گشت و گذاری در سایت ها و وبلاگ های ادبی (۱): دوشنبه

می‎خواهم برای‎تان قصه بگویم، قصه‎ای  مثل پاورقی‎هایی که در روزگار قدیم، هرنشریه برای جذب مخاطب چندتایی از آنها داشت  و مخاطبان سریال‎وار آنها را دنبال می‎کردند، شما هم می توانید این داستان را سریال وار در «مد و مه» دنبال کنید. قصه‎ی ما در هیچ یک از گونه‎های رایج داستان‎نویسی جای نمی‎گجد، هرچند که شاید آن را بتوان داستانی عاشقانه خواند، البته نه از آنها که دختری عاشق پسری می شود، بلکه ماجرای عشق دختران و پسرانی به ادبیات است، داستانی با شخصیت‎هایی متعدد و واقعی، اما در دنیای مجازی! شاید شما هم یکی از شخصیت‎های این داستان دنباله‎دار باشید، اگر می‎خواهید ببینید چگونه، این پاورقی را دنبال کنید تا نوبت شما هم برسد…

حتما شما هم شنیده‎اید که دنیا روز به روز در حال کوچک شدن است، این واقعیتی‎ست که به اشکال مختلف در حال اتفاق افتادن است و در حوزه‎های گوناگون می‎توان، نمود آن را دید که در این میان دنیای مجازی یکی از بهترین مصادیق این کوچک شدن است. دنیایی که آدمهایی را از گوشه کنار کشورمان و حتی آن سوی مرزهای ایران، دور هم جمع میشوند تا شهرها و دهکده‎هایی مجازی را بسازند که اگرچه جمعیتی بسیار دارند، اما به واقع آنقدر کوچک هستند که ساکنان آن به راحتی می‌توانند از گوشه‌ای به گوشه‌ی دیگر رفته و سری به خانه‎ی همسایگان خود بزنند و احوال یکدیگر را بپرسند.

داستانی که ما قصد شروع کردن آن داریم، در دهکده‎ی ادبیات می‎گذرد، دهکده‎ای که خانه‎هایش همان سایت‎ها و وبلاگ‎های ادبی‎اند. صاحبخانه‎های این دهکده هم در گوشه و کنار این کره‎ی خاکی پراکننده‎اند. درست همانند اهالی دهکده‎ای ییلاقی که ساکنان آن می‎توانند از نقاط مختلف، در ایام فراغت بدانجا آمده و گرد هم جمع شده و در خانه‎هایی که ساخته‎اند، درهمسایگی هم قرار بگیرند. ساکنان دهکده‎ی ادبی ما هم در هرجای دنیا باشند، اغلب در طول روز یکبار هم که شده قدم به این دهکده ی مجازی گذاشته، سری به  خانه‎ی خود می‎زنند و البته زمانی را هم به احوال‎پرسی از دوستان و آن همسایه‎هایی که می‎شناسند اختصاص داده و سری به خانه‎ی آنها می‎زنند و پای حرف و نقل آنها می‎نشینند.

اما این دهکده ساکنانی بسیار دارد که هریک از ما امکان دارد تعدادی از آنها را بشناسیم و تعدای را هم نه. اما در این پاورقی می توانید به تدریج با همه‌ی آنها آشنا بشوید، نام آنها را که شنیدهاید بهتر و بیشتر بشناسد و با ناآشناها دوستی برقرار کنید و شاید با این دوستان تازه یاب حرفهای گفتنی و در واقع خواندنی  بسیاری هم داشته باشید و حال که آدرس خانه‎ی آنها را پیدا می‎کنید، از این پس میتوانید خودتان سری به آنها بزنید.

اگر اهل گشت و گذار در دنیای مجازی باشید و علاقمند به ادبیات، احتمالا این داستان برای شما خواندنی و پر فایده خواهد بود. این نکته را هم بگویم که ترتیب سر زدن به این خانه‎ها از روی هیچ اولویتی نیست، هربار خیلی اتفاقی یکی از آنها را انتخاب کرده و به سراغشان می رویم و اگر دیدیم شما هم در این حال و احوال پرسی با ما همراه شدید، این گشت و گذار و یافتن دوستان تازه را ادامه می‎دهیم.

