نبش ‌قبر و کالبدشکافی پیکر کیارستمی

پيشنهاد رياست كميسيون بهداشت و درمان مجلس:

نبش ‌قبر و کالبدشکافی پیکر کیارستمی

شهزاد همتی

هر روز خبر تازه‌ای درباره ماجرای درگذشت «عباس کیارستمی» و پرونده تخلفات پزشکی منتشر می‌شود. این‌بار صحبت‌های ریاست کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و سخن‌گفتن از احتمال نبش قبر مرحوم عباس کیارستمی، چالش جدید پرونده بود. دکتر علی نوبخت، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، درباره پرونده «عباس کیارستمی» و نظارت‌نكردن بر پرونده‌های پزشکی سخنانی گفت که واکنش بهمن کیارستمی را نیز در پی داشت.  

دکتر علی نوبخت در بخشی از سخنان خود اظهار کرد: «ما نمی‌گوییم اشکالات پزشکان بررسی نشود، باید با شداد و غلاظ هم به آنها توجه شود، به اين علت در نظام پزشکی اشکالات رسیدگی می‌شود كه این نظام به خبرگان و کارشناسان دسترسی دارد. اهمیت یک قضاوت به این است که کار به‌درستی کارشناسی و کالبدشکافی شود و کارشناسان در آن نظر بدهند. کارشناسان پزشکی به شکلی جزء نظام پزشکی هستند و رئیس کل نظام پزشکی و معاونت قضائی به این افراد دسترسی دارند». 
او افزود: «قانون‌گذار گفته سازمان نظام پزشکی به کمک کارشناسان، به پیچیدگی و فنی‌بودن مسئله اشراف دارد؛ بنابراين بايد محاکم در این سازمان (نظام پزشکی) تشکیل شوند؛ اما به این صورت که نماینده دادستان یا نماینده رئیس قوه قضائیه و پزشکی قانونی در آن شوراها حضور يابند. اگر قرار باشد مسائل مربوط به یک پرونده در قوه قضائیه روشن شود، یک قاضی یا گاهي دو تا سه نفر به آن رسیدگی می‌کنند؛ اما در محاکم انتظامی نظام پزشکی حداقل ٧،  ٩ تا ١٥ نفر حضور دارند که تعدادی از قوه قضائیه در این جلسه هستند. نکته بااهمیت این است که گردانندگی دادگاه پزشکی بر عهده قاضی است. در پرونده مرحوم کیارستمی، نمايندگاني از قوه قضائیه، پزشکی قانونی و تعزیرات پزشکی حضور دارند و با این ترکیب به واقعیت و عدالت بیشتر نزدیک می‌شویم؛ ترکیب اعضایی که محاکم انتظامی نظام پزشکی است. دکتر نوبخت در بخش دیگری از سخنان خود درباره خواسته پسر کیارستمی مبنی‌بر توجه به عملیات انجام‌شده در ایران، گفت: «ایشان این خواست را داشتند؛ اما قانون چیز دیگری می‌گوید. باید دید چه کسی به ایشان اجازه داد پرواز کند؟ افرادی که دوستان ایشان بودند و اطلاع درستی نداشتند دخالت کردند و به ایشان پیشنهاد پرواز دادند، افرادی که چنین عمل‌هایی را پشت سر می‌گذارند نباید پرواز داشته باشند، ایشان با اذن پزشک ایران نرفتند. در خارج از کشور باید ببینیم چه داروهایی استفاده شده است». او ادامه داد: «نکته‌ای که به‌تازگي متوجه شدم، یکی از اطبایی که متخصص خون است، عنوان کرد یکی از دوستان مرحوم کیارستمی که متخصص بیهوشی بوده است و ایشان مرحوم را به بیمارستان جم بردند، به من زنگ زدند و گفتند ایشان را ببینم؛ دیدم گویا از بیماری ماه‌هاست رنج می‌برد و خون بدن ایشان دفع شده بود و ضعف و بی‌حالی مفرط بر ایشان مستولی شده و حاکی از این بود که زخم خونریزی‌دهنده بود و بیماری قلبی هم داشتند و قرص پلاویکس استفاده می‌کردند اینها همه عوارض عمل را زیاد می‌کند. کارشناسان به همین دلایل باید در محاکمه حضور داشتند باشند، هیچ قاضی‌اي نمی‌تواند به این مسائل اشراف داشته باشد، مگر اینکه کارشناسان و قاضی در کنار یکدیگر به حقیقت و واقعیت دست یابند». بخش دیگری از سخنان دکتر نوبخت به احتمال نبش قبر این کارگردان درگذشته اختصاص داشت؛ نوبخت با طرح این سؤال که که چه کسی جواز دفن برای ایشان صادر کرده است، افزود: «وقتی شک و ابهام وجود دارد، باید کالبدشکافی مي‌شد. اگر باز این شکایت‌ها ادامه داشته باشد، باید با اجازه دادستان نبش قبر و کالبدشکافی شود. ما بسیار متأسف هستیم که این اتفاق رخ داد؛ اما این یک پروسه است و بررسی خواهد شد، اگر قصور باشد قطعا مجازات خواهند شد».
