عصر میانی قاجار بیشتر از عصر آغازین و پایانیش قابل نقد است ، سخن از این نقد صرفا نقدی دین مسلکانه نیست ، بلکه استعاره از دین به جهت آشنا شدن حقیقت جویان با فهم توده ای مردمان آن زمان است