اشتراک گذاری
فيلم مجيدي از ٤ شهريور اكران مي‌شود
… و سرانجام محمد رسول الله (ص)
گزارش از نشست خبري مجيد مجيدي ،كارگردان فيلم در شهرك سينمايي پيامبر اعظم
سال ٨٩ بود كه پس از نگارش فيلمنامه‌اي در ٢٠٠ سكانس به كمك كامبوزيا پرتوي و با همكاري حميد امجد، مراحل پيش‌توليد فيلم «محمد رسولالله (ص)» انجام شد و اين فيلم در خرداد ١٣٩٠ به كارگرداني مجيد مجيدي پروانه ساخت گرفت؛ فيلمي كه از محاصره مسلمانان در شعب ابي‌طالب آغاز مي‌شود و به پيش از تولد پيامبر اسلام بازمي‌گردد و بدين‌ترتيب مخاطب شاهد وقايعي است كه پيش از تولد پيامبر اسلام تا ١٢ سالگي ايشان رخ مي‌دهد؛ فيلم سينمايي پرهزينه‌اي كه با عوامل حرفه‌اي از سينماي جهان ساخته و پس از سه سال فيلمبرداري در جشنواره فجر سي و سوم نمايش داده شد. از عوامل حرفه‌اي كه در اين فيلم حضور پيدا كردند مي‌توان به ويتوريو استورارو فيلمبردار ايتاليايي و برنده سه جايزه اسكار براي فيلم‌هاي «اينك آخرالزمان»، «آخرين امپراتور» و «قرمزها» (۱۹۸۱) اشاره كرد، و همچنين از اسكاتاي اندرسون متخصص طراحي جلوه‌هاي ويژه و برنده اسكار براي فيلم «باب» يا به ميلژن كركا كلژاكويچ طراح توليد، صحنه و دكور فرانسوي برنده جايزه «سزار» و «آكادمي فيلم اروپا» و نامزد دريافت جايزه «اِمي» (اسكار تلويزيني) نام برد و ايضا به حضور «به‌الله ركها رحمان» آهنگساز و موسيقيدان مطرح و سرشناس هندي تاكيد كرد. تمام اين اسامي در كنار افراد با تجربه در سينماي ايران مانند بازيگراني چون عليرضا شجاع نوري، مهدي پاكدل، ساره بيات، مينا ساداتي، محسن تنابنده، داريوش فرهنگ، هدايت هاشمي، پانته آ بهرام و… مهم‌تر از همه كارگرداني مجيد مجيدي كه پيشتر اثبات كرده سينما را به‌خوبي مي‌شناسد اين فيلم را در سينماي نه فقط ايران كه در سينماي جهان اسلام پراهميت مي‌كند. اهميت اين فيلم زماني مشخص مي‌شود كه هنوز اسلام‌هراسي از پروژه‌هايي است كه سينماي جهان بر روي آن كار مي‌كند. در اين وانفساي جنگ‌قدرت در جهان، اين فيلم چهره رحماني پيامبر اسلام را آنگونه كه در تاريخ اسلام آمده است روايت مي‌كند و به همين دليل اين اتفاق مهم است. اما اين فيلم هم مانند ديگر آثار تاريخي به‌دور از حواشي نبود اما حاشيه‌اش آنقدر نبوده است كه موجب رخداد اتفاق ناخوشايندي شود. مركز اسلامي الازهر در مصر از ايران خواسته است كه نمايش اين فيلم را ممنوع كند زيرا حرمت و جايگاه پيام‌آور خدا را زير سوال مي‌برد. اين اظهارنظر در شرايطي يك سال پيش مطرح شد كه اين فيلم هنوز آماده نمايش نبوده و هيچ‌كدام از علماي مركز اسلامي الازهر اين فيلم را تماشا نكرده بودند. مجيد مجيدي هم در پاسخ به اين اظهارنظر گفته بود كه «براي اين دغدغه‌ها احترام قايل هستم ولي سوال اينجا است كه بالاخره ما پيامبر خودمان را چطور بايد به دنيا معرفي كنيم؟ مي‌دانيد كه رسانه امروز نقش تاثير‌گذاري دارد و من تلاش كردم تصويري از پيامبر ارايه كنم كه قرائت صحيح و درستي از وجود مقدس ايشان باشد. ما قايل هستيم كه پيامبر ما، پيامبر رحمه العالمين است». پس از اين گفت‌وگو هم ديگر خبري از مخالفت نبوده است تاكنون و اميد است پس از نمايش اين فيلم كه اوايل شهريور ماه سال جاري اتفاق مي‌افتد علماي مركز اسلامي الازهر نيز متوجه حسن نيت اين فيلم و فيلمساز شوند. مجيد مجيدي در كنار ساخت اين فيلم كار ديگري نيز با همراهي شركت نورتابان كرده است، او شهركي را ساخته كه با مختصات جغرافيايي تاريخي زمان پيامبر است و مخصوص مكه و مدينه؛ شهركي كه تنها براي اين فيلم نيست و براي پروژه‌هاي مذهبي/تاريخي آينده سينماي ايران نيز كاربرد بسيار دارد.
