هالیود و هنر اقتباس ادبی؛ وقتی ادبیات پشتوانه ای برای سینما می شود

برخلاف سینمای جهان که اقتباس از روی کتابها، یک امتیاز برای فیلمها به حساب آمده و اهالی سینما بدان بسیار مشتاقند، در سینمای ما نه تهیه کنندگان میانه ای با اقتباس ادبی دارند (از ترس افزوده شدن هزینه ها) و نه فیلمسازان که اغلب خودشان فیلمنامه آثارشان را می نویسند (کی حوصله خرده فرمایشات نویسندگان را دارد؟!)، روی خوش بدان نشان می دهند، حال اینکه مکتوبات داستانی سالهای اخیر می تواند منابع بکر و پرو پیمانی برای فیلمسازان باشد.  اما اسکار همیشه علاقه‌مند فیلم‌هایی بوده که با اقتباس از آثار مکتوب ساخته شده‌اند. امسال از میان نامزدهای اسکار 15 فیلم، داستان خود را از میان آثاری که قبلا منتشر شده بودند، انتخاب کرده‌اند. فیلم‌های امسال از میان موضوع‌هایی افسانه‌ای چون «سفید برفی» تا شاهکارهای کلاسیکی چون «بینوایان» و «آنا کارنینا» ساخته شده‌اند.

1. «آرگو»: این فیلم به کارگردانی بن افلک، روایتگر ماجرای فراری دادن اعضای سفارت آمریکا از ایران در سال 1979 توسط سیا است. ماجرای این فیلم در سال 2007 توسط جاشوآ بیرمن با عنوان «چگونه سیا با استفاده از یک حقه آمریکایی‌ها را از تهران نجات داد» منتشر شد. این فیلم نامزد بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای آلن ارکین، بهترین فیلمنامه اقتباسی، بهترین ادیت، بهترین موسیقی اوریجینال و بهترین صدابرداری و میکس صدا است.

2. «لینکلن»: این فیلم ساخته استیون اسپیلبرگ و درباره آبراهیم لینکلن و تلاش او برای از بین بردن برده‌داری است و بر اساس کتاب «گروه رقبا: نبوغ سیاسی آبراهام لینکلن» نوشته دوریس کرنز گودوین ساخته شده است. این فیلم برای دریافت جوایز بهترین کارگردانی، بهترین بازیگری برای دانیل دی لوییس، بهترین بازیگر مکمل مرد برای تیموتی لی جونز، بهترین بازیگر مکمل زن برای سالی فیلد، بهترین فیلمنامه اقتباسی، بهترین فیلمبرداری، بهترین طراحی لباس، بهترین تدوین فیلم ، بهترین موسیقی و بهترین طراحی تهیه و میکس صدا نامزد شده است.

3. «جانوران سرزمین جنوبی»: این فیلم به کارگردانی بن زیتلین درباره دختر کوچکی است که پس از توقانی به گستردگی توفان کاترینا، در جنوب زندگی می‌کند. این فیلم بر مبنای نمایشی نوشته لوسی آلیبار با عنوان «آبدار و خوشمزه» ساخته شده است. این فیلم نامزد دریافت بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگری برای کونژاته والیتس 6 ساله و بهترین فیلمنامه اقتباسی شده است.

4. «زندگی پای» به کارگردانی آنگ لی فیلمی درباره پسری است که با غرق شدن کشتی اش با یک ببر در روی دریا سرگردان می‌ماند. این فیلم با اقتباس از رمان موفقی به همین نام نوشته یان مارتل نویسنده کانادایی ساخته شده و نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه اقتباسی، بهترین جلوه‌های بصری، بهترین فیلمبرداری، بهترین تدوین فیلم، بهترین موسیقی اوریجینال، بهترین ترانه، بهترین طراحی تولید ، بهترین تدوین صدا و بهترین میکس صدا شده است.

5. «کتابچه امیدبخش»: این فیلم که توسط دیوید او. راسل کارگردانی شده درباره مردی است که به تازگی از بیمارستان روانی مرخص شده و با دختر جوان بیوه‌ای ملاقات می‌کند. این فیلم با اقتباس از رمانی به همین نام نوشته متیو کوییک ساخته شده و نامزد دریافت جوایز بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر مرد برای بردلی کوپر، بهترین بازیگر زن برای جنیفر لاورنس، بهترین بازیگر مرد نقش دوم برای رابرت دنیرو، بهترین بازیگر زن نقش مکمل برای جکی ویور، بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین تدوین شده است.

