گشت و گذاری در سایت ها و وبلاگ های ادبی (۱): دوشنبه

مي‎خواهم براي‎تان قصه بگويم، قصه‎اي  مثل پاورقي‎هايي كه در روزگار قديم، هرنشريه براي جذب مخاطب چندتايي از آنها داشت  و مخاطبان سريال‎وار آنها را دنبال مي‎كردند، شما هم مي توانيد اين داستان را سريال وار در «مد و مه» دنبال كنيد. قصه‎ي ما در هيچ يك از گونه‎هاي رايج داستان‎نويسي جاي نمي‎گجد، هرچند كه شايد آن را بتوان داستاني عاشقانه خواند، البته نه از آنها كه دختري عاشق پسري مي شود، بلكه ماجراي عشق دختران و پسراني به ادبيات است، داستاني با شخصيت‎هايي متعدد و واقعي، اما در دنياي مجازي! شايد شما هم يكي از شخصيت‎هاي اين داستان دنباله‎دار باشيد، اگر مي‎خواهيد ببينيد چگونه، اين پاورقي را دنبال كنيد تا نوبت شما هم برسد…

حتما شما هم شنيده‎ايد كه دنيا روز به روز در حال كوچك شدن است، اين واقعيتي‎ست كه به اشكال مختلف در حال اتفاق افتادن است و در حوزه‎هاي گوناگون مي‎توان، نمود آن را ديد كه در اين ميان دنياي مجازي يكي از بهترين مصاديق اين كوچك شدن است. دنيايي كه آدمهايي را از گوشه كنار كشورمان و حتي آن سوي مرزهاي ايران، دور هم جمع ميشوند تا شهرها و دهكده‎هايي مجازي را بسازند كه اگرچه جمعيتي بسيار دارند، اما به واقع آنقدر كوچك هستند كه ساكنان آن به راحتي مي‌توانند از گوشه‌اي به گوشه‌ي ديگر رفته و سري به خانه‎ي همسايگان خود بزنند و احوال يكديگر را بپرسند.

داستاني كه ما قصد شروع كردن آن داريم، در دهكده‎ي ادبيات مي‎گذرد، دهكده‎اي كه خانه‎هايش همان سايت‎ها و وبلاگ‎هاي ادبي‎اند. صاحبخانه‎هاي اين دهكده هم در گوشه و كنار اين كره‎ي خاكي پراكننده‎اند. درست همانند اهالي دهكده‎اي ييلاقي كه ساكنان آن مي‎توانند از نقاط مختلف، در ايام فراغت بدانجا آمده و گرد هم جمع شده و در خانه‎هايي كه ساخته‎اند، درهمسايگي هم قرار بگيرند. ساكنان دهكده‎ي ادبي ما هم در هرجاي دنيا باشند، اغلب در طول روز يكبار هم كه شده قدم به اين دهكده ي مجازي گذاشته، سري به  خانه‎ي خود مي‎زنند و البته زماني را هم به احوال‎پرسي از دوستان و آن همسايه‎هايي كه مي‎شناسند اختصاص داده و سري به خانه‎ي آنها مي‎زنند و پاي حرف و نقل آنها مي‎نشينند.

اما اين دهكده ساكناني بسيار دارد كه هريك از ما امكان دارد تعدادي از آنها را بشناسيم و تعداي را هم نه. اما در اين پاورقي مي توانيد به تدريج با همه‌ي آنها آشنا بشويد، نام آنها را كه شنيدهايد بهتر و بيشتر بشناسد و با ناآشناها دوستي برقرار كنيد و شايد با اين دوستان تازه ياب حرفهاي گفتني و در واقع خواندني  بسياري هم داشته باشيد و حال كه آدرس خانه‎ي آنها را پيدا مي‎كنيد، از اين پس ميتوانيد خودتان سري به آنها بزنيد.

