Share This Article
اقتدارگرايي ايراني در عهد قاجار
اقتدارگرايي برخلاف آنچه كه بعضي تصوير مي‌كنند ضرورتا يك پديده دولتي نيست بلكه در ناخودآگاه فرهنگ عمومي- جاري و فعال است. نه تنها عامه مردم بلكه قشر عظيمي از تحصيلكرده‌ها اعم از اساتيد دانشگاه، مهندسان و پزشكان خصايص اقتدارگرايي را بدون آنكه خود معترف باشند در افكار و رفتار خود حمل مي‌كنند. از اين‌رو خروج از اقتدارگرايي با ترجمه چند كتاب برگزاري تعدادي ميتينگ سياسي و ايراد سخنراني به دست نمي‌آيد تجربه ايراني از مشروط‌خواهي به بعد و تكرار فراز و نشيبها دو نوع نارسايي شناختي را نمايان مي‌كند. ضعف در شناخت ريشه‌هاي رفتار فرهنگي ايرانيان و ضعف شناخت جوامعي كه با مشقت كارفكري و تشكل از اقتدارگرايي خارج شده‌اند. برخلاف مباني نظري برخي از نويسندگان ايراني كه توسعه سياسي را شرط خروج از اقتدارگرايي مي‌دانند تاريخ شرق اروپا آمريكاي لاتين، تركيه و شرق آسيا معرف اين حقيقت است كه مادامي كه مردم به لحاظ معيشتي گرفتار حقوق دولت هستند فرصت فكر كردن مستقل و تغيير مستقل را پيدا نخواهند كرد. كتاب حاصل پژوهشي است پيرامون اقتدارگرايي و نتايج آن در جامعه ايران به ويژه از بعد سياسي به گفته نويسنده محو اقتدارگرايي نخست بايد از توده مردم آغاز شود.
در جست‌وجوي فضاهاي گمشده
كتاب در جست‌وجوي فضاهاي گمشده در بردارنده مجموعه مقالاتي است كه توسط نويسنده به رشته تحرير درآمده و در دو بخش كامل گرديده يك بخش به زبان فرانسه در مجلات مختلف فرانسه و بخشي ديگر به زبان فارسي در طي دهه‌هاي اخير گردآوري اين مقالات در قالب مجموعه‌اي واحد از آن روست كه همگي به گونه‌اي حول هنر شرق و غرب مي‌گردند. شناخت راستين يك فرهنگ صرفا با درك آثار مكتوب و فلسفي و ادبي حاصل نمي‌شود. بلكه هنر نيز جزئي لاينفك از همان فرهنگ است و چه بسا هنرمندان با بصيرتي به مراتب عميق‌تر و رساتر از اسرار و رموز آن فرهنگ پرده بر مي‌دارند و انسان را به سرشت راستين و كنه روح آن رهنمون مي‌شوند. بخش نخست مجموعه به مساله هنر به ويژه هنرهاي بصري و معماري و شهرسازي مي‌پردازد و مي‌كوشد با مقايسه هنرهاي شرق و غرب وجوه مشخصه هر يك را برجسته سازد. بخش دوم مجموعه با محوريت هنر معاصر ايران به آثار برخي از هنرمندان ارزنده معاصر ايران مي‌پردازدو هنر ايران بازتابنده روح ملتي است كه هنوز حرف آخرش را نزده است.
ميراث اینشتین وحدت فضا و زمان
نوشتارهاي كتاب حاضر تاريخچه زندگي و ترازنامه كار اینشتین نيست. كتابهايي در اين باب نوشته شده كه بسيار ارزنده‌اند. موضوع مركزي اين كتاب تئوري نسبیت است. از همين رو كتاب با گاليله در اواخر سده شانزدهم شروع مي‌شود و نويسنده مسير پيشرفت تئوري‌هاي نسبيت را دنبال مي‌كند و همه كساني كه در اين كتاب از آنان سخن به ميان مي‌آيد هر كدام به علت تحقيقاتشان رابطه يا تئوري نسبيت دارند هدف نويسنده آن است كه تئوري نسبت را به زبان ساده‌اي به عموم معرفي كند در اين كتاب اشاره‌هايي چند به اسامي قهرمان افسانه‌هاي يوناني شده است كه اگر خواننده با اين افسانه‌ها آشنايي نداشته باشد ممكن است موجب گمراهي او شود. درباره آدمهاي فرضي به نام كاستور ويولاكس، جيسون و آرگونات‌ها صحبت شده كه به طرف وگا حركت مي‌كنند. خواست مترجم از ترجمه كتاب اين است كه خوانندگان را با فيزيك اینشتین بهتر آشنا كند تا بتوانند با ايده‌هاي نسبيت مانوس‌تر شوند.
آيين هندو و عرفان اسلامي
كتاب حاضر بي‌گمان، از مهم‌ترين آثاري است كه در دوران معاصر در شرح عرفان اسلامي و تطبيق و مقايسه آن با آيين هندو نوشته شده است. اين كتاب براساس مجمع‌البحرين اثر داراشكوه، پسر شاه جهان امپراتور گورگاني هند، تاليف شده است. مجمع‌البحرين تلاش صادقانه بر اثبات يگانگي مفاهيم تصوف اسلامي و آيين هندو است. داراشكوه، در واقع روياي تقريب مذاهب را در سر مي‌پروراند و به ويژه در جامعه متكثر هند بر آن بود كه دو مذهب بزرگ اسلام و هندو را به هم پيوند زند كه گفته‌اند اگر در اين راه موفق مي‌شد بسا كه شبه قاره هند به دو بخش هند و پاكستان تقسيم نمي‌شد و تاريخ آسيا تغيير مي‌كرد اين كتاب سيري گسترده در عرصه دو فرهنگ هندو و اسلامي است. كتاب حاضر در واقع ترجمه كامل اين رساله است. در حقيقت تفسير و تعبير رساله مجمع‌البحرين اثر محمد داراشكوه فرزند شاه جهان است. داراشكوه داراي آثار ارجمند و ماندگاري از خود به جا گذاشت كه نمونه آنها بدينگونه است. سفينه‌الاوليا- سكينه الاوليا- رساله حق‌نما- طريقه الحقيقه- حسنات العارفين يا شطيحات و غيره.