اشتراک گذاری
همه چیز درباره همه آنها که به GEM کوچ کردند/ سوابق و تصاویر
سمیه علیپور
کوچ بازیگران ایرانی به ترکیه برای حضور در شبکه تلویزیونی جم همچنان ادامه دارد و این در حالی‌ست که نه فقط بازیگران بلکه این روزها اسامی اهالی پشت دوربین هم در جمع مهاجران ترکیه شنیده می‌شود.
پاییز سال ۱۳۹۴ بود که شنیده شد تعدادی از کارگردانان ایرانی برای سریال‌سازی راهی ترکیه شده‌اند، سریال‌سازی برای شبکه ماهواره‌ای فارسی‌زبان جم که در ایران طرفداران بسیاری دارد و ساعت زندگی گروه قابل توجهی از خانواده‌های ایرانی با زمان پخش سریال‌های ترکی این شبکه هماهنگ می‌شود.
حضور مهدی مظلومی به عنوان کارگردان در ترکیه و در ادامه انتشار خبر کارگردانی سعید ابراهیمی‌فر سازنده فیلمی چون «نار و نی» در این شبکه نشان داد قصد مسئولان این شبکه برای جذب سینماگران ایرانی جدی است. این جدیت زمانی بیشتر روشن شد که اسامی برخی از بازیگران ترک وطن‌کرده نیز به میان آمد، از چکامه چمن‌ماه تا مانی کسرائیان، صدف طاهریان و رابعه اسکویی.
این خبرها در پاییز ۹۴ منتشر می‌شد و همان زمان بود که سایت‌های ترکیه‌ای با پوشش نشست خبری مسئولان شبکه تلویزیونی جم خبر تولید بیش از ۱۰۰ فیلم و سریال را در این شبکه منتشر کردند؛ سریال‌ها و فیلمهایی که قرار بود در مدت یک سال تولید شوند.
همین اخبار و قطعا ارتباط‌هایی که از ترکیه با بازیگران در ایران برقرار می‌شد زمینه سفر گروهی از بازیگران ایرانی را به ترکیه فراهم کرد و جو رفتن به ترکیه چنان در میان جمعی از سینماگران و سریال و تله‌فیلم‌سازان گرفته که خبرهایی از سفر برخی افراد پشت دوربین هم منتشر می‌شود.
در ادامه مروری بر اسامی بازیگران و کارگردانانی صورت می‌گیرد که ایران را به مقصد ترکیه برای بازیگری و کارگردانی در شبکه جم ترک کردند.
- کارگردانان و عوامل پشت دوربین
می‌توان کارگردانان را نخستین گروه سینماگران مهاجر ایرانی به ترکیه دانست. محمدتقی راوندی و مهدی مظلومی اولین گروه کارگردانان ایرانی حاضر در ترکیه بودند. همانطور که تصور می‌شد وسوسه کار در کشوری دیگر فقط محدودی به کارگردانان نشد و به مرور عوامل دیگر پشت دوربین هم سر از ترکیه درآوردند.
مهدی مظلومی
مهدی مظلومی از جمله کارگردانان شناخته شده و با سابقه در ایران بود که به ترکیه رفت و البته فعالیت بیشتری از سایرین در مدت حضور خود در ترکیه داشته است. مظلومی بالاخره در دی ماه سال گذشته بعد از انتشار خبرهایی در گوشه و کنار از مهاجرت او با نوشتن متنی به این شرح در فیس‌بوک، روشن کرد همه آنچه درباره حضور او در ترکیه شنیده می‌شود شایعه نیست: «من فیلمسازم…من مرز نمیشناسم…من برده افکار خاص نیستم…هرجا بتوانم با فیلمم حرف بزنم فیلم میسازم…من نه اهل سیاستم، نه مذهب،نه با کسی مشکلی دارم ونه نسبت به کسی عقده ای…من فیلمسازم پس هر کجای این جهان بتوانم فیلم میسازم… برای
من مهم نیست نشریات و تفکرات زرد درباره ام چه قضاوت میکنند… برای من حرفی که میزنم مهم است و کسانی که فضای آزاد برای حرف زدن فراهم میکنند…من با افتخار به عنوان یک ایرانی فیلم میسازم…من از انسانیت ، از عشق، از تلخی جنگ حرف میزنم…فیلمهایی که هیچ وقت اجازه ساخت ندادند رو میسازم…چون من یک فیلمسازم… .»