اگر اهل گشت و گذار در دنياي مجازي باشيد و علاقمند به ادبيات، احتمالا اين داستان براي شما خواندني و پر فايده خواهد بود. اين نكته را هم بگويم كه ترتيب سر زدن به اين خانه‎ها از روي هيچ اولويتي نيست، هربار خيلي اتفاقي يكي از آنها را انتخاب كرده و به سراغشان مي رويم و اگر ديديم شما هم در اين حال و احوال پرسي با ما همراه شديد، اين گشت و گذار و يافتن دوستان تازه را ادامه مي‎دهيم.

اما اگر شما هم از ساكنان اين دهكده هستيد و پاورقي ما را دنبال مي‎كنيد و از آن همسايه‎‎هاي ميهمان نوازي هستيد كه دوست داريد يكوقت شما را از قلم نيندازيم و زودتر دست ميهمانان را گرفته به خانه‎ي شما سري بزنيم. آدرس خانه‎تان (سايت يا وبلاگتان) و همچنين اطلاعاتي درباره‎ي ساكنان آن (نويسنده يا نويسندگان وبلاگ يا سايتتان) و همچنين زماني كه خانه را ساخته ايد و نهايتا انواع خواندني‎هايي كه با آن از ميهمانان پذيرايي مي‎كنيد و هر اطلاعات ديگري كه فكر مي كنيد در روايت اين قصه به درد ما مي‎خورد، براي ما ايميل كنيد (madomeh@yahoo.com) تا هرچه زودتر به سراغ شما هم بياييم. با اين مقدمه‎اي كه گفته شد آماده باشيد كه مي‎خواهيم دسته جمعي ميهمان يكي از اين خانه‎ها شويم. آماده‎ايد؟! ما كه راه افتاديم…

دوشنبه، نمایه مقالات و خبرهای ادبی در دنیای مجازی

اسم اين خانه «دوشنبه» است، البته نه اين كه فقط دوشنبه‎ها مي‎توان به آنجا سر زد! شما هر روزي از هفته و هرساعت از روز كه سري به آنجا بزنيد، ساكنان خانه با مطالب تازه‎اي براي پذيرايي از شما آماده‎اند. به همين خاطر در طول روز مي‎توانيد چند بار هم به آنجا رفته و به لطف ميهمان‎نوازي آنها از غذا‎هاي تازه‎اي كه مهيا شده ميل كنيد. هيچ‎كس هم به شما نمي‎گويد چرا دوباره سرو كله‎تان پيدا شده! در دنياي مجازي نه تنها كسي از داشتن ميهمان خسته نمي‎شود كه خيلي هم خوشحال خواهد شد. در همه خانه‎ها هم به هرحال غذايي مهياست، البته با كميتها و كيفيتهاي متفاوت، و هر كسي كه غذاهاي متنوع‎تر و البته مقوي‎تري داشته باشد، ميهمانانش بيشتر خواهد شد! غذاها را هم كه مي‎دانيد چه جور خوردني‎هايي هستند، اين غذاها به جاي خوردن ميخوانيد و به جاي دهان از راه چشم وارد بدن مي‎شوند و به جاي معده توسط مغز هضم شده و جذب ذهن مي‎شوند، و در يك كلام غذاي روحند و نه جسم!