*****
شراره داودي
نشست خبري فيلم سينمايي «محمد رسولالله» در محل ساخت اين فيلم برگزار شد. شهرك سينمايي پيامبر اعظم در فاصله ۵۵ كيلومتري شهر قم واقع شده و در آن ماكت شهرهاي مكه و مدينه با مشخصات ۱۴۰۰ سال قبل و با ابعاد واقعي طراحي و ساخته شده است.
در شب برگزاري اين نشست، برنامه‌ريزي اين پروژه سينمايي به شكلي بود كه خبرنگارها با هم و از يك مكان مشخص راه بيفتند تا همه با هم به اين شهرك برسند. برنامه‌ريزي‌ها براي ساعت ۷ عصر بود، اما از آنجايي كه تاخيرها هميشه در برنامه‌هاي ايران اتفاق مي‌افتد و كسي هم به آن اعتراض نمي‌كند، دير راه افتادن از تهران همان و دير رسيدن به محل شهرك هم همان. روزهاي پاياني مرداد است و هوا هم گرم، اما حال و هواي شهرك پيامبر اعظم با شمايل واقعي از مكه و مدينه حس ديگري دارد، در هر طرف خبرنگاري با ريكوردر سعي در گرفتن مصاحبه‌اي اختصاصي دارد، عكاس‌ها و فيلمبردارها هم در اطراف مشغول هستند و مي‌خواهند تا نور عصرگاهي وجود دارد، تصاوير را ثبت كنند.
بالاخره نشستي كه قرار بود ساعت ۷ شروع شود، ساعت ۹ شب شروع شد و مجيد مجيدي، كارگردان اين اثر سينمايي روبه‌روي خبرنگارهاي حاضر نشست و به ارايه توضيحاتي در اين زمينه پرداخت. حسين معززي‌نيا، منتقد سينما نيز برگزاري اين نشست را بر عهده داشت. البته كه طبق معلوم همه مراسم‌ها ميكروفن مشكل داشت و صداي مجيد مجيدي به خوبي شنيده نمي‌شد كه البته در طول صحبت‌ها صدا بهتر شد و شنيدنش راحت‌تر. اين كارگردان با اشاره به اينكه فيلم «محمد رسولالله» چند روز آينده در كشور اكران مي‌شود، مي‌گويد: قرار است هفت سال تلاش يك گروه در كنار يكديگر را ببينيم. البته با اينكه اين برنامه امروز در محل شهرك برگزار شده، اما ما دوست داشتيم برنامه در مشهد برگزار شود و خود من هم فيلم را به ساحت امام رضا تقديم كرده بودم، اما مسوولان وقت آستان دعوت ما را لبيك نگفتند و نتوانستيم به آنجا برويم. او ادامه مي‌دهد: اساسا چگونگي و چراي شكل گرفتن اين فيلم به ۸-۹ سال قبل برمي‌گردد، در جشنواره دانمارك بزرگداشتي را براي من گرفته بودند، همين زمان مصادف شد با توهين‌هايي كه به پيامبر اعظم در روزنامه‌هاي كشورهاي غربي شده بود؛ در همان زمان من نامه‌اي نوشتم براي جشنواره و گفتم نمي‌توانم در فستيوالي كه به مقدس‌ترين موضوعي كه براي من وجود دارد توهين كند، حاضر باشم. از همين رو نمي‌خواهم در اين مراسم باشم.
اين كارگردان با اشاره به اينكه اين موضوع او را خيلي اذيت مي‌كرده كه تا به حال كاري در كشور و در زمينه فرهنگي انجام نشده است، اضافه مي‌كند: در اين مدت به اين فكر مي‌كردم كه چرا در مقابل اين بي‌احترامي‌ها فقط واكنشي هستيم و كاري نمي‌كنيم. به نظر من در معرفي جهان اسلام بسيار كم‌كاري كرديم و همين موضوعي شده كه جهان هر طوري كه خواسته با آن رفتار كند و قرائت زشتي را از اسلام به وجود بياورد.
