سرانجام نوبت نوبل ادبيات رسید

جايزه نوبل ادبيات روز پنجشنبه اعطا مي‌شود

بهار سرلك / «برگزيده جايزه «نوبل ادبيات» سال جاري روز پنجشنبه اعلام خواهد شد.» آكادمي سوئد در بيانيه‌اي اين خبر را منتشر كرده است. جايزه نوبل معتبرترين جايزه علمي يا ادبي است كه هر ساله به يك دانشمند يا اديب تعلق مي‌گيرد.

جايزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصيت كارخانه‌دار و شيميدان سوئدي، آلفرد نوبل كه بيشتر او را به دليل ابداع ديناميت مي‌شناسند، پايه‌گذاري شد. صدودوازدهمين برنده جايزه نوبل ادبي را اعضاي آكادمي سوئد براساس ضوابطي كه «آلفرد نوبل» وصيت كرده بود انتخاب خواهند كرد. از نظر آلفرد نوبل برنده اين جايزه بايد داراي «ستايش‌شده‌ترين آثار يك نويسنده كه گرايشي آرمان‌خواهانه دارند» باشد. با وجود هزاران هزار نويسنده از سراسر جهان پيش‌بيني برنده جايزه نوبل ادبي بسيار دشوار است. اما از محتمل‌ترين برندگاني كه كمپاني‌هاي شرط‌بندي «لادبروكس» و «پدي پاورز» روي آنها شرط‌بندي كرده‌اند مي‌توان به نويسنده و روزنامه‌نگار بلاروسي «اسوتلانا الكسويچ»، نويسنده ژاپني «هاروكي موراكامي»، نويسنده كنيايي «نگوگي وا تيونگو» و نويسنده‌هاي امريكايي «فيليپ راث» و «جويس كارول» اشاره كرد. همچنين نويسنده ايرلندي برنده جايزه بوكر «جان بنويل» يكي از مدعيان اين جايزه به شمار مي‌رود. نام برنده‌ امسال جايزه نوبل ادبيات به فهرست چهره‌هاي ادبي بين‌المللي افزوده مي‌شود. نام اين نويسنده در كنار «آلكساندر سولژنيتسين» نويسنده روسي، «آلبرت كامو» نويسنده فرانسوي، «گابريل گارسيا ماركز» نويسنده كلمبيايي، «توني موريسون» نويسنده امريكايي و «دوريس لسينگ» نويسنده انگليسي قرار خواهد گرفت. گرچه نام برخي از بزرگان ادبيات جهان مانند «لئو تولستوي»، «هنري جيمز» و «هنريك ايبسن» در اين فهرست ديده نمي‌شود.

برنده جايزه نوبل ادبيات سال گذشته، «پاتريك موديانو» پيش از برنده شدنش چهره‌اي ناشناخته در جهان انگليسي زبان‌ها بود. كتاب‌هاي او دوباره ترجمه شدند. آخرين كتابي كه دوباره از او ترجمه شد، رمان «سيركي كه مي‌گذرد» (١٩٩٢) بود. اين رمان همين ماه در امريكا و ماه ژانويه در انگلستان منتشر خواهد شد. هر ساله حدود ٦٠٠ تا ٧٠٠ شخص يا سازمان به اين آكادمي دعوت مي‌شوند تا شايسته‌ترين نامزدهاي اين جايزه را به اين آكادمي معرفي كنند. آنها فهرستي كه شامل نام ٢٠٠ نويسنده مي‌شود را به آكادمي سوئد مي‌دهند و كميته نوبل اسامي برخي از آنها را خط خواهند زد.

سپس گروهي از ادبا و نويسندگان به اسامي كه در اين فهرست كوتاه شده وجود دارد، راي مي‌دهند. نويسنده‌اي كه بالاترين آرا را به دست آورده باشد، برنده اعلام مي‌شود. دبير دايمي سابق آكادمي سوئد «پيتر انگلوند» در وبسايت رسمي اين سايت نوشته است: «يافتن نامزد شايسته سخت نيست. نامزدها بسيارند: جهان بسيار بزرگ است… سخت‌ترين قسمت انتخاب يكي از نامزدها است. تا به‌حال آكادمي يا انجمني را نديدم كه همه داورانش به انتخاب يك نفر رضايت بدهند. اگر اينچنين باشد، وجود اين انجمن خيلي عجيب است.»