مظلومی که در ایران با مجموعه های تلویزیونی «بدون شرح»، «کمربندها را ببندیم» و «بانکی‌ها» و چند فیلم در شبکه نمایش خانگی از جمله «سیگنال» شناحته می شود، در مدت حضور خود در ترکیه فیلم‌های تلویزیونی «ماگنولیا»، «منو تنها نذار»، «پیاده‌روهای خالی»، «ساحل تا دریا» و همچنین سریال «شهر قشنگ» را کارگردانی کرده است.
ملودرام، تم مشترک تمامی فیلم‌های تلویزیونی است که مظلومی کارگردانی کرده است و در مورد سریال‌سازی نیز تلاش شده در فضایی نزدیک به سریال‌های ترکیه‌ای کار را پیش ببرد.
ایمان تحسین
ایمان تحسین که در ایران به عنوان ایمان تحسین‌زاده شناخته می‌شد، این روزها در ترکیه در شبکه جم مشغول به کار است. «اوتوپیا» کاری است که او برای این شبکه تولید کرده است. او به همراه همسر خود سارا نصرآبادی به ترکیه رفته و نصیرزاده در جریان نگارش فیلمنامه «اوتوپیا» با تحسین همکاری داشته است. نصرآبادی در ایران به عنوان صداگذار فعالیت می‌کرد و سال ۹۱ به عنوان کاندیدای دریافت جایزه از جشنواره فیلم‌های مستند سینماحقیقت معرفی شده بود.
تحسین پیش از این در ایران فیلمی به عنوان «Ctrl+C» ساخته بود. فیلمی که به گفته این کارگردان داستان عملیات خرابکاری در ۲۰ سال آینده خاورمیانه است. او همچنین فیلم مستند «۱۰۳۰» را نیز ساخته است.
افشین علیزاده
افشین علیزاده در ایران به عنوان کارگردان و فیلمبردار مشغول به کار بود و به نظر می‌رسد همین زمینه کاری را در ترکیه نیز پیش گرفته است.
او به عنوان مدیر فیلمبرداری و کارگردان در ساخت «ترنج» با بازی رامسین کبریتی و چکامه چمن‌ماه حضور دارد.
او پیش از ترک ایران به عنوان فیلمبرداری بیش از ۲۰ فیلم سینمایی در ایران و خارج از ایران فعال بود و تصویربرداری بیش از ۷۰ تله فیلم و سریال برای شبکه های مختلف انجام داده است. او همچنین تله فیلمهایی نیز در ایران ساخته بود.
سعید ابراهیمی‌فر
سعید ابراهیمی‌فر کارگردان فیلم هایی چون «نارونی»، «تکدرخت ها» و مواجهه» که در سال‌های اخیر در زمینه بازیگری نیز در ایران فعال بود و در «ماهی و گربه»، «یک شب»، «سیزده ۵۹»، «اشکان، انگشتر متبرک…»، «جینگو» و چندین اثر دیگر بازی کرده بود، در ترکیه «آبی عشق» و «سیندخت» را مقابل دوربین برد. او همچنین ساخت فیلم «ملودی باران» را نیز آغاز کرده است.
محمدتقی راوندی
یکی از نخستین کارگردانان ایرانی که به شبکه جم پیوست محمدتقی راوندی بود. او در ایران بیش از آنکه فیلم سینمایی ساخته باشد به عنوان کارگردان فیلم‌های تلویزیونی معرفی می‌شد و همین راه را هم در شبکه جم در پیش گرفته و فیلم‌های تلویزیونی و سریال برای این شبکه می‌سازد. یکی از کارهایی که به کارگردانی او از جم پخش شده سریال «زمین ناهموار» است.
محسن ربیعی
ساخت تله‌فیلم‌های «بازنشسته‌ها»، «زخم عشق» و «راز خانه بهجت» آن چیزی است که مخاطبان ایرانی از محسن ربیعی در مقام کارگردان در ایران به خاطر دارند. حالا او هم به ترکیه رفته و به عنوان اولین همکاری خود با شبکه جم «سال‌های عاشقی» را مقابل دوربین برده است.