«دوشنبه» از آن خانه‎هاست كه به جاي يك نفر، چند نفر ساكن آن هستند (درست مثل «مد و مه» خودمان) و هر روز هم ميهمانان زيادي به آن سر مي‎زنند و دوشنبه جاي خوبي به حساب مي‎آيد براي آنها كه مي‎خواهند  بخشي از اخبار مهم همسايگان را يكجا و بدون دردسر در اختيار داشته باشند؛ اشاره شد بخشي، چون آنچه از سايتها و وبلاگهاي مختلف استخراج شده و در دوشنبه در اختيار بازديدكنندگان يا همان ميهمانان قرار مي‎گيرد، همه‎ي خبرها و مطالب تازه نيست، گلچيني از بهترين‎مطالب و يا مهمترين اخباري‎ست كه به زعم ساكنان دوشنبه در وبلاگ‎ها و سايت‎هاي همسايه عرضه شده. اما خب هستند اخبار مهم و مطالب خوبي كه از ديد اين دوستان پرتلاش پنهان مي‎مانند، البته بايد توجه كرد كه پوشش همه‎ي اين مطالب كار دشواري‎ست و تا همين اندازه‎ هم كه در دوشنبه شاهديم خودش غنيمتي محسوب مي‎شود. شايد بتوان «دوشنبه» را به نوعي روزنامه ي اين دهكده ي مجازي به حساب آورد كه هر روز مي توانيم پاسخ اسن سوال خود را در آن پيدا كنيم كه «از همسايه ها چه خبر؟»

كاري كه در اين خانه انجام مي‎شود، در واقع مشابه همان است كه در بسياري از وبلاگ‎ها و يا سايت‎ها در قالب پيوندهاي روزانه و يا به اسامي ديگري همچون لينكدوني و از اينجا و آنجا، در ديگر رسانه ها و…در ستون‎هاي كناري ارائه مي‎شود. لينك اخبار يا مطالبي كه گرداننده هر وبلاگ يا به عبارتي صاحب هر يك از اين خانه‎ها كه در همسايگي‎ما قرار دارند، از ديگر وبسايتها گلچين كرده و تيتر و لينكش را در اختيار ميهمانان يا بازديدكنندگان خود قرار مي‎دهند.

اما تفاوت كار دوستان دوشنبه كه امتياز آن بوده و موجب استقبال از آن نيز شده به چند دليل است. اول اينكه در وبلاگ آنها، برخلاف وبلاگ‎هاي ديگر كه اين لينك‎ها به عنوان مطلب‎هاي فرعي در ستون‎هاي كناري قرار مي‎گيرند، اين لينكها به عنوان مطلب اصلي در ستون وسط وبلاگ عرضه ميشوند، دوم اينكه به دليل اختصاص ستون وسط به اين لينكها امكان آن وجود دارد كه به جاي تيتر مطالب كه در وبلاگهاي ديگر مبناي معرفي اخبار و مقالات در لنكها قرار مي‎گيرد، هم تيتر و روتيتر مطلب مورد نظر  و هم بخشي از متن آن  در حد يك پارا گراف، در اختيار بازديدكنندگان قرار مي‎گيرد تا با آگاهي بيشتري درباره اين مطالب، لينك مورد نظر خود را انتخاب كرده و با كليك كردن روي آن، به سراغ متن كامل و منبع اصلي بروند. و سومين دليل تعداد خبرهاست كه در هر روز چيزي در حدود بيست و پنج  خبر و حتي بيشتر در اختيار ميهمانان قرار مي گيرد و در نهايت هم يكي از مهمترين عوامل استقبال از اين وبلاگ را بايد تداوم آن محسوب كرد. يعني اينكه چون اين كار لينك گذاري به عنوان هدف وبلاگ شده، مثل وبلاگهاي ديگر نيست كه اگر مدير وبلاگ حال نداشته و يا به هردليلي سرش شلوغ بود، پيوندهاي روزانه‎اش را فراموش كرده و آنها را به روز تمي‎كنند. بنابراين شما هر روز و گاه هر ساعتي كه ميهمان دوستان دوشنبه بشويد بالينكهاي تازه رو برو مي‎شويد. و در واقع آنها در طول اين مدت ميهمانان خود را نه تنها دست خالي برنگردانده‎اند‎، بلكه هركسي يكبار ميهمان شده  دوباره از اين همسايه پرتلاش دهكده ادبي سراغ گرفته و ظاهرا همين همكاري گروهي عاملي بوده كه در مواقع خاص اعضاي گروه يكديگر را پوشش داده و جاي هم را پركنند تا وبلاگ بدون خبر نماند.