پس از انتشار صحبت‌های ریاست کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، بهمن کیارستمی که این روزها داغدار پدر است، مجددا واکنش نشان داد و این‌بار با زبان غیررسمی ریاست کمیسیون بهداشت را خطاب قرار داد؛ او در بخشی از یادداشتی که در اختیار خبرگزاری ایلنا قرار داده، می‌نویسد: «من هرچقدر سعی می‌کنم حقوقی و قانونی و مجلسی و منطقی جواب این حضرات رو بدم، نمیشه، دکتر علی نوبخت رو کجای دلمون بذاریم آخه؟ ایشون قبلا فرموده بودن «چه کسی به کیارستمی اجازه پرواز داد» و حالا هم فرمودن: «چه کسی اجازه دفن داد» و میل دارند نبش قبر بشه. البته به‌دلیل مکاشفات تازه‌ای که در پرونده به دست اومده، به این نتیجه رسیدن: «نکته‌ای که اخیرا متوجه شدم، یکی از اطبایی که متخصص خون است، عنوان کرد یکی از دوستان مرحوم کیارستمی که متخصص بیهوشی بوده است و ایشان مرحوم را به بیمارستان جم بردند؛ به من زنگ زدند و گفتند ایشان را ببینم؛ دیدم گویا از بیماری ماه‌هاست رنج می‌برد و خون بدن ایشان دفع شده بود و ضعف و بی‌حالی مفرط بر ایشان مستولی شده و حاکی از این بود که زخم خونریزی‌دهنده بود و بیماری قلبی هم داشتند و قرص پلاویکس استفاده می‌کردند، اینها همه عوارض عمل را زیاد می‌کند». برادر من لازم نبود این دکتر درِ گوش اون دکتر و اون دکتر درِ گوش شما اینها رو بگه تا از این راز مطلع بشین؛ اینها در اولین صفحه پرونده پزشکی موجوده و اگر پیش از اظهار نظر، ١٠ دقیقه وقت گذاشته بودین و پرونده رو یک ورقی زده بودین، الان از این کشفیاتتون هیجان‌زده نمی‌شدین. بعله کم‌خونی و بی‌حالی داشت و اگر نداشت دلیلی برای مراجعه به بیمارستان و انجام کلونوسکپی نبود. پلاویکس و وارفارین هم که این روزها نقل و نباته و خیلی‌ها از جمله کسانی که به‌دلیل گرفتگی عروق، ستنت دارن، این قرص‌ها رو مصرف می‌کنن. به‌هر‌حال وقتی که همه پرونده رو خوندین، بیاین درباره نبش قبر با هم صحبت کنیم؛ اما برادرانه عرض می‌کنم بعد از این لازم نیست هر چیزی رو که به سمع‌تون رسید، هیجان‌زده اعلام کنین». او افزود: «این مشکل تنها شما هم نیست، از صحبت‌های رئیس بیمارستان جم درباره پول بیمارستان تا عکس معروف اورتوپد همون بیمارستان، از بیانیه نظام‌ پزشکی در دفاع از پزشکان تا اظهارات رئیس دانشگاه علوم پزشکی درباره تکرر حکم مأموریت، فقط به حاشیه‌ها دامن زده و کار رو خراب‌تر کرده. یا یک مشاور رسانه‌ای استخدام کنین یا دندون روی جیگر بذارین تا نظام ‌پزشکی نتیجه رو اعلام کنه».
دکتر علی نوبخت‌حقیقی، ریاست کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با «شرق»، درباره جوابیه بهمن کیارستمی نکاتی را یادآور شد؛ او با ابراز تأسف از درگذشت عباس کیارستمی و تسلیت مجدد به جامعه ایران به‌دليل این عارضه، اظهار کرد: «ما نیز از وضع پیش‌آمده غمگین شدیم؛ اما به‌عنوان یک پزشک و ریاست کمیسیون بهداشت خواهان آن هستیم که حقوق همه مردم اعم از پزشکان و بیماران رعایت شود. متأسفانه از روی احساسات و به علت توقع‌نداشتن از پیشامد غم‌انگیز درگذشت کیارستمی، هرکسی به خودش اجازه داد وارد بحث شود و توهین‌های زیادی را نثار کل جامعه