را به عنوان تجربه اول نویسندگی خانم داوودیان قابل قبول فرض کرد. اما پیشنهاداتی برای نوشتن آتی ایشان دارم آن این که اگر معیار داستان نوشتن هست بایستی اصول داستان نویسی که داستان برشی مبهم از واقعیت و حادثه ای است به عنوان سبک داستان نویسی رعایت شود.