مسعود فراستی متفاوت بودن را دوست دارد، مخصوصا اگر پای سینما و نظر دادن درباره فیلمها در میان باشد. جهان بینی سینمایی او مبتنی بر رویکردی صفر تا صدی ست. گاهی نظراتش درست است و اغلب ممواقع فراطی و نادرست به همین خاطر اغلب هم میان افراطی ها منتقد محبوبی به شمار می رود، به هر حال در ایام بعد از جشنوارعه درباره ابد و یک روز حرفهایی زده که خواندن آنها حالا این فیلم روی پرده است، خالی از لطف نیست.
****
نقد فیلم ابد و یک روز ساخته سعید روستایی
مسعود فراستی در نشست تخصصی فرم در سینما در محل مرکز فرهنگی تبلیغی شهید هاشمی نژاد مشهد با اشاره به آثار جشنواره فیلم فجر امسال اظهار کرد: متاسفانه جشنواره امسال اثری که در سطح ملی حائز دریافت جایزه باشد را نداشت.
وی فیلم «ابد و یک روز» را بدترین و خطرناک ترین فیلم جشنواره فجر امسال دانست و گفت: این فیلم از نظر هنری هیچ جایگاهی ندارد چرا که سیاهی در آن موج می زند اما از نظر و نگاه سیاسی فیلم قابل توجهی است و در برابر چنین آثاری باید نقد هنری و فرهنگی و تند داشت نه اینکه شعار سیاسی داد.
این منتقد سینما با اشاره به اینکه نقد درست را باید از تصویری که از فیلم از جامعه ایران در دنیای غرب می سازد دریافت کرد و ادامه داد: اگر این فیلم به جشنواره های خارجی راه یابد قطعا جوایزی را دریافت خواهد کرد چرا که نگاه سیاه نمایی و وطن فروشی در آن به وفور دیده می شود و دنیای غرب نیز با آثار ما نگاه هنری ندارد.
این دانش‌آموخته فلسفه و نمایش از دانشگاه هنرهای تجسمی ملی هنرهای زیبای پاریس با بیان اینکه در جشنواره امسال فیلمی که به عنوان فیلم ملی جایزه گرفت ضد ملی بود و در ذات خود وطن فروشی و تباهی داشت، افزود: کارگردانی این فیلم توانست نظر هیئت داوران را جلب کند و هیئت داوران نیز مبهوت یک اثر قلابی پایین شهری شدند.
فراستی با بیان اینکه در هنر هفتم هنوز به فرم بومی سازی شده نرسیده ایم، خاطرنشان کرد: برای صحبت در عرصه سینما در سطح بین المللی باید بتوانیم این هنر را در فرهنگ خود مخلوط کرده تا به فرم مورد نظر ما تبدیل شود.
وی با اشاره به اینکه معتقدم فرم دینی از فرم ملی ما می گذرد و برای رسیدن به فرم دینی باید به فرم ملی نزدیک شویم، تاکید کرد: متاسفانه سینماگران ما پس از گذشت بیش از ۲۵ سال از دوران دفاع مقدس هنوز نتوانسته اند اثری در سطح ملی در این خصوص دست یابند.
این منتقد سینما با اشاره به تجاربی چون حصر آبادان و فتح آن و فتح خرمشهر یادآور شد: اگر امریکا چنین تجاربی داشت تاکنون صدها فیلم درباره آن ها می ساخت و به خورد مردم جهان می داد چنان که اکنون برای نداشته هایش این کار را می کند.
وی با اشاره به اینکه اگر فرم به معنا تبدیل و با آن متحد نشود، اصولا فرم نیست بلکه بازی با فرم است، افزود: در فیلم های مربوط به دفاع مقدس متاسفانه فیلمساز با روش مخالف جنگ بودن خود را روشنفکر تصور می کند و فکر میکند که ضد جنگ بودن ارزش است.
فراستی با بیان اینکه جنگ ها به دو نوع تجاوزگری و دفاعی تقسیم می شود و همه انسان ها از جنگ دفاعی حمایت می کنند، گفت: باید به نوع نگاه فیلمسازی که ادعای فیلم سازی دارد و در اکثر موارد جنگ را تجربه نکرده است، توجه کرد.
وی با تاکید بر ترسیم شکست های جبهه ایران در نبرد ایران و عراق در آثار سینمایی تصریح کرد: بسیاری از این شکست ها در واقع برای ما پیروزی به همراه داشته و تنها فرم شکست داشته اند و بیان این موارد نه تنها باعث ضعیف جلوه دادن جبهه ما نمی شود بلکه آن را بزرگ می کند.
ساخت فیلم ملی عزم ملی می خواهد
فراستی ساخت فیلم ملی را دارا بودن عزم ملی دانست و ادامه داد: برای تصویر این تجربه ها، فقط کافیست واقعه را بازسازی کنیم و نیازی به حرف اضافه یا تخیل نیست.
وی با بیان اینکه اگر شخصی را که با او زیست کرده و تجربه داریم، درست تصویر کنیم از سطح ملی به جهانی هم می رسد، تصریح کرد: داشتن باور در یک موضوع به تنهایی کافی نیست چرا که به مرور تبدیل به تردید می شود و باید برای انتقال چیزی که برایمان مسئله و دغدغه است تلاش کنیم.
منتقد سینما خیال و واقعیت را دو بال یک اثر خوب دانست و افزود: ابتدا باید از جامعه کنونی خود رد شویم تا بتوانیم از جامعه آرمانی حرف بزنیم.
وی با اشاره به اینکه رسیدن به فرم در سینما و تلویزیون از قبیل نور، صدا و دوربین علاوه بر تکنیک، تجربه تجربه زیستن نیز نیاز دارد، اظهار کرد: آنچه را که در واقع و در خیال با آن زیست نکرده ایم نمی توانیم به خوبی در هنری مانند فیلم به مخاطب منتقل کنیم.
فراستی با اشاره به ضرورت توجه به محتوا قبل از فرم افزود: اگر فیلمساز به آنچه می‌سازد باور قلبی و اعتقادی نداشته و همچنین آموزش لازم را نداشته باشد نمی تواند تصویر خوبی از آنچه ساخته را به مخاطب منتقل کند.
وی با اشاره به اینکه مهم چگونه گفتن یک موضوع است نه صرف گفتن آن، تاکید کرد: موضوعی که به شیوه درست منتقل نشود در قالب فرم هم به خوبی جا نمی گیرد.
فراستی بیان کرد: فیلم های داخلی همچون «دیده بان»، «سفر به چزابه»، «مهاجر»، «نیاز» و «بچه های آسمان» و آثار خارجی همچون آثار هیچکاک در رسیدن به فرم موفق بوده اند.
وی با بیان اینکه تبدیل شدن دل مشغولی ها به ذهن مشغولی هاست که می تواند یک اثر را از دیگر آثار برتر و متفاوت کند، گفت: اهل هنر باید مدام خود را تصفیه کرده و با واقعیات منطبق کنند.