مجيدي درباره كم‌كاري جهان اسلام در مقابل تبليغات غرب نسبت به اسلام گفت: «مثلا در سينما درباره پيامبرهاي مختلف فيلم‌هاي متفاوتي كار شده، اما درباره حضرت محمد تنها دو فيلم را مي‌بينيم! يكي همان قبلي و يكي هم همين. من فكر مي‌كنم بايد قرائت درستي را از اسلام در جهان نشان دهيم. ما با همين نگاه ۷ سال قبل دور يكديگر جمع شديم و كار را آغاز كرديم. عواملي كه در تمام اين سال‌ها سرمايه‌گذار كار بودند. دوستان زيادي كه شايد حتي ديگر در جمع ما نباشند اما در شكل‌گيري اين پروژه به ما كمك كردند تا اين امر مهم به نتيجه برسد.» كارگردان «آواز گنجشك ها» درباره زمان نمايش اين فيلم اعلام كرد: «درباره تاريخ اكران ۴ شهريور به مناسبت ميلاد حضرت رضا و همزمان با آن در جشنواره مونترال خواهد بود. تدابيري كه انديشه شده.» او درباره نوع پردازش به اين فيلم و اعتراضات مركز اسلامي الازهر گفت: «اين فيلم با اين نگاه شروع شده كه صلحي را در جهان اسلام به وجود بياورد، مقطعي را انتخاب كرديم كه كمتر چالش برانگيز در جهان باشد. فضاهاي مختلفي كه براي اين فيلم به وجود آمدهُ الازهر خيلي زود قضاوت كردند و با اينكه صورت را نشان نداديم، اما گفتند نشان داديم و البته اين‌طور نيست.» مجيدي در پاسخ به اين سوال كه آيا اين فيلم قسمت‌هاي ديگري نيز دارد، توضيح داد: «توفيق به حال حسي است كه بايد وجود داشته باشد تا قسمت‌هاي بعدي اين فيلم ساخته شد. باور ما بر اين است كه حال به وجود بيايد تا مستمر ادامه داشته باشد. در اين ۷ سال انرژي از ما رفته است و حالا لازم است كه تحقيقات دوباره انجام شود، فيلم بايد نمايش داده شود و مورد نقد قرار بگيرد و من هم از دور بتوانم آن را نگاه كنم تا بتوانم كار را ادامه بدهم. اصلا ساخت اين شهرك هم بر همين دليل بوده و من از همه فيلمسازهاي داخلي و خارجي تقاضا مي‌كنم كه كمك كنند و فيلم‌هايي را در اين حوزه بسازند و در همين شهرك كارهاي خودشان را انجام دهند. اين شهرك با موادي ساخته شده كه تا ۳۰ نسل آينده پابرجا باشد. اصلا اينجا براي مردم عادي و مدارس جايي باشد كه بيايند و ديدن كنند و بر نگاه فضاي ديني خودشان بيفزايند.» مجيدي معتقد است هزينه‌اي كه براي معرفي چهره رحماني حضرت محمد انجام داده، قابل قيمت‌گذاري نيست و ادامه مي‌دهد: اما باور دارم كه فيلم خوب ديده مي‌شود و هم در داخل كشور و هم خارج از كشور و مطمئن هستم از نظر اقتصادي هم به خوبي ديده مي‌شود. ما از چهره‌ها شاخص داخلي و خارجي براي ساخت اين فيلم استفاده كرده‌ايم. اين نگاه در موسيقي، جلوه‌هاي ويژه هم وجود داشت و از امكانات خوبي بهره گرفتيم تا با استانداردهاي جهاني كار كنيم. به اين فكر كرديم كه فيلم مخاطب خودش را جذب كند و از آن لذت ببرم. خبرنگارهاي ديگر كشورها نيز در نشست حضور داشتند، خبرنگاري از چين درباره تاثير فيلم در ديگر كشورها از مجيدي سوالي مي‌پرسد و اين كارگردان عنوان مي‌كند: ما معتقديم كه پيامبر اسلام براي همه جهانيان است و جداي از معجزه بزرگ حضرت كه كلام خداست، اخلاق ايشان و نوع رفتار و تعاملي كه با انسان‌ها داشته‌اند، چيزهايي است كه دنياي امروز تشنه آن است و فكر مي‌كنم هر باوري و هر اعتقادي مي‌تواند با آن ارتباط خوبي برقرار كند. ساخت شهرك سينمايي «پيامبر اعظم» يكي از دستاوردهاي بزرگ اين اثر سينمايي است و مجيدي معتقد است ساخت اين فيلم ظرفيت‌هاي زيادي را به سينماي كشور وارد كرده است.
