Share This Article
مسعود كيميايي: دعواهاي‌مان هم جهان سومي است
«مي‌خواهم به بازنگري قهرمانان سينماي خود بپردازم و اين بازنگري را ضروري مي‌دانم كه «شب موسيقي فيلم مسعود كيميايي» به رهبري بهزاد عبدي و خوانندگي رضا يزداني، بهانه خوبي براي اين دوباره نگري است.»
اين را «مسعود كيميايي» گفت، صبح ديروز. بهانه‌اش همين موسيقي فيلم‌هايش است كه قرار است اجرا شود: قطعاتي از موسيقي فيلم‌هاي متروپل، حكم، رييس، سرب، مرسدس و به احتمال فراوان گروهبان. كيميايي از آن فيلمسازاني است كه به چيزهاي ديگري هم شهره است. به چيزهايي جز خود فيلم‌هايش؛ مثلا به رفاقت كه دغدغه ثابت آثارش است. مثلا به ديالوگ‌ها و نمادهاي ثابتي كه در تمامي آثارش كم و بيش ديده مي‌شود و البته موسيقي آثارش – به خصوص قبل از انقلابي‌ها- خواننده‌ها و آهنگسازاني كه در اين سال‌ها شناخته شدند. حالا كارگردان «قيصر» از اهميت موسيقي در دنياي سينما مي‌گويد. او البته خودش موسيقي مي‌داند. همسرش هم آهنگساز بود و حالا خودش هم گهگاهي دست به پيانو مي‌برد.
كارگردان كهنه‌كار مي‌گويد: «موسيقي فيلم در تمام دنيا به عنوان يكي از فعاليت‌هاي با اهميت فرهنگي شناخته مي‌شود و ما شاهد اين هستيم كه هر ساله در تمام دنيا بسياري از آهنگسازان بزرگ با جمع‌آوري اركسترهاي بزرگ تلاش مي‌كنند تا اجراهاي زنده مختلفي از موسيقي فيلم‌هاي خود داشته باشند. متاسفانه در كشور ما شرايط تا حدي سخت است و يك پديده تازه، كمي دير جا مي‌افتد. ما هنوز در اينجا دعواهاي روز اول را داريم كه به اعتقاد من يك نوع دعواي جهان سومي است كه بايد بيشتر از اينها روي آن فكر كرد.» و البته اين كنايه‌اي است به حرف‌هاي «اسفنديار منفردزاده» كه بعد از اعلام خبر اجراي آثار، در نامه‌اي نوشت كه: «آقاي كيميايي عاجزانه خواهش مي‌كنم آثار من را اجرا نكنيد.» پيش از اين قرار بود، موسيقي فيلم‌هاي«رضا موتوري»، «قيصر» و «داش‌اكل» نيز اجرا شود كه با اعتراض آهنگساز آن اجراي اين قطعات حذف شد، مسعود كيميايي اما با سعه صدر با رفيق سابقش برخورد مي‌كند. مي‌گويد هنوز هم او را دوست دارد، براي همين «اعتراض» نمي‌كند و فقط مي‌گويد: «من از دوستان نزديك اسفنديار منفردزاده هستم و شايد هفته‌اي يك بار هم با او تماس بگيرم و در جريان احوالش باشم. به هر حال او از برگزاركنندگان كنسرت خواسته كه موسيقي‌هاي او در اين كنسرت اجرا نشود، من هم به خواسته او احترام مي‌گذارم. اي كاش بهزاد عبدي و برگزاركنندگان كنسرت زودتر به اين دوستان تلفن مي‌زدند و مي‌گفتند ماجرا از چه قرار است. من تصور مي‌كنم اگر بچه‌ها زود حدس مي‌زدند كه قرار است چنين مشكلي براي كنسرت به وجود آيد قطعا زودتر تماس مي‌گرفتند. البته من معتقدم آنها فكر مي‌كنند كه بهزاد عبدي قصد دست‌درازي به آثارشان را دارد در حالي كه بايد بدانيم نگاه به موسيقي فيلم تخصص جداگانه‌اي است كه ارتباط چنداني به اين ماجرا ندارد.» راستش او خودش هم خيلي در جريان برنامه نبوده؛ براي همين درباره ايده اوليه كار مي‌گويد: «وقتي بهزاد عبدي پيشنهاد داد كه با يك اركستراسيون تازه، موسيقي برخي آثارم را در قالب يك كنسرت اجرا كند، تصور كردم كار بسيار خوبي است كه هم در دنيا باب است و هم مي‌تواند مقدمه خوبي براي برگزاري كنسرت‌هايي از اين دست شود. البته بماند كه كپي رايت به دليل فراز و فرودهايي كه در كشورمان دارد ما را با مشكلات متعددي روبه‌رو كرده است. ما به دليل اينكه هنوز در كشورمان كپي‌رايت را رعايت نمي‌كنيم همواره در اين مورد دچار حاشيه مي‌شويم.»