اما اگر شما هم از ساکنان این دهکده هستید و پاورقی ما را دنبال می‎کنید و از آن همسایه‎‎های میهمان نوازی هستید که دوست دارید یکوقت شما را از قلم نیندازیم و زودتر دست میهمانان را گرفته به خانه‎ی شما سری بزنیم. آدرس خانه‎تان (سایت یا وبلاگتان) و همچنین اطلاعاتی درباره‎ی ساکنان آن (نویسنده یا نویسندگان وبلاگ یا سایتتان) و همچنین زمانی که خانه را ساخته اید و نهایتا انواع خواندنی‎هایی که با آن از میهمانان پذیرایی می‎کنید و هر اطلاعات دیگری که فکر می کنید در روایت این قصه به درد ما می‎خورد، برای ما ایمیل کنید (madomeh@yahoo.com) تا هرچه زودتر به سراغ شما هم بیاییم. با این مقدمه‎ای که گفته شد آماده باشید که می‎خواهیم دسته جمعی میهمان یکی از این خانه‎ها شویم. آماده‎اید؟! ما که راه افتادیم…

دوشنبه، نمایه مقالات و خبرهای ادبی در دنیای مجازی

اسم این خانه «دوشنبه» است، البته نه این که فقط دوشنبه‎ها می‎توان به آنجا سر زد! شما هر روزی از هفته و هرساعت از روز که سری به آنجا بزنید، ساکنان خانه با مطالب تازه‎ای برای پذیرایی از شما آماده‎اند. به همین خاطر در طول روز می‎توانید چند بار هم به آنجا رفته و به لطف میهمان‎نوازی آنها از غذا‎های تازه‎ای که مهیا شده میل کنید. هیچ‎کس هم به شما نمی‎گوید چرا دوباره سرو کله‎تان پیدا شده! در دنیای مجازی نه تنها کسی از داشتن میهمان خسته نمی‎شود که خیلی هم خوشحال خواهد شد. در همه خانه‎ها هم به هرحال غذایی مهیاست، البته با کمیتها و کیفیتهای متفاوت، و هر کسی که غذاهای متنوع‎تر و البته مقوی‎تری داشته باشد، میهمانانش بیشتر خواهد شد! غذاها را هم که می‎دانید چه جور خوردنی‎هایی هستند، این غذاها به جای خوردن میخوانید و به جای دهان از راه چشم وارد بدن می‎شوند و به جای معده توسط مغز هضم شده و جذب ذهن می‎شوند، و در یک کلام غذای روحند و نه جسم!

«دوشنبه» از آن خانه‎هاست که به جای یک نفر، چند نفر ساکن آن هستند (درست مثل «مد و مه» خودمان) و هر روز هم میهمانان زیادی به آن سر می‎زنند و دوشنبه جای خوبی به حساب می‎آید برای آنها که می‎خواهند  بخشی از اخبار مهم همسایگان را یکجا و بدون دردسر در اختیار داشته باشند؛ اشاره شد بخشی، چون آنچه از سایتها و وبلاگهای مختلف استخراج شده و در دوشنبه در اختیار بازدیدکنندگان یا همان میهمانان قرار می‎گیرد، همه‎ی خبرها و مطالب تازه نیست، گلچینی از بهترین‎مطالب و یا مهمترین اخباری‎ست که به زعم ساکنان دوشنبه در وبلاگ‎ها و سایت‎های همسایه عرضه شده. اما خب هستند اخبار مهم و مطالب خوبی که از دید این دوستان پرتلاش پنهان می‎مانند، البته باید توجه کرد که پوشش همه‎ی این مطالب کار دشواری‎ست و تا همین اندازه‎ هم که در دوشنبه شاهدیم خودش غنیمتی محسوب می‎شود. شاید بتوان «دوشنبه» را به نوعی روزنامه ی این دهکده ی مجازی به حساب آورد که هر روز می توانیم پاسخ اسن سوال خود را در آن پیدا کنیم که «از همسایه ها چه خبر؟»

کاری که در این خانه انجام می‎شود، در واقع مشابه همان است که در بسیاری از وبلاگ‎ها و یا سایت‎ها در قالب پیوندهای روزانه و یا به اسامی دیگری همچون لینکدونی و از اینجا و آنجا، در دیگر رسانه ها و…در ستون‎های کناری ارائه می‎شود. لینک اخبار یا مطالبی که گرداننده هر وبلاگ یا به عبارتی صاحب هر یک از این خانه‎ها که در همسایگی‎ما قرار دارند، از دیگر وبسایتها گلچین کرده و تیتر و لینکش را در اختیار میهمانان یا بازدیدکنندگان خود قرار می‎دهند.