از آنجا كه دوستان دوشنبه در معرفي وبلاگ خود عنوان «نمایه مقالات و خبرهای ادبی در دنیای مجازی» را بكار برده‎اند، بايد گفت كه يدك كشيدن عنوان «نمايه» تا اندازهي زيادي محدوده‎ كار آنها را گسترده ميكند كه با توجه به تعداد زياد اخبار و مقالات ادبي كه در هر روز در وبسايتهاي گوناگون منتشر مي شود،  ارائهي لينك همهي آنها، اگرنگوييم ناممكن، بسيار دشوار مي‎شود. چرا كه عنوان نمايه به اعلان همه‎ي موارد سوژه‎ي مورد نظر (در اينجا اخبار و مقالات) ارجاع مي‎دهد، در واقع وقتي عنوان نمايه بكار مي‎رود، بايد وبلگ دوشنبه لينك  تمام مقالات و خبرهاي موجود در فضاي مجازي را منعكس كند. بنابراين شايد عنوان گزيده يا چيزي در اين مايه براي وبلاگ دوشنبه مناسبتر بود.

به هر روي چراغ اين خانه در هشتم اردي‎بهشت ماه سال پيش(1388) روشن شد و با لينك‎هاي سه مطلبي كه در بخش ادبي روزنامه مرحوم شده‎ي «اعتماد ملي» منتشر شده بود، وبلاگ دوشنبه رسما كار خود را آغاز كرد. اولين پست هم كه در ساعت 3 و 14 دقيقه‎ي نيمه‎شب بارگذاري شد، لينك گفتگويي بود با حسين سناپور درباره لغو مجوز شدن كتاب «نيمه غايب». اميرحسين هم نامي بود كه به عنوان نويسنده‎ي اولين پست‎هاي دوشنبه را يدك مي كشيد. روز بعد نام ليلا نيز به عنوان نويسنده به اين وبلاگ اضافه شدو بعد از مدتي در آبان ماه1388 آنيتا نيز به اين جمع پيوست. ديگر نويسندگان اين وبلاگ كه حالا تعدادشان به ده نفر (اميرحسين، لیلا، آنیتا، سمیه، الهه، رویا، شکوه، پروانه، موسیو مرد و الی) رسيده در سال 89 و ماه‎هاي اخير همكاري خود را با اين وبلگ آغاز كردهاند كه كماكان از نام‎هاي ليلا و بويژه اميرحسين به عنوان پركارترين نام‎هايي كه تهييه‎ي حجم اصلي پست‎ها را برعهده داشته‎اند، مي‎توان ياد كرد. البته ناگفته پيداست كه نام‎هاي فوق، اسامي مستعاري‎ست كه همكاران اين وبلاگ مورد استفاده قرار مي‎دهند. ادبیات نمایشی، ادبیات کودک، اخبار دنیای ادبیات، داستان کوتاه، نقد ادبی، گفتگو، جایزه‎های ادبی، یادداشت، گزارش و شعر، عناوين موضوعات اين وبلاگ را تشكيل مي‎دهند و  پست‎هايي كه به بازديدكنندگان ارائه مي‎شود، در يكي از اين  سرفصلها تقسيم‎بندي مي‎شود؛ بنابراين مخاطبان امكان دسترسي طبقه‎بندي شده به لينك‎هايي را كه در دوشنبه ارائه شده‎، دارند. اين را نيز بايد افزود كه دوشنبه تنها به لينك اخبار و مطالب سايت‎ها و وبلاگهاي ديگر اكتفا نمي‎كند و گهگاه خود نيز پست‎هاي توليدي به بازديدكنندگان ارائه مي‎كند كه متن داستانهايي كوتاه از اين جمله‎اند.

لگوي وبلاك طراحي شده و زيباست، اما قالبي كه در آن مطالب دوشنبه ريخته ميشود از قالبهاي از پيش آماده موجود در بلاگفاست كه بد نيست گردانندگان اين وبلاگ با توجه به اقبال و موفقيتي كه يافته به تدريج در فكر برخورداري از يك قالب متفاوت نيز باشند. قالبي كه متناسب با جنس كار و نوع مطالبي كه در دوشنبه شاهد هستيم، طراحي شده باشد.