اين كارگردان تبليغات شهري فيلم را كه با همكاري سازمان زيباسازي شهرداري تهران انجام شده است، خيلي خوب ارزيابي مي‌كند و مي‌گويد: از آنجايي كه برخي تصاويري كه در اين فيلم ثبت شده‌اند، دقيق مانند تابلوي نقاشي هستند، به نظرمان رسيد كه روي آنها را با نام و عنوان‌هاي مختلف پر نكنيم و اجازه دهيم اين نگارخانه شهري همانطور كه هست با مردم ارتباط برقرار كند. برخي به زمان طولاني فيلم اشاره مي‌كنند و از اينكه نسبت به تايم معمول سينماي ايران متفاوت است، مي‌گويند ممكن است مورد توجه قرار نگيرد، اما مجيدي توضيح مي‌دهد: در ابتدا ۵ ساعت فيلم را حاضر داشتيم كه از همان مي‌توان سريال ۸-۹ قسمتي به دست آورد. اما نسبت به نسخه‌اي كه در روزهاي جشنواره فيلم فجر براي اقشار مختلف جامعه اكران شده بود، ۱۸ دقيقه كمتر شده و امروز به ۲ ساعت و ۵۸ دقيقه رسيده است. مجيدي با تاكيد بر اينكه اكران فيلم در كشورهاي ديگر باعث بهتر ديده شدن جهان اسلام مي‌شود، نمايش فيلم در مونترال را نشانه خوبي مي‌داند و مي‌گويد: به دليل قرائت‌هاي غلطي كه درباره پيامبر وجود داشته ممكن است بخواهند بيشتر درباره آن بدانند و ببينند. همانطور كه فيلم را در آلمان نمايش داديم و واكنش‌هاي خوبي را گرفتيم. و اميدواريم در مونترال مورد توجه قرار بگيرد و اتفاق‌هاي خوبي هم در اين زمينه رخ بدهد.
مجيدي درباره نخستين اكران اين فيلم در جشنواره مونترال كانادا كه پيشتر سابقه توهين به مقدسات اسلامي را داشته است، گفت «اينگونه نيست كه فكر كنيم حالا قرار است وسط يك مشت كافر فيلم به نمايش در بيايد و آن نگاه هم در آنجا ميان همگان نيست و خدا در دل همه جاي دارد». او همچنين توضيح داد كه به‌صورت خصوصي فيلم را براي برخي از مردم كشورهايي نظير آلمان نمايش داده است و بازخوردشان را به تماشا نشسته و ادامه داد: من باور دارم و معتقدم كه اين فيلم مي‌تواند طرح موضوع كند و گام‌هاي موثري بردارد. مي‌تواند سبب شود تا آنها كه با چهره رحماني پيامبر روبه‌رو مي‌شوند در تفكرات‌شان دوباره بازنگري كنند يا روي اين موضوع كه چرا اين نوع از تفكرات وجود دارد دوباره صحبت كنند. مجيدي درباره مدت زمان فيلم همچنين توضيح داد: «در نظر داريم پس از نمايش اين فيلم، آن را در هشت يا ٩ قسمت آماده كنيم و به‌صورت سريال نيز پخش كنيم اما براي نسخه سينمايي تمام تلاش‌مان را كرده‌ايم تا از حداكثر ظرفيت‌هاي سينمايي بهره ببريم. حتي فيلم را با برخي از اهالي رسانه و صاحب نظران تماشا كرديم و نظرات‌شان را درباره مدت زمان فيلم بررسي كرديم. پس از اينكه از فيلم بيست و شش دقيقه حذف كرديم شش دقيقه نيز از قسمت‌هايي كه پيشتر حذف كرده بوديم اضافه كرديم كه نسخه نهايي آن دو ساعت و پنجاه و هشت دقيقه است.» لازم به ذكر است روز دوشنبه غلامرضا فرجي، سخنگوي شوراي صنفي نمايش اعلام كرده است كه «فيلم سينمايي «محمد رسولالله (ص) » از ٤ شهريور در دو گروه سينمايي و همزمان در گروه سينمايي آزادي و ماندانا اكران مي‌شود. قرار است گروه سينمايي اريكه ايرانيان نيز قرار داد جديدي را براي اكران يك فيلم جديد اعلام كنند.