پزشکی کند». وی افزود: «من به‌عنوان ریاست کمیسیون بهداشت، دلم می‌خواهد حق و قانون در این پرونده به‌طور کامل رعایت شود و از طرفی هم به‌عنوان یک پزشک ایرانی دلم می‌خواهد به من بی‌احترامی نشود. ضمن اینکه معتقدم اگر در جامعه پزشکی حقی از مردم ضایع شد، به‌شدت و طبق قانون باید با فرد خاطی برخورد شود، من دائم می‌بینم جامعه پزشکی را قاتل خطاب می‌کنند. متأسفانه این یک بازی است و باید هوشیار باشیم که گول این بازی را نخوریم. همه می‌دانیم به احترام این مرحوم یک کمیته ویژه درست شده که متشکل از قضات قوه قضائیه و پزشکان هستند و ما این اطمینان را می‌دهیم که حق رعایت شود، از طرف کمیسیون بهداشت هم یک نماینده به این کمیسیون فرستاده شده است».
نوبخت باز با تأکید بر سخنان خود مبنی بر اشتباه خانواده کیارستمی در اجازه پرواز به او، افزود: «مسائل زیای وجود دارد که نمی‌گذارد ما به واقعیت نزدیک شویم؛ اول اینکه فوت مرحوم کیارستمی در خارج از کشور اتفاق افتاد و پزشک معالج ایشان در فرانسه هنوز گزارش خود را در اختیار سازمان نظام پزشکی قرار نداده است. سازمان نظام پزشکی نیز درخواست خود را اعلام کرده و ریاست سازمان نیز به دیدار سفیر فرانسه رفته تا هرچه‌زودتر پرونده در اختیار ما قرار بگیرد». او افزود: «بنده دو نکته قانونی و علمی مطرح کردم؛ گفتم هر پزشکی اجازه خروج کیارستمی را صادر کرده، دچار خطای پزشکی شده. بعضی می‌گویند هیچ‌کس اجازه نداده و خود مرحوم تصمیم گرفته است پرواز كند. در این بخش همه باید بدانند یک بیمار در شرایط عباس کیارستمی به‌هیچ‌وجه اجازه پرواز ندارد. ما دنبال پیدا‌کردن مقصر نیستیم؛ اما باید بدانیم چه کسی این اجازه را داده، هرکس چنین تصمیمی گرفته اشتباه کرده است». نوبخت افزود: «مسئله بعدی صدور جواز دفن است، این هم یک خطای پزشکی دیگر است؛ مگر ما دنبال این نیستیم که بدانیم در ایران خطا انجام شده یا نه، برای فهمیدن این گره‌ها باید روی پیکر مرحوم کیارستمی کالبدشکافی انجام می‌شد، وقتی شکایت می‌شود باید مراحل قانونی طی شود. بنده چون در جایگاه قانونی هستم معتقدم باید «جری تشریفات قانونی» انجام شود. باید همه به تشریفات قانونی تن در دهیم و همچنین از اهانت‌کردن به همه جامعه پزشکی که گناهی در این ماجرا ندارد، بپرهیزیم. نباید کل گروه پزشکان به‌دليل اشتباه یک نفر از بین برود». نوبخت در پاسخ به این سؤال که آیا برخورد پزشک را با بیمار تأیید می‌کند و توهین از طرف جامعه پزشکان نیز به مردم انجام شده، افزود: «ما متأسفانه این ماجرا را قبول داریم. سال گذشته ٨٠٠ میلیون بار به جامعه پزشکی مراجعه شده؛ اما فقط سه‌دهم درصد شکایت شده و این نشان نجابت مردم ماست؛ اما باید یک نکته را هم آماری بدانید که سومین علت مرگ‌ومیر در بیماران آمریکا، خطاهای پزشکی است. اطبا در همه‌جای جهان خطا می‌کنند و این ماجرا اجتناب‌ناپذیر است. از طرفی از دو سال پیش در هر انجمن پزشکی یک کمیته رعایت اخلاق پزشکی تعریف کردیم و به پالایش از درون اقدام کردیم. ما رفتار ناشایست با مردم را محکوم می‌کنیم و حق مردم نیست که به شکل نادرست با آنها برخورد شود. جایگاه آقای کیارستمی بسیار رفیع بوده؛ ولی این بهانه‌ای شده تا بقیه آبسه‌ها سر باز کند؛ اما ما که می‌خواهیم اصل قضیه را پیدا کنیم، حاشیه را وارد متن نکنیم. بنده برای  بار دوم خواهش می‌کنم و از همه می‌خواهم خويشتن‌داری کنند و همه هم خواستار رعایت حق و قانون شویم و در پایان تأکید می‌کنم نکته کلیدی ما این است: کیارستمی حق پرواز نداشت».

شرق