«بهزاد عبدي» پيش از اين با او به عنوان آهنگساز همكاري داشته است، او دانش عبدي را مي‌ستايد و مي‌گويد: «وقتي براي ساخت موسيقي فيلم «متروپل» با بهزاد عبدي روبه‌رو شدم، دانش موسيقايي او توجهم را جلب كرد. او اركستر و موسيقي را خوب مي‌شناسد و مي‌داند كه موسيقي فيلم در ايران از جايگاه بسيار ارزنده‌اي برخوردار است. ما بايد بدانيم رازهايي در موسيقي فيلم وجود دارد كه در زمان خودش ممكن است پنهان بماند اما بعدها همين موسيقي مي‌تواند شناسنامه يك اثر محسوب شود. به هر حال او كار بسيار خوبي را انجام داده است. من هم در اين كنسرت فقط يك مهمان هستم و حالا نمي‌دانم قرار است چه اتفاقي بيفتد.»كيميايي در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود بيان كرد: «من اصرار داشتم كه خواننده‌اي در اين كنسرت حضور نداشته باشد و آن، به جهت مقايسه‌اي بود كه احتمالا ميان رضا يزداني و فرهاد مهراد پيش مي‌آمد. به همين خاطر تصميم برآن شد تا رضا يزداني كارهايي چون«متروپل»، «حكم» و رييس را كه پس از انقلاب اجرا شده و خود، خواننده آن بوده را بخواند و اجرا كند. » در اين ميان اما «رضا يزداني» – خواننده اين كنسرت- مي‌گويد: «سال‌هاي زيادي است كه با كارگردان‌هاي زيادي كار مي‌كنم؛ ولي قطعا حضور در فيلم‌هاي مسعود كيميايي با فاصله زيادي از ساير هنرمندان براي من داراي جذابيت فراواني بوده كه اميدوارم تا سال‌ها حضورشان در سر سينما مستمر باشد. حضور بهزاد عبدي در اين كنسرت به عنوان رهبر اركستر اتفاق بسيار خوبي است. او درك درستي از مقوله اركستر دارد كه نمونه‌اش موسيقي سريال «تعبير يك روياست» كه به اعتقاد من اتفاق بزرگي براي صدا و سيماست و من هم خيلي خوشحال هستم كه به عنوان خواننده در آن حضور دارم. من در اين كنسرت قرار است سه كار «رييس»، «حكم» و «متروپل» را بخوانم كه اميدوارم اين كنسرت مورد توجه مخاطبان قرار گيرد. اما چه اشكالي دارد اگر خواننده‌اي در قيد حيات نيست، بار ديگر كارهاي او را بازسازي كنيم؟ به اعتقاد من اگر درگير اين دعواها نبوديم اتفاقات بهتري مي‌افتاد و من آهنگ «رضا موتوري» را بازخواني مي‌كردم. بدون شك من بهترين خواننده در ايران هستم كه مي‌توانم كارهاي فرهاد را بازسازي كنم.»
بهزاد عبدي رهبر اركستر كنسرت «شب موسيقي فيلم مسعود كيميايي» در اين نشست خبري به علت انتخاب آثار كيميايي اشاره كرد: «من موسيقي فيلم را دوست دارم. ضمن اينكه همواره در كارهايم علاقه خود را به كارهاي اركسترال نشان داده‌ام. از سوي ديگر، موسيقي آثار كيميايي نيز برايم جذاب بوده و هست و او را نقطه عطفي در اين زمينه مي‌دانم. چراكه كيميايي، نخستين كسي است كه سفارش مي‌دهد تا براي كارهايش، موسيقي بسازند. به همين جهت دوست داشتم اين موسيقي به گوش مردم برسد بنابراين ملودي فيلم‌هاي آقاي كيميايي را كه بسياري از هنرمندان شايسته موسيقي اين سرزمين ساخته‌اند، استخراج كردم و آن را تبديل به قطعاتي براي اركستر بزرگ كردم. يعني تنظيم قطعات تازه است. خاصيت فيلم‌هاي كيميايي اين است كه موسيقي در آن حل مي‌شود و اين به خاطر تسلطي است كه او به موسيقي دارد. او به خوبي به تم، ملودي و بسياري از مواردي كه به موسيقي ارتباط پيدا مي‌كند تسلط دارد و اين نكته بسيار خوبي است كه همواره براي من ارزشمند بوده است. مسعود كيميايي نخستين كارگردان سينماي ايران است كه براي تيتراژ فيلم‌هاي خود به خواننده و آهنگساز، سفارش مي‌داد.»
علي شجاعي، تهيه‌كننده اين كنسرت و مدير موسسه «آواي گلچين شرق» هم در پاسخ به اينكه بهزاد عبدي، پيش از اين مطرح كرده بود با توجه به اينكه ٣٠ سال از ساخت موسيقي فيلم‌هاي اسفنديار منفردزاده گذشته و قانون كپي‌رايت، شامل آن نمي‌شود، پس اگر تهيه‌كننده موافقت كند مشكلي با اجراي دوباره آن وجود ندارد، گفت: «من پيرو تصميمي هستم كه استاد مسعود كيميايي و عبدي مي‌گيرند. اين دو مي‌گويند به حرمت هنرمندي چون منفردزاده، كارها را اجرا نمي‌كنيم. من هم گفته آنان را مي‌پذيرم. ضمن اينكه هنوز اميدواريم اين آهنگساز باسابقه، با اجراي كارهايش موافقت كند.»
اعتماد