احمدرضا گرشاسبی
خروج احمدرضا گرشاسبی از ایران و پیوستن او به شبکه جم اتفاقی بود که توقع آن نمی‌رفت. او در سال ۱۳۹۳ فیلمی به نام «اینجا شهر دیگریست» با موضوعی مذهبی ساخته بود، و همچنین به عنوان سازنده فیلمهایی چون «اُمنفی»، «بانی چاو»، «دره هزار فانوس» و «دریا برای تو» شناخته می‌شد، فیلمهایی که در میان آنها تولیداتی با موضوعات ارزشی و دفاع‌مقدس هم دیده می‌شود.
گرشاسبی که فارغ‌التحصیل کارگردانی سینما از دانشگاه هنر است، بعد از حضور در ترکیه وارد مسیر فیلمسازی در شبکه جم شده است. «ملاقات در مه» از جمله فیلمهایی است که او برای شبکه جم و با بازی رامسین کبریتی، سارا باهنر، پریسا وظیفه دوست و کسرا رئوفی کارگردانی کرده است.
عباس مرادیان
مدت زیادی از ورود عباس مرادیان به سینمای ایران نمی‌گذشت که او ترجیح داد راه خود را از این سینما جدا کند و مسیر دیگری پیش بگیرد. او که به عنوان کارگردان «مامان بهروز منو زد» و «دلقک‌ها» شناخته می‌شد، تلاش کرده بود با فیلمی به نام «آلما» در دور قبلی جشنواره فیلم فجر حضور داشته باشد که موفق نشد. او بعد از ساخت سه فیلم بلند سینمایی راهی ترکیه شد تا شانس خود را در فیلمسازی در فضایی دیگر امتحان کند.
مسعود فیروزه
مسعود فیروزه در ایران در مقام مدیرتولید آثار سینمایی در فیلمهایی چون «تاج‌محل»، «یه حبه قند» و «مزار شریف» حضور داشت. او نیز با ترک ایران به شبکه جم پیوسته است. رفتن فیروزه نشان می‌دهد غیر از بازیگران و کارگردانان برخی دیگر از عوامل تولید فیلم‌های سینمایی نیز رویاهای خود را به جم گره زده‌اند.
- بازیگران
بیکاری در ایران و یا تمایل به کار در فضایی متفاوت همگی از مواردی‌اند که به عنوان دلیل مهاجرت بازیگران ایرانی به ترکیه از آن یاد می‌شود، گروهی که آغازگران مسیر آنان چکامه چمن‌ماه و مانی کسرائیان بودند.
چکامه چمن‌ماه و مانی کسرائیان
انتشار عکس بدون پوشش متعارف در ایران از چکامه چمن‌ماه در شبکه‌های مجازی روشن کرد صحبت‌هایی که درباره خروج او از ایران شنیده می‌شود، چندان دور از واقعیت نیست تا اینکه به فاصله کوتاهی عکس‌هایی از حضور او مقابل دوبین در ترکیه منتشر شد و سپس تیزرهای فیلم تلویزیونی «آبی عشق» انتشار پیدا کرد. «اوتوپیا» و «ماگنولیا» از دیگر کارهایی هستند که چمن‌ماه در آنها نقش‌آفرینی کرده است.
چمن‌ماه در فیلم «آبی عشق» و «منو تنها نذار»که به عنوان فیلم جنایی و عاشقانه معرفی می‌شود با مانی کسرائیان همبازی شده بود و این حضور اثبات وداع دو بازیگر جوان با سینما و تلویزیون ایران بود؛ دو بازیگری که البته در سال‌های اخیر چندان فعال نبودند.
چمن‌ماه در سال‌های اخیر در فیلمهایی چون «پایان‌نامه» و «گیرنده» ظاهر شده بود و «بودن یا نبودن»، «سهراب»، «بانوی کوچک»، «جایی دیگر»، «شکلات»، «گهواره‌ای برای مادر» و «اعترافات ذهن خطرناک من» را در ایران بازی کرده بود
مانی کسرائیان نیز «بانوی اردیبهشت»، «عشق طاهر»، «هفت پرده»، «مانی و ندا» و «داستان یک شهر» را در کارنامه داشت بعد از ۱۰ سال دوری از سینما در سال ۱۳۹۲ در فیلم «ساکن طبقه وسط» به کارگردانی شهاب حسینی ظاهر شده بود. او در فیلم «سال‌های عاشقی» محسن ربیعی نیز بازی می کند.
