Share This Article
داريوش مهرجويي:
«سنتوري، مرد پاييزي»؛ فيلمي سرشار از موسيقي
«كجايي» چاووشي را براي فيلمم در نظر گرفته بودم
فرناز ميري
از پاييز سال گذشته زمزمه كليد خوردن جديدترين ساخته مهرجويي با نام «سنتوري، مردپاييزي» شنيده شد. اما در آخرين خبر مرتبط با اين كار مهرجويي اعلام كرده بود همچنان منتظر يك سرمايه‌گذار مطمئن براي ساخت اين فيلم است. به بهانه اين خبر گفت‌وگويي با مهرجويي درباره فيلم جديدش و جزييات بيشتر آن داشتيم كه در ادامه مي‌خوانيد. مهرجويي در ابتدا با تاكيد بر اين موضوع كه مجوز پروانه ساخت «سنتوري، مرد پاييزي» را پيش‌تر گرفته و پيش توليد اين فيلم تقريبا از پاييز سال گذشته آغاز شده است به طولاني بودن مراحل يك كار حرفه‌اي اشاره كرد و گفت: «هنوز بحث پيدا كردن يك سرمايه‌گذار مطمئن براي ساخت اين فيلم در جريان است. همانند ديگر آثارم در اين فيلم خودم تهيه‌كننده هم هستم. اما اين فيلم براي توليد به سرمايه‌گذار نياز دارد و همچنان منتظر هستم تا بتوانم ساخت اين اثر را آغاز كنم.»
از سال ١٣٨٠ وحيده محمديفر به عنوان همكار فيلمنامه‌نويس در نگارش فيلمنامه آثاري چون «بماني»، «مهمان مامان»، «سنتوري» و «نارنجي‌پوش» با مهرجويي همكاري داشته است. اين همكاري شامل اين فيلم هم مي‌شود. چراكه به گفته مهرجويي، محمديفر ايده‌هاي خوبي دارد و حس و حال نوشتنش نزديك به خود او است. از همين روي براي رسيدن به متن موردنظر مهرجويي اين همكاري مناسب است. اما پيش‌تر محمديفر در گفت‌وگويي گفته بود: «فيلم «سنتوري، مرد پاييزي» برخلاف آنچه در برخي از رسانه‌ها منتشر شده است به هيچ عنوان در ادامه فيلم «سنتوري» ساخته نمي‌شود؛ هر چند كه مساله «اعتياد» و «موسيقي» جزو عناصر اصلي اين فيلم هستند و با ديدگاهي نو به تصوير كشيده مي‌شوند. » در همين راستا مهرجويي معتقد است قصه اين فيلم به همان شخصيت سنتوري پس از چند سال اختصاص دارد. شخصيتي كه اعتيادش را ترك مي‌كند و حالا اتفاقات جديدي براي او رخ مي‌دهد. ليلا حاتمي، بيتا فرهي و بهرام رادان از جمله بازيگراني هستند كه در اين فيلم حضور دارند. همچنين خوانندگان جواني در اين فيلم حضور دارند كه در حال حاضر مهرجويي ترجيح مي‌دهد نامشان را اعلام نكند. يك گروه موسيقي با نام «لعنتي‌ها» هم در كار حضور دارند. از همين روي به گفته مهرجويي اين فيلم كاري فني و سرشار از موسيقي و آواز و تفكر است و در ژانر اجتماعي قرار مي‌گيرد و همچنان درونمايه اصلي فيلم معضل اعتياد و مشكلات ناشي از اعتياد است. چندي پيش قطعه «كجايي» با صداي محسن چاووشي منتشر و با استقبال مخاطبان موسيقي اين خواننده و آهنگساز مواجه شد. به گفته مهرجويي اين قطعه موسيقي برگرفته از فيلمنامه «سنتوري، مرد پاييزي» و جزو قطعاتي بوده است كه براي فيلمنامه اين اثر در نظر گرفته شده بود. مهرجويي در پاسخ به اين سوال باتوجه به اينكه اين قطعه موسيقي پيش‌تر منتشر شده است آيا بازهم امكان همكاري او با چاووشي در اين فيلم وجود دارد، ضمن ابراز اميدواري از حضور چاووشي در اين فيلم مي‌گويد: «ما خيلي حس‌هاي مشتركي داريم و حضور او در فيلم و پرداختن به آن حس‌هاي مشترك اتفاق خوبي است.»
