مروری بر «ملکان عذاب» اثر ابوتراب خسروی

یک روایت، روایت زکریا‌ست. روایت دیگری که به موازات این روایت پیش می‌رود، روایت پسر زکریا و عشق ناکام اوست. عشقی که به‌نوعی با ماجرای زکریا و دوست نزدیک او – محمد مجد- گره خورده و از این طریق، با وقایع کودتای 28مرداد. این دو روایت، اما هرکدام روایت‌های دیگری را هم در دل خود دارند. زکریا، هم روایت خود را دارد و هم راوی مکتوبات صوفیانه پدر است و پسر زکریا نیز، هم راوی مکتوبات زکریا‌ست و هم راوی ماجرای خود. به نوعی می‌توان گفت که در ملکان عذاب، پدران، روایت خود را در روایت فرزندان تداوم می‌دهند. در خلال این تداوم اما همه‌چیز همان‌گونه که میراث‌گذاران می‌خواهند، جلو نمی‌رود. نوشتار، کار خود را می‌کند و تناقض‌های روایت را رو می‌کند و آنچه را راویان می‌خواهند لاپوشانی کنند، از پرده بیرون می‌اندازد. هم زکریا شرف و هم حوریه – معشوق پسر زکریا – نیاکان گمشده و نامعلومی دارند. نیاکانی که وقتی به آنها می‌رسند که دیر شده است و جز نعشی از این نیاکان پیش‌رویشان نیست. زکریا، مدت کوتاهی پدرش را می‌بیند و بعد از آن، پدر دود می‌شود و به هوا می‌رود. برای حوریه نیز در مواجهه با مادر پنهان نگه‌داشته شده، اتفاقی کم‌وبیش مشابه می‌افتد. مادر زکریا، پدر را از پسرش مخفی نگه داشته و پدر حوریه نیز، مادر را از دخترش. نیاکان گمشده، هنگامی پیدا می‌شوند که قدری دیر شده است. خرده روایت دیگر رمان، داستان سرهنگ سلیمی و قتل او، بعد از دستگیری‌اش در جریان کودتای 28مرداد است. رمان، به لحاظ تکنیکی در اتصال این خرده‌روایت‌ها به یکدیگر موفق است و همچنین در ایجاد نوعی حس تعلیق و انتظار در خواننده برای گره‌گشایی از معماهایی که در دل متن تنیده شده‌اند. ملکان عذاب، رمانی
چند لایه است که این چندلایگی بر زبان و لحن رمان نیز تاثیر گذاشته است. نویسنده به‌خوبی توانسته است بخشی از ادبیات کهن را به‌طور غیرمستقیم، جذب و درونی رمان خود کند.