رابعه اسکویی
رابعه اسکویی در فیلم تلویزیونی «پیاده‌روهای خالی» به کارگردانی مهدی مظلومی در نقش زنی که قدرت تکلم خود را از دست داده بود بازی کرد. این نخستین حضور او در یکی از محصولات شبکه جم بعد از خروج از ایران بود.
اسکویی که اتفاقا از بازیگران مکمل پرکار ایران محسوب می شد، کارنامه ای شامل بیش از ۲۰ فیلم سینمایی و نزدیک ۱۰ سریال را طی ۱۷ سال فعالیت داشت. «سگ کشی»، «پوپک و مش ماشاالله »، «میزاک»، «شیرتوشیر»و … در رزومه او دیده می شود. او در سال‌های اخیر در فیلمهایی که برای شبکه نمایش خانگی تولید می‌شد، حضوری پررنگ داشت. از جمله آخرین کارهای او در سینمای ایران می‌توان به «نیمه شب اتفاق افتاد» به کارگردانی تینا پاکروان و «یحیی سکوت نکرد» ساخته کاوه ابراهیم‌پور اشاره کرد. او فیلم «تمام من» را نیز در شبکه جم بازی کرده است.
صدف طاهریان
صدف طاهریان را هم می‌توان جزو نخستین گروه بازیگران مهاجر ایرانی به جم دانست. او تقریبا همزمان با اسکویی از ایران خارج شد و تاکنون بیش از آنکه کاری با بازی او به نمایش درآمده باشد، عکس‌های او در خارج از کشور در شبکه‌های مجازی انتشار یافته است.
از او به عنوان بازیگر «زمین ناهموار» به کارگردانی راوندی یاد شده است. بازی در فیلم‌های سینمایی «عصر یخبندان»، «هیچ کجا، هیچ کس» و «پس‌کوچه‌های شمرون» از جمله حضورهای طاهریان در سینمای ایران محسوب می‌شوند.
بنیامین احمدی
حضور یکی از بازیگران فیلم سینمایی «چ» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا در شبکه جم نیز از دیگر اخباری بود که در رسانه‌ها به صورت گسترده مورد توجه قرار گرفت. این‌بار نام بنیامین احمدی به میان آمده بود؛ بازیگری که در فیلم سینمایی «چ» با حاتمی‌کیا همکاری کرده بود و حالا برای آنکه مقابل دوربین مظلومی قرار بگیرد و با چکامه چمن ماه و رابعه اسکویی همبازی شود به ترکیه رفته بود. او در فیلم تلویزیونی «پیاده‌روهای خالی» نقش‌آفرینی کرد و از بازیگران «ماگنولیا»ست.
رامسین کبریتی
رامسین کبریتی که در سال‌های اخیر به واسطه بازی در مجموعه تلویزیونی «ستایش» بیشتر شناخته شد، یکی دیگر از بازیگرانی بود که راهی شبکه جم شد. «ولایت عشق»، «تنهاترین سردار»، «شب دهم» و «مدار صفر درجه» از دیگر سریال‌هایی بودند که کبریتی در آنها نقشی ایفا کرده بود. این بازیگر اواخر دهه ۷۰ و به واسطه بازی در فیلمهایی که محبوب جوانان آن سال‌ها بود چون «شب‌های تهران»، «پس کوچه های شمرون» و «آواز قو» وارد سینما شد.
مدتی بعد از خروج کبریتی از کشور، فریبا نادری همبازی او در سریال «ستایش» اعلام کرد کبریتی به دلیل مشکلات مالی و نبود درآمد برای بازیگران در ایران، کشور را ترک کرده است. کبریتی در «ملاقات در مه» به کارگردانی احمد گرشاسبی بازی کرده است.