با نگاهي به كارنامه كاري مهرجويي مي‌بينيم بارها در نگارش فيلمنامه به سراغ نمايشنامه‌ها يا داستان‌هاي ادبيات ايران يا جهان رفته است. اقتباس از آثار نويسندگاني چون غلامحسين ساعدي، هوشنگ گلشيري، گلي ترقي و هوشنگ مرادي‌كرماني يا نويسندگان خارجي مانند ديويد سالينجر يا ايپسن. جاي‌خالي اقتباس ادبي در سينماي ما هميشه ديده مي‌شود. مهرجويي درباره اقتباس‌هاي ادبي در آثارش و ضرورت اين كار توضيح داد: «خيلي از بزرگان سينما در نگارش فيلمنامه به سراغ اقتباس ادبي مي‌روند و در نهايت آن كار را از صافي وجود خودشان عبور مي‌دهند؛ چراكه سينما اين فرصت را به ما مي‌دهد. به عنوان يك كارگردان شايسته و لايق بايد ابتدا خود فيلمنامه را كارگرداني كنيد تا بتوانيد فيلمي درخور بسازيد. براي ساختن فيلم، وقتي با متني ادبي با فنون و ساختار خاص ارتباط داريد بايد ابتدا آن متن قوام بيايد. در ٩٩ درصد فيلم‌ها چندين فيلمنامه‌نويس با هم همكاري دارند. براي مثال در سينماي ايتاليا و فيلمسازاني چون فليني يا ويسكونتي، آنتونيوني و دسيكا هر كدام چهار يا پنج فيلمنامه‌نويس داشته‌اند تا به متني كه مي‌خواهند برسند. سينما اين فرصت را به سازنده مي‌دهد تا از افكار، انديشه، نگاه و ذوق ديگران هم در نگارش فيلمنامه استفاده كند. پس از آن تمامي اينها به تصوير تبديل مي‌شود. چند سال است در نگارش فيلمنامه‌هايم محمديفر با من همكاري دارد. اما به هرحال من تمام كارهايي كه انجام داده‌ام از صافي وجود خودم گذرانده‌ام. سينما اين فرصت را مي‌دهد كه بتوانيم از هر چيزي در آن استفاده كنيم و همين مساله سبب مي‌شود در نهايت با متن قوي‌تري براي ساخت روبه‌رو شويم. آنچه در يك فيلم در درجه نخست اهميت قرار مي‌گيرد سناريو، پرداختن شخصيت‌ها و انتخاب درست كاراكترها است. پس از آن تصوير و صدا قرار مي‌گيرد. هرچند اين بخش هم از عوامل مهم سينما است اما وقتي جلوه مي‌كند كه متن قوي باشد.»داريوش مهرجويي متولد ۱۳۱۸ كارگردان، نويسنده و مترجم ايراني است. نخستين ساخته مهرجويي با نام «الماس ٣٣» در سال ١٣٤٦ توليد شد اما او در سال ١٣٤٨ با فيلم «گاو» كه براساس مجموعه داستان «عزاداران بيل» غلامحسين ساعدي نوشته شده بود توانست نگاه‌ها را متوجه فيلمسازي خودش كند. «آقاي هالو»، «دايره مينا»، «هامون»، «بانو»، «سارا»، «پري»، «درخت گلابي»، « مهمان مامان»، «نارنجي‌پوش» و «سنتوري» از جمله فيلم‌هايي هستند كه در كارنامه هنري پربار مهرجويي به چشم مي‌آيد. مهرجويي علاوه بر جشنواره‌هاي داخلي در جشنواره‌هاي خارجي نيز حضور داشته و توانسته است جايزه اين جشنواره‌ها را به خود اختصاص بدهد.
اعتماد