6. «بینوایان»: این فیلم به کارگردانی تام هوپر درباره شهروندان فرانسوی است که در جریان انقلاب درگیر می‌شوند و از روی رمان کلاسیک قرن نوزدهم به همین نام شاهکار ویکتور هوگو ساخته شده است. این فیلم نامزد دریافت جوایز بهترین فیلم، بهترین بازیگر مرد برای هیو جکمن، بهترین بازیگر زن نقش دوم برای آن‌هاتاوی، بهترین طراحی لباس، بهترین گریم، بهترین آرایش مو، بهترین موسیقی (آهنگ اصلی)، بهترین طراحی تهیه کنندگی و بهترین میکس صدا شده است.

7. «جلسات»: این فیلم که توسط بن لویین کارگردانی شده درباره مردی فلج شده است که تصمیم می‌گیرد زندگی جدیدی را شروع کند. فیلم بر پایه مقاله ای که توسط مارک او. برایان که در مجله سان چاپ شده بود، ساخته شده است. این فیلم برای هلن‌هانت نامزدی بهترین بازیگر زن نقش دوم را کسب کرد.

8. «دزدان دریایی! گروه نخاله‌ها»: این فیلم توسط پیتر لورد کارگردانی شده و درباره گروهی از دزدان دریایی است که قصد دارند برای مسابقه بهترین دزد دریایی سال رقابت کنند. فیلم بر پایه کتابی به نام «دزدان دریایی! در یک ماجراجویی با دانشمندان» نوشته گیدین دفو ساخته شده. این فیلم نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم انیمیشن سال است.

9. «نه»: این فیلم شیلیایی توسط پابلو لرین کارگردانی شده و درباره مردی است که در زمینه تبلیغات کار می‌کند و می‌خواهد مردم را متقاعد کند تا علیه ژنرال آگوستو پینوشه رای دهند. این فیلم بر پایه نمایشنامه‌ای به نام «ال پلبیسیتو» ساخته شده و نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم خارجی سال است.

10. «هابیت: سفری غیرمنتظره»: این فیلم ساخته پیتر جکسون داستان‌هابیتی را دنبال می‌کند که با آدم کوتوله‌ها و جادوگری به نام گندلف به سفری ماجراجویانه می‌رود. این فیلم بر پایه داستان کلاسیک «هابیت» نوشته جی.آر.آر. تالکین ساخته شده و نامزد دریافت جوایز بهترین جلوه‌های تصویری، بهترین گریم و آرایش مو و بهترین طراحی تهیه کنندگی شده است.

11. «انتقام جویان»: فیلم معروف کارگردان جاس ودون درباره تیم شناخته شده ابرقهرمانانی است که دنیا را نجات می‌دهند و بر پایه کتاب‌های کمیک به همین نام ساخته شده است. فیلم نامزد دریافت جایزه بهترین جلوه‌های تصویری شده است.

12. «سفیدبرفی و شکارچی»: این فیلم توسط روپرت ساندرز خلق شده و برداشتی متفاوت از افسانه نام آشنای سفیدبرفی است که در آن سفیدبرفی با شکارچی به نبرد ملکه بدجنس می‌روند. این داستان، البته، بر پایه کتاب افسانه‌های برادران گریم ساخته شده است. این فیلم نامزد دریافت جوایز بهترین جلوه‌های تصویری و بهترین طراحی تهیه کنندگی است.

13. «آنا کارنینا»: این فیلم توسط جو رایت کارگردانی شده و درباره یک اشراف زاده روسی است که به دلیل ایجاد رابطه ای نامشروع، همه چیزش را از دست می‌دهد. داستان برپایه رمان معروفی به همین نام اثر لئو تولستوی ساخته شده است. فیلم نامزد دریافت جوایز بهترین فیلمبرداری، بهترین طراحی لباس، بهترین موسیقی (قطعه اصلی) و بهترین طراحی تهیه کنندگی شده است.

14. «آینه آینه»: این فیلم توسط تارسم سینگ کارگردانی شده و برداشتی کمدی تر از داستان معروف سفیدبرفی است که توسط برادران گریم نوشته شده است. فیلم نامزد دریافت جایزه بهترین طراحی لباس شده است.

15. «هیچکاک»: این فیلم که توسط ساشا جرواسی کارگردانی شده و درباره کارگردان معروف آلفرد هیچکاک است، با اقتباس از کتابی به نام «آلفرد هیچکاک و ساخت دیوانه» نوشته استیون ربلو ساخته شده و نامزد دریافت جایزه بهترین گریم و آرایش مو شده است.