اما تفاوت کار دوستان دوشنبه که امتیاز آن بوده و موجب استقبال از آن نیز شده به چند دلیل است. اول اینکه در وبلاگ آنها، برخلاف وبلاگ‎های دیگر که این لینک‎ها به عنوان مطلب‎های فرعی در ستون‎های کناری قرار می‎گیرند، این لینکها به عنوان مطلب اصلی در ستون وسط وبلاگ عرضه میشوند، دوم اینکه به دلیل اختصاص ستون وسط به این لینکها امکان آن وجود دارد که به جای تیتر مطالب که در وبلاگهای دیگر مبنای معرفی اخبار و مقالات در لنکها قرار می‎گیرد، هم تیتر و روتیتر مطلب مورد نظر  و هم بخشی از متن آن  در حد یک پارا گراف، در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‎گیرد تا با آگاهی بیشتری درباره این مطالب، لینک مورد نظر خود را انتخاب کرده و با کلیک کردن روی آن، به سراغ متن کامل و منبع اصلی بروند. و سومین دلیل تعداد خبرهاست که در هر روز چیزی در حدود بیست و پنج  خبر و حتی بیشتر در اختیار میهمانان قرار می گیرد و در نهایت هم یکی از مهمترین عوامل استقبال از این وبلاگ را باید تداوم آن محسوب کرد. یعنی اینکه چون این کار لینک گذاری به عنوان هدف وبلاگ شده، مثل وبلاگهای دیگر نیست که اگر مدیر وبلاگ حال نداشته و یا به هردلیلی سرش شلوغ بود، پیوندهای روزانه‎اش را فراموش کرده و آنها را به روز تمی‎کنند. بنابراین شما هر روز و گاه هر ساعتی که میهمان دوستان دوشنبه بشوید بالینکهای تازه رو برو می‎شوید. و در واقع آنها در طول این مدت میهمانان خود را نه تنها دست خالی برنگردانده‎اند‎، بلکه هرکسی یکبار میهمان شده  دوباره از این همسایه پرتلاش دهکده ادبی سراغ گرفته و ظاهرا همین همکاری گروهی عاملی بوده که در مواقع خاص اعضای گروه یکدیگر را پوشش داده و جای هم را پرکنند تا وبلاگ بدون خبر نماند.

از آنجا که دوستان دوشنبه در معرفی وبلاگ خود عنوان «نمایه مقالات و خبرهای ادبی در دنیای مجازی» را بکار برده‎اند، باید گفت که یدک کشیدن عنوان «نمایه» تا اندازهی زیادی محدوده‎ کار آنها را گسترده میکند که با توجه به تعداد زیاد اخبار و مقالات ادبی که در هر روز در وبسایتهای گوناگون منتشر می شود،  ارائهی لینک همهی آنها، اگرنگوییم ناممکن، بسیار دشوار می‎شود. چرا که عنوان نمایه به اعلان همه‎ی موارد سوژه‎ی مورد نظر (در اینجا اخبار و مقالات) ارجاع می‎دهد، در واقع وقتی عنوان نمایه بکار می‎رود، باید وبلگ دوشنبه لینک  تمام مقالات و خبرهای موجود در فضای مجازی را منعکس کند. بنابراین شاید عنوان گزیده یا چیزی در این مایه برای وبلاگ دوشنبه مناسبتر بود.

به هر روی چراغ این خانه در هشتم اردی‎بهشت ماه سال پیش(۱۳۸۸) روشن شد و با لینک‎های سه مطلبی که در بخش ادبی روزنامه مرحوم شده‎ی «اعتماد ملی» منتشر شده بود، وبلاگ دوشنبه رسما کار خود را آغاز کرد. اولین پست هم که در ساعت ۳ و ۱۴ دقیقه‎ی نیمه‎شب بارگذاری شد، لینک گفتگویی بود با حسین سناپور درباره لغو مجوز شدن کتاب «نیمه غایب». امیرحسین هم نامی بود که به عنوان نویسنده‎ی اولین پست‎های دوشنبه را یدک می کشید. روز بعد نام لیلا نیز به عنوان نویسنده به این وبلاگ اضافه شدو بعد از مدتی در آبان ماه۱۳۸۸ آنیتا نیز به این جمع پیوست. دیگر نویسندگان این وبلاگ که حالا تعدادشان به ده نفر (امیرحسین، لیلا، آنیتا، سمیه، الهه، رویا، شکوه، پروانه، موسیو مرد و الی) رسیده در سال ۸۹ و ماه‎های اخیر همکاری خود را با این وبلگ آغاز کردهاند که کماکان از نام‎های لیلا و بویژه امیرحسین به عنوان پرکارترین نام‎هایی که تهییه‎ی حجم اصلی پست‎ها را برعهده داشته‎اند، می‎توان یاد کرد. البته ناگفته پیداست که نام‎های فوق، اسامی مستعاری‎ست که همکاران این وبلاگ مورد استفاده قرار می‎دهند. ادبیات نمایشی، ادبیات کودک، اخبار دنیای ادبیات، داستان کوتاه، نقد ادبی، گفتگو، جایزه‎های ادبی، یادداشت، گزارش و شعر، عناوین موضوعات این وبلاگ را تشکیل می‎دهند و  پست‎هایی که به بازدیدکنندگان ارائه می‎شود، در یکی از این  سرفصلها تقسیم‎بندی می‎شود؛ بنابراین مخاطبان امکان دسترسی طبقه‎بندی شده به لینک‎هایی را که در دوشنبه ارائه شده‎، دارند. این را نیز باید افزود که دوشنبه تنها به لینک اخبار و مطالب سایت‎ها و وبلاگهای دیگر اکتفا نمی‎کند و گهگاه خود نیز پست‎های تولیدی به بازدیدکنندگان ارائه می‎کند که متن داستانهایی کوتاه از این جمله‎اند.

