نقد فیلم «کفشهایم کو؟» ساخته کیومرث پوراحمد

نقد فیلم «کفشهایم کو؟» ساخته کیومرث پوراحمد

اتمسفری غریب در فضای بصری

پویا نبی / شهروند

واپسین اثر کارگردان قدیمی سینمای ایران به ظن نگارنده جزو فیلمهای خطرناک این دوره از جشنواره فجر محسوب می‌شود، خطرناک از این منظر که در نگاه تحلیلگرانه اگر به نظر یک خطی بسنده کنیم، شاید با عباراتی چون بد نبود، از پور احمد بیشتر از اینها انتظار داشتیم، قصه پیش نمیره برسیم اما کفش‌هایم کو؟ با تمام ضعفهایی که در فیلمنامه و اجرای آن دارد، حاوی نکاتی است که به راحتی نمی‌توان به آن اثر ضعیف یا متوسط را اطلاق کرد و با عبارات یک جمله‌ای پرونده فیلم را بست، این‌که الگوی آلزایمر شخصیت اول فیلم تا انتها مشخص نیست، این‌که فیلمنامه شخصیت‌های اضافه‌ای دارد (مثل کاراکتری که شقایق فراهانی بازی می‌کند)، این‌که فیلم در یک تغییر زاویه آشکار از یک درام روانشناسانه به یک قصه تا حد هندی می‌رسد، اشکالاتی است که در همان برخورد اول کفش‌هایم کو را از چشم بیننده می‌اندازد، اما چرا می‌گوییم این همه ماجرا نیست و فیلم پوراحمد با همه ضعف‌های آشکار و نهانش همچنان فیلم استواری است؟ کفش‌هایم کو؟ جزو معدود تولیدات جشنواره اخیر است که حداقل از حیث ایده اولیه دارای بکری‌هایی است که همین برای سینمای امروز ایران حکم کیمیا را دارد، این‌که به جای درام‌های خرده پیرنگی که متأثر از سینمای اصغر فرهادی است، فیلمسازی به سراغ موضوع جذابی مثل بیماری آلزایمر رفته و یک درام خانوادگی را هرچند با لکنت می‌خواهد در این بستر روایت کند، آن هم نسلی که دیگر همگان می‌دانند، مانند یک‌دهه گذشته انگیزه و تلاشی برای ساخت فیلم خوب ندارند به خودی خود لایق تقدیر است، اما مهم‌ترین دستاورد کفش‌هایم کو؟ از قصه بکر که نه بلکه از اجرای خوب آن به دست می‌آید که به طرز آشکاری کارگردانی را بالاتر از فیلمنامه قرار می‌دهد به‌گونه‌ای که حفره‌های فیلمنامه‌ای با این اجرای ظریف آنچنان به چشم بیننده دیده نمی‌شود، پوراحمد با کارگردانی هوشمندانه توانسته به لحظاتی درخشان در برخی سکانس‌های فیلم دست پیدا کند و با مهارتی مثال‌زدنی توانسته رابطه خوب بین کاراکتر‌ها را دربیاورد، مثال عینی این نکته را می‌توان در سکانس آوازخوانی آن جمع سه نفره جست‌وجو کرد که یکی از ترانه‌های دوران بچگی کاراکتر بیتا را با هم مرور می‌کنند و همین عامل دستاویزی می‌شود برای بازگشت بخشی از خاطرات کاراکتر مرکزی فیلم یا می‌توان به سکانس‌های پدر و دختری در نیمه اول فیلم اشاره کرد که با بازی خوب رضا کیانیان و مینا وحید (بهترین بازی فیلم با اختلاف از آن این بازیگر جوان است) خلق شده و جانی تازه به فیلمنامه کم‌رمق پوراحمد و مصطفوی داده است.

****

نقد فیلم تازه کیومرث پور احمد

سحر عصر آزاد / اعتماد

«كفش‌هايم كو؟» نوزدهمين فيلم كيومرث پوراحمد است كه بر اساس فيلمنامه‌اي مشترك با فريد مصطفوي ساخته شده است. فيلمي با محوريت بيماري آلزايمر كه بر اساس تحقيقات پزشكي شكل گرفته و در عين حال قصه‌اي دراماتيك را دنبال مي‌كند. فيلم هرچند در نقطه اوجي همچون فيلم‌هاي ماندگار پوراحمد قرار نمي‌گيرد اما از فيلم‌هاي متاخر او همراهي‌برانگيزتر است به خصوص از اين جهت كه نوعي حديث‌نفس را بازگو مي‌كند كه تاثيرگذار است و آن رابطه يك پدر و دختر بعد از ساليان است. درحالي كه پدر به آلزايمر دچار شده و دخترش را نمي‌شناسد و دختر هم فرصت كوتاهي دارد تا به عنوان پرستار خاطره‌هاي كودكي‌اش را مرور كند.

بخش اعظم فيلم متكي بر بازي حسي بازيگران است كه در اين ميان رضا كيانيان با تكيه بر نمونه‌هاي واقعي توانسته تصوير اين مرد ميانسال مبتلا به آلزايمر را باورپذير جلوه بدهد هرچند بازي او به شكلي ناخواسته با نوعي اغراق همراه است.