بهارک صالح‌نیا
در ادامه جریان خروج بازیگران از ایران، یکی از بازیگران «یتیم خانه ایران» تازه‌ترین ساخته ابوالقاسم طالبی هم راهی ترکیه شد. بهارک صالح‌نیا که بعد از رسیدن به ترکیه خود را استعداد کشف نشده‌ای در ایران نامید، دلیل این سفر را رسیدن به رویاهای خود عنوان کرد؛ رویاهایی که رسیدن به آنها حق مسلم اوست. شاید بازی در «ماگنولیا» و «شهرقشنگ» به کارگردانی مهدی مظلومی و «اتوپیا» او را به این حق رسانده باشد.
در حالی که صالح‌نیا در مسیر رویاهای خود قدم برمی‌داشت در این سو طالبی تصمیم گرفت نقش مربوط به او را از فیلم خود حذف کند. این بازیگر همچنین در نقشی فرعی در فیلم «محمدرسول‌الله» مجید مجیدی هم نقش‌آفرینی کرده بود. او بازیگری را به واسطه همکاری با مهدی فخیم‌زاه در سریال «بی‌صدا فریاد کن» در سال ۱۳۸۵ آغاز کرده بود.
هرمز سیرتی
در حالی جمعیت بازیگران مهاجر ایرانی به ترکیه اغلب جوانان هستند، اما در میان آنان می‌توان به بازیگری چون هرمز سیرتی هم برخورد که در آستانه ۷۷ سالگی ایران را ترک کرده است.
او از سال ۱۳۳۸ کار هنری خود را آغاز کرده بود و سال ۱۳۴۰ به استخدام وزارت ارشاد درآمده بود. از جمله مجموعه‌های تلویزیونی که با بازی او روی آنتن رفته‌اند می‌توان به «باغ گیلاس» و «سمک عیار»، «رنج و سرمستی» و فیلم‌های «سازمان۴»، «قانون» و «نقش عشق» اشاره کرد. او بعد از ترک ایران در سریال «شهر قشنگ» به کارگردانی مظلومی مقابل دوربین رفت.
محمد نجفی(بازیگر فیلم ۴باندی به کارگردانی محمدجعفر باقری نیا) نیز در «شهر قشنگ» حضور دارد.
بهناز سلیمانی
بهناز سلیمانی پیش از آنکه به شبکه جم بپیوندد ایران را ترک کرده بود. او در حالی که مدتی در خارج از کشور به سر می‌برد تصمیم گرفت با این شبکه وارد همکاری شود و در در «روزی روزگاری آنتالیا» به کارگردانی آتیلا پاک‌نهاد مقابل دوربین برود.
اوفارغ التحصیل رشته معماری از دانشگاه هنر سمنان است و علاوه بر بازی درسریال های «کیمیا»، «پرواز دهل» و «آهستگی»، در تئاتر نیز فعالیت داشته است و جایزه جشنواره فجر را نیز در کارنامه دارد.
سارا باهنر
«ملاقات در مه» به کارگردانی احمد گرشاسبی اولین حضور سارا باهنر در شبکه جم است. او که پیش از این در فیلم سینمایی «شکاف» به کارگردانی کیارش اسدی‌زاده بازی کرده بود. از جمله بازیگرانی است که به جمع ایرانیان حاضر در ترکیه پیوسته است. او همچنین در فیلم‌های تلویزیونی چون «پیله‌‌سرا»، «یک دماغ نا‌قابل»، «بی خوابی شیرین»، «ایلیا در سرزمین غول‌ها» بازی کرده بود.
پردیس افکاری
پردیس افکاری از تئاتر وارد سینما و تلویزیون شده بود و در سال‌های اخیر در فیلمهایی «شیرین قناری بود» و «گیرنده» ایفای نقش کرده بود. مسیر بازیگری افکاری در سینما با افت و خیزهایی همراه بود، از جمله اینکه او به مدت ۱۴ سال از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۸۸ در هیچ فیلمی حاضر نشد.
نتیجه این شرایط نیز خروج او از ایران و پیوستن به شبکه جم بود. «در مسیر زاینده رود»، «فکر پلید» و «پنج کیلومتر تا بهشت» از سریال‌هایی بودند که او در آنها بازی کرده بود. «شهر قشنگ» به کارگرانی مظلومی از کارهایی است که گفته می‌شود افکاری در آن حضور دارد.