لگوی وبلاک طراحی شده و زیباست، اما قالبی که در آن مطالب دوشنبه ریخته میشود از قالبهای از پیش آماده موجود در بلاگفاست که بد نیست گردانندگان این وبلاگ با توجه به اقبال و موفقیتی که یافته به تدریج در فکر برخورداری از یک قالب متفاوت نیز باشند. قالبی که متناسب با جنس کار و نوع مطالبی که در دوشنبه شاهد هستیم، طراحی شده باشد.

در وبلاگ دوشنبه آمار تعداد بازدیدکنندگان نیز برای همه قابل دسترسی و مشاهده است. این وبلاگ در حال حاضر روزانه از ۳۵۰ تا ۴۰۰ بازدید برخوردار است که صرف نظر از کسانی که امکان دارد، ازچند صفحه در این وبلاگ دیدن کنند، تعداد بازدید کنندگان آن به طور میانگین به ۲۰ تا ۳۰۰ نفر در هر روز می‎رسد. البته در طول سال هستند روزهایی که تعداد بازدیدکنندگان ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر بیش از میزان میانگین تعداد بازدیدها می‎شود. پربیننده ترین روزی که وبلاگ دوشنبه داشته در ۱۳ دی ۱۳۸۸ با ۷۲۶ بازدید بوده که رقم قابل توجهی برای یک وبلاگ به نظر می‎رسد. با در نظر گرفتن اینکه این وبلگ هنوز از قدمت بسیار زیادی برخوردار نیست و سن آن از یکسال و نیم تجاوز نمی کند، برخورداری از همین تعداد بازدیدکننده به طور میانگین نیز نشان از موفقیت گردانندگان این وبلاگ دارد و در آینده با توجه به افزوده شدن به تعداد کسانی که از وجود این وبلاگ آگاه می‎شوند، این تعداد می‎تواند، از روند رو به رشدی هم برخوردار باشد. به خصوص اگر همکاران این وبلاگ اخبار و مقالات بیشتری پوشش دهند.

به هرحال وبلاگ دوشنبه نمونه‎ی خوبی از تجربه‎ی یک کار گروهی موفق می تواند باشد، خانه‎ای که هنگام میهمانی در آن به شما بد نمی‎گذرد. آرزو می‎کنیم بروبچه های دوشنبه در راهی که آغاز کرده‎اند جدی‎تر و موفق تر از گذشته قدم بردارند و به شما هم توصیه می کنیم حتما سری به این همسایه‎ی ما در دهکده‎ی کجازی ادبیات بزنید. آدرس آن هم بدین قرار است:

http://www.2shanbe.blogfa.com/

بد نیست همین حالا، البته بعد از خواندن بعد التحریر با کلیک کردن سری به دوشنبه بزنید.

بعد التحریر:

در شماره‎ی بعدی این پاورقی به سراغ یکی دیگر از وبلاگ ها یا سایت‎های ادبی خواهیم رفت و امیدواریم به اتفاق هفته‎ای دوبار به همسایه‎ها سری بزنیم. سعی خواهیم داشت در کنار نام‎های شناخته شده به آنها که کمتر شناخته شده‎اند نیز سری بزنیم. شما هم اگر می‎خواهید میهمانتان شویم، ایمیل بزنید و با دادن اطلاعات کاری کنید که سریع‎تر به اتفاق دوستان  و همراهانمان میهمان شما بشویم. ضمنا در پایان هر یک از پست‎های مربوط به این پاورقی می‎توانید با معرفی مختصر وبلاگ خود و دادن آدرس دوستان را به خانه‎ی خود دعوت کنید. منتظر ما باشید، حتما سراغ شما هم می‎آییم. سرانجام اینکه ار دوستان خواهش میکنیم این مطلب را در وبسایت خود لینک دهند، چرا که با این کار امکان آشنایی تعداد بیشتری با این همسایه مان بوجود می آید، و البته نوبت شما هم که رسید این لینک دادن ها می توانید به تعداد میهمانان شما بیفزاید. شک نداریم شما هم آدم میهمان نوازی هستید.