در وبلاگ دوشنبه آمار تعداد بازديدكنندگان نيز براي همه قابل دسترسي و مشاهده است. اين وبلاگ در حال حاضر روزانه از 350 تا 400 بازديد برخوردار است كه صرف نظر از كساني كه امكان دارد، ازچند صفحه در اين وبلاگ ديدن كنند، تعداد بازديد كنندگان آن به طور ميانگين به 20 تا 300 نفر در هر روز مي‎رسد. البته در طول سال هستند روزهايي كه تعداد بازديدكنندگان 100 تا 150 نفر بيش از ميزان ميانگين تعداد بازديدها مي‎شود. پربيننده ترين روزي كه وبلاگ دوشنبه داشته در 13 دي 1388 با 726 بازديد بوده كه رقم قابل توجهي براي يك وبلاگ به نظر مي‎رسد. با در نظر گرفتن اينكه اين وبلگ هنوز از قدمت بسيار زيادي برخوردار نيست و سن آن از يكسال و نيم تجاوز نمي كند، برخورداري از همين تعداد بازديدكننده به طور ميانگين نيز نشان از موفقيت گردانندگان اين وبلاگ دارد و در آينده با توجه به افزوده شدن به تعداد كساني كه از وجود اين وبلاگ آگاه مي‎شوند، اين تعداد مي‎تواند، از روند رو به رشدي هم برخوردار باشد. به خصوص اگر همكاران اين وبلاگ اخبار و مقالات بيشتري پوشش دهند.

به هرحال وبلاگ دوشنبه نمونه‎ي خوبي از تجربه‎ي يك كار گروهي موفق مي تواند باشد، خانه‎اي كه هنگام ميهماني در آن به شما بد نمي‎گذرد. آرزو مي‎كنيم بروبچه هاي دوشنبه در راهي كه آغاز كرده‎اند جدي‎تر و موفق تر از گذشته قدم بردارند و به شما هم توصيه مي كنيم حتما سري به اين همسايه‎ي ما در دهكده‎ي كجازي ادبيات بزنيد. آدرس آن هم بدين قرار است:

http://www.2shanbe.blogfa.com/

بد نيست همين حالا، البته بعد از خواندن بعد التحرير با كليك كردن سري به دوشنبه بزنيد.

بعد التحرير:

در شماره‎ي بعدي اين پاورقي به سراغ يكي ديگر از وبلاگ ها يا سايت‎هاي ادبي خواهيم رفت و اميدواريم به اتفاق هفته‎اي دوبار به همسايه‎ها سري بزنيم. سعي خواهيم داشت در كنار نام‎هاي شناخته شده به آنها كه كمتر شناخته شده‎اند نيز سري بزنيم. شما هم اگر مي‎خواهيد ميهمانتان شويم، ايميل بزنيد و با دادن اطلاعات كاري كنيد كه سريع‎تر به اتفاق دوستان  و همراهانمان ميهمان شما بشويم. ضمنا در پايان هر يك از پست‎هاي مربوط به اين پاورقي مي‎توانيد با معرفي مختصر وبلاگ خود و دادن آدرس دوستان را به خانه‎ي خود دعوت كنيد. منتظر ما باشيد، حتما سراغ شما هم مي‎آييم. سرانجام اينكه ار دوستان خواهش ميكنيم اين مطلب را در وبسايت خود لينك دهند، چرا كه با اين كار امكان آشنايي تعداد بيشتري با اين همسايه مان بوجود مي آيد، و البته نوبت شما هم كه رسيد اين لينك دادن ها مي توانيد به تعداد ميهمانان شما بيفزايد. شك نداريم شما هم آدم ميهمان نوازي هستيد.