سپیده ذاکری
از سپیده ذاکری به عنوان بازیگر سریال «روزگار قریب» یاد می‌شود، بازیگری که در این مجموعه نقش دختر دکتر قریب را بازی کرده بود. حالا ذاکری هم در جمع مهاجران قرار گرفته است و گویا قصد دارد در «سال‌های عاشقی» به کارگردانی محسن ربیعی بازی کند.
آن‌طور که در رسانه‌ها اعلام شده «سال‌های عاشقی» درباره زندگی ورزشکار جوانی است که به دلایلی به زندان افتاده و به اعدام محکوم می شود و همسرش از او جدا شده و به ترکیه مهاجرت کرده و با مرد ثروتمندی ازدواج می‌کند.
میثم لهاک (بازیگر فیلم‌های بازگشت و رازهای یک خانه) و پوریا ایرایی (بازیگر سریال در حاشیه) از دیگر بازیگران مهاجرت کرده هستند که در «سال های عاشقی» حضور دارند.
ساناز زرین‌مهر
چندی پیش خبرهایی درباره پیوستن ساناز زرین‌مهر بازیگر مجموعه تلویزیونی «ساختمان پزشکان» به شبکه جم انتشار پیدا کرد. آنچه که شایعه حضور او در این شبکه را جدی‌تر جلوه داد عکس مشترکی بود که از او در کنار مانی کسرائیان در فیلم «سال‌های عاشقی» محسن ربیعی انتشار یافت.
به این ترتیب او را هم می‌توان در جمع بازیگرانی قرار داد که ایران را به مقصد ترکیه ترک کرده‌اند. بازی در سریال «ساختمان ۸۵» به کارگردانی مهدی فخیم‌زاده نخستین کار تصویری زرین‌مهر محسوب می‌شود. سریال «تلاقی» عباس رافعی، سریال «هشت بهشت» به کارگردانی حسین تبریزی و سعید عالم‌زاده، فیلم های «فرشتگان قصاب» سهیل سلیمی، «فرزند چهارم» وحید موساییان و مجموعه «ساخت ایران» به کارگردانی محمدحسین لطیفی از دیگر کارهای این بازیگر محسوب می‌شوند.
ملیسا مهربان
ملیسا مهربان هم از بازیگرانی است که با وجود بازی در فیلمهایی چون «بشارت به یک شهروند هزاره سوم» و «شکار روباه» تصمیم گرفت ایران را به مقصد ترکیه ترک کند. او هم در جمع بازیگران ایرانی که به شبکه جم پیوسته‌اند ظاهر شده است. بازی در «ماگنولیا» را می‌توان نخستین حضور او در مقابل دوربین خارج از کشور محسوب کرد. او در «سیندخت» هم بازی می کند.
کسری رئوفی و محسن شادی‌بخش
کسری رئوفی (سمت راست) که این روزها به عنوان بازیگر سریال «کالری ممنوع» و «شهرقشنگ» با شبکه جم همکاری می‌کند پیش از این به عنوان یکی از بازیگران مهمان در سریال تلویزیونی «زیر آسمان شهر۲» مقابل دوربین رفته بود.
محسن شادی‌بخش(سمت چپ) که به عنوان طراح گریم در ایران فعالیت داشت بعد از حضور در شبکه جم مقابل دوربین هم رفته است. او در ایران به عنوان یکی از اعضای گروه گریم در مجموعه‌هایی چون «مختارنامه» ، «ستایش» و «به کجا چنین شتابان» و فیلم سینمایی «صندلی خالی» فعالیت داشت. او بعد از حضور در شبکه جم علاوه بر ادامه کار گریم در سریال «کالری ممنوع» بازی کرده است.
بتسابه کاظمی
بتسابه کاظمی در دوران نوجوانی مجری تلویزیون بود و بعدها در ایران به عنوان دوبلور با چنگیز جلیلوند همکاری می‌کرد. او بعد از ترک ایران و پیوستن به شبکه جم در «روزی روزگاری آنتالیا» مقابل دوربین آتیلا پاک‌نهاد رفت. او دوبلور فیلمهایی چون «گنجینه» و «پیمان جاودانه زندگی» بوده است
نقل از سینما سینما