«ژیل دلوز» و «فلیکس گتاری» از جمله متفکران معاصری هستند که در ایران و به واسطه ترجمه‌هایی که از آثارشان صورت گرفته شناخته شده‌اند. شاید بتوان با نگاهی به نحوه ترجمه آثار دلوز و گتاری در ایران، این دو را از جذاب‌ترین متفکران معاصر در فضای فکري ایران دانست. پیش از این اثری از دلوز با دو ترجمه مختلف و تقریبا همزمان به بازار کتاب ایران عرضه شده بود. در سال 1390 کتاب «فرانسیس بیکن: منطق احساس» با دو ترجمه حامد علی‌آقایی (انتشارات حرفه هنرمند) و بابک سلیمی‌زاده (انتشارات روزبهان) به بازار کتاب ایران آمد و به‌تازگی هم کتاب دیگری از دلوز و گتاری با فاصله زمانی اندکی با دو ترجمه به فارسی منتشر شده است. فروردین امسال کتاب «کافکا به‌سوی یک ادبیات خرد» که از جمله آثار مشترک دلوز و گتاری است با ترجمه رضا سیروان و نسترن گوران از طرف انتشارات رخداد نو منتشر شد. تقریبا یک‌ماه بعد از آن، ترجمه دیگری از این کتاب با عنوان «کافکا به‌سوی ادبیات اقلیت» با ترجمه حسین نمکین و توسط نشر بیدگل روانه بازار شد. ترجمه‌ای که توسط انتشارات رخدادنو به بازار آمد، از جمله کتاب‌هایی است که تحت عنوان کلی «مجموعه ادبیات و زندگی» توسط این نشر منتشر شد. مجموعه‌ای که براساس توضیح دبیر آن، می‌خواهد به «چهره‌های موجود در مرز باریک‌بین ادبیات و فلسفه» بپردازد. فصل اول این کتاب با عنوان محتوا و بیان، با این پرسش شروع می‌شود که «چگونه می‌توانیم به اثری از کافکا وارد شویم؟» و این بحث با وام‌گرفتن از خود کافکا و ارجاع به تمثیل‌های او در «قصر» و «آمریکا» و «محاکمه» و دیگر آثار کافکا پی گرفته می‌شود. پس از بحث درباره محتوا و بیان، فصل سوم کتاب در پی پاسخ به مهم‌ترین پرسش این کتاب برمی‌آید و آن اینکه «ادبیات خرد چیست؟» دلوز و گتاری در این فصل بر این مساله دست می‌گذارند که کافکا مساله بیان را نه به شیوه‌ای انتزاعی و کلی، بلکه در ارتباط با ادبیات‌هایی که خرد خوانده می‌شوند، طرح می‌کند. آنها ادبیات یهودی در ورشو یا پراگ را هم نمونه‌ای از این نوع نگاه معرفی می‌کنند. دلوز و گتاری در توضیح ادبیات خرد تاکید دارند که «یک ادبیات خرد، ادبیات یک زبان اقلیت نیست، بلکه ادبیاتی است که یک اقلیت در یک زبان اکثریت می‌سازد. اما به هر ترتیب نخستین خصیصه ادبیات خرد این است که زبان اینجا از یک عامل قدرتمند قلمروزدایی تاثیر گرفته است.
کافکا به سوی یک ادبیات اقلیت / ژیل دلوز
کافکا به این معنا بن‌بستی را که از دسترسی یهودیان پراگ به نوشتار جلوگیری می‌کند و از ادبیات‌شان چیزی ناممکن می‌سازد، نشان می‌دهد: ناممکن بودن ننوشتن، ناممکن بودن نوشتن به آلمانی، ناممکن بودن نوشتن به گونه‌ای دیگر». ناممکن بودن نوشتن از آن‌رو که «آگاهی ملی، این آگاهی نامطمئن و سرکوب شده»، ضرورتا از طریق ادبیات می‌تواند وجود داشته باشد. ویژگی دیگر ادبیات خرد این است که همه چیز در آن سیاسی است. چراکه فضای کوچک و محدود آن موجب می‌شود که هر مساله فردی فورا به سیاست پیوند بخورد. ویژگی سوم ادبیات خرد هم این است که «همه چیز در آن ارزشی جمعی می‌یابد». اما به جز دو ترجمه اخیری که از این کتاب شده، سال‌ها پیش فصل سوم آن با عنوان «ادبیات اقلیت چیست؟»، با ترجمه بابک احمدی در کتاب «سرگشتگی نشانه‌ها» (گزینش و ویرایش مانی حقیقی) چاپ شده بود. «کافکا به سوی یک ادبیات خرد»، 9 فصل با این عناوین دارد: محتوا و بیان، ادیپی بسیار بزرگ، ادبیات خرد چیست؟ اجزای تشکیل‌دهنده بیان، درونماندگاری و میل، تکثیر سری‌ها، اتصال دهنده‌ها، بلوک‌ها، سری‌ها، شدت‌ها و یک سرهم‌بندی چیست؟
