Share This Article
هنگامى كه اسكات فيتز جرالد (۱۹۴۰-۱۸۹۶) گتسبى بزرگ را منتشر مى كند، تازه بيست و نه سال دارد و با اين حال در قله خلاقيت هنرى خويش ايستاده است. او آمريكا را كاملاً درك كرده و همان طور كه شرايط نشان مى دهد، آمريكا در مقابل پاهايش برخاك افتاده است. او با زيباترين دختر نيويورك و بنابراين جهان ازدواج كرده است. تصميم مى گيرد داستان زندگى يك مرد فقير را از قسمت مركزى غرب بنويسد. اين فرد با معامله الكل در دوران منع آن و همچنين دادن مهمانى هايى در لانگ آيلند، ثروتمند مى شود. نام او جى گتسبى است. گتسبى مى خواهد عشق دوران جوانى خود، ديزى، را كه با يك وارث ميليونر (تام بوخانان) ازدواج كرده است، بفريبد. واضح است كه پول كثيف گتسبى به تنهايى براى به دست آوردن او كافى نيست. بايد اضافه كرد كه در اين بين، تنها ديدگاه كهنه از مد افتاده كتاب همين است. در دنياى امروز، ديزى دلربا، بدون هيچ ترديدى با نوكيسه زيبا فرار مى كند. چه چيز يك دلال اجناس ممنوعه جذاب است (منادى واسطه فيلم زيباى آمريكايى)؟
گتسبى بزرگ طبقه ثروتمند آمريكا را به سخره مى گيرد (حتى برخى ادعا مى كنند كه اين كتاب ناخواسته ضد يهودى است)، اما بيش از هر چيز يك رمان عشقى غم انگيز با لحنى تلخ و شيرين و غير قابل تقليد است كه فيتز جرالد ضمن نوشتن صد و شصت رمان براى تامين مخارج كمد لباس سلدا، آن را كشف كرد: «مردان و دختران، در آبى غروب باغ، مثل ازدحام بيدها رفت و آمد مى كردند، آرام حرف مى زدند و زير ستاره ها مى نوشيدند.» اين رمان قسمت هايى هم از زندگى نويسنده را در بر دارد: بخشى از فيتز جرالد در گتسبى نهفته است. او كه متولد سنت پاول (مينه سوتا) است، هرگز موفق نشد به كلوپ ميليونر ها راه پيدا كند و تيم فوتبال پرينستون هم عذرش را خواست كه هرگز فراموش نكرد، گرچه او مانند قهرمان داستان خود به قتل نرسيد، ولى در سن چهل و چهار سالگى به عنوان يك الكلى ناشناس از دنيا رفت. هشت سال قبل از همسرش كه در اثر آتش سوزى در يك تيمارستان، زنده زنده در آتش سوخت.
تمام رمان هاى بزرگ ممنوعه هستند: كولت گفت: «تمام چيز هايى كه آدم مى نويسد، در نهايت به وقوع مى پيوندد.» ارتباطات نوشته شده توسط فيتز جرالد در مورد آمريكاى طماع و خود خواه، از زمانى كه آن كشور فرمانرواى سياره زمين شده است، وخيم تر شده اند. روياى عظمت اين سرزمين، هر بار به حالتى شبيه كوفتگى و ناخوشى پس از مصرف زياد الكل ختم شده است. جهان، يك مهمانى «پرسروصدا» است كه آغازى خوش و پايانى بد دارد. درست مانند خود زندگى (يك «جريان نابود كننده») است. هرگز نبايد از خواب بيدار شد. فيتز جرالد يك پروتستان بسيار خشكه مقدس است. از نظر او خوشبختى نقداً پرداخت و گناه هميشه مجازات مى شود. در حالى كه در پاريس، فقير و در عين حال خوشبخت بود، داستان ثروتمندان بدبختى را در نيويورك نوشت. تنها امكان انتقاد به ثروتمندان، زندگى كردن مانند آنها است؛ يعنى فرد آنقدر بنوشد كه الكلى شود و در يك جوى آب بميرد.
بالاخره اين را هم متوجه مى شويم كه چرا اسكات در اوج مستى رستورانى را بر هم مى ريزد يا با اتومبيل وارد يك بركه مى شود. از نظر او كثيف كردن اسموكينگ، نوعى حركت سياسى است. روشى براى نشان دادن تنفر خود به جهانى است كه خيلى دوست دارد جزيى از آن باشد. فيتز جرالد مى تواند اولين كولى بورژوايى باشد كه در عين حال آن قدر مودب است كه تندروى چپگرايانه خود را مربوط به يك «نسل نابود شده» مى خواند. «بايد متوجه شد كه مسائل نااميد كننده هستند و در ضمن بايد مصمم به تغيير دادن آنها بود» (سقوط)؛ «وقتى خدايان كشته شدند، تمام جنگ ها به شكست منجر شد؛ تمام اميد انسان ها مبدل به نااميدى شد» (اين سوى بهشت). فقط مى ماند تشريح او از آريستوكرات هاى نيويوركى كه به قدرى عالى است كه آنها را كور و بعد مانند دايناسورها نابود كرد.
من از افرادى كه از فيتزجرالد خوششان نمى آيد خوشم نمى آيد. اين افراد گمان مى كنند يك شورشى واقعى بايد بدلباس باشد. اين نظريه غلط است. اگر شامپاين روى سرم بريزم و با هيجان صندلى خود را پرت كنم، كارى انجام داده ام تا همراه با اسكات چه گوارا فرياد بزنم: «زنده باد انقلاب!»
شرق