Share This Article
عکسهای دیده نشده از ثریا، همسر دوم محمدرضاشاه
دادگاهی در آلمان حکم داده شش میلیون دلار از اموال باقی‌مانده از ثریا اسفندیاری بختیاری، ملکه سابق ایران به سه سازمان خیریه فرانسوی داده شود.
سه سازمان صلیب سرخ، گروه حامیان حیوانات و یک نهاد حمایت از افراد ناتوان در فرانسه به طور مساوی بخشی از ثروت اسفندیاری، به مبلغ چهار میلیون و ۵۰۰ هزار یورو (معادل شش میلیون و ۱۰۰ هزار دلار) را به ارث خواهند برد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ثریا اسفندیاری که در سال ۲۰۰۱ در پاریس درگذشت، ۱۰ سال پیش از مرگش وصیت کرده بود بخشی از اموالش شامل جواهرات و اثاثیه محتویات خانه‌اش در پاریس به نفع سه سازمان خیریه حراج شود به شرط آنکه از بیژن، برادرش، فرزندی حاصل از ازدواج باقی نمانده باشد.
مقام‌های قضایی در کلن گفته‌اند برای دادگاه محقق نشده که برادر ثریا اسفندیاری که یک هفته بعد از او از دنیا رفته، طبق قوانین آلمان ازدواج کرده و فرزندی حاصل از این ازدواج داشته باشد.
ثریا اسفندیاری بختیاری در روز اول تیر ۱۳۱۱ در شهر فارسان چهارمحال بختیاری از مادری آلمانی بنام اوا کارل متولد شد. ثریا پس از ازدواج با محمدرضا پهلوی، شاه وقت ایران به «ملکه‌ای با چشمان زمردین» معروف شد.
ثریا تا هشت ماهگی در ایران بود و پس از آن خانواده‌اش او را با خود به برلین بردند. وی کودکی را در برلین گذراند و در پاییز ۱۳۱۶ به اتفاق خانواده‌اش به ایران بازگشت. در اصفهان وارد مدرسه آلمانی‌های مقیم اصفهان شد و زبان فارسی را نزد معلم خصوصی فرا گرفت. تا ۱۳۲۰ در آن مدرسه به تحصیل پرداخت.
پس از اشغال ایران در جریان جنگ جهانی دوم مدارس آلمان‌ها تعطیل شـد. او در ۱۳۲۳ وارد مدرسه میسیونرهای انگلیسی شد و تا پانزده سالگی در این مدرسه به تحصیلاتش ادامه داد تا اینکه در سال ۱۳۲۶ به همراه خانواده‌اش به سوئیس رفت. در آنجا زبان فرانسه آموخت و انگلیسی را نیز بعد‌ها در مؤسسه‌ای در لندن تکمیل کرد.
انتخاب ثریا برای همسری محمدرضا به وسیله خواهر بزرگتر شاه، شمس انجام گرفت. شمس در یک مجلس مهمانی در سفارت ایران در لندن که ثریا هم دعوت شده بود، در همان نظر اول او را پسندید و مسئله را با خلیل‌خان اسفندیاری در میان گذارد. ثریا با آمادگی قبلی برای روبرو شدن با شاه به تهران آمد.
محمدرضا پهلوی در اولین نظر ثریا را پسندید و او هم تمایل به این ازدواج پیدا کرد. مراسم نامزدی آن‌ها برای روز ۶ دی ۱۳۲۹ در نظر گرفته شد، ولی ثریا ناگهان دچار بیماری حصبه شد و ناگزیر مراسم ازدواج به تعویق افتاد. پس از طی دوران نقاهت، تشریفات عقد و ازدواج در نهایت سادگی در ۲۳ بهمن بر‌گزار شد.
بعد از چند سال موضوع بچه‌دار شدن محمدرضا پهلوی و ثریا به صورت بسیار جدی در دربار مطرح شد و ملکه مادر مرتباً این مطلب را با پسرش در میان می‌گذاشت. شاه در مهر ۱۳۳۳ با ملکه ثریا به آمریکا رفت و در آنجا آزمایش‌های دقیق پزشکی صورت گرفت که هیچ چیز غیرطبیعی دیده نشد و سرپرست هیات پزشکی اعلام کرد «شما هر دو در کمال سلامت هستید و فقط باید صبر کنید.»
محمدرضا پهلوی و ثریا در روز ۲۴ اسفند ۱۳۳۶ از هم جدا شدند و مجلس شورای ملی طلاق آن‌ها را اعلام شد. در پیامی که صادر شده، آمده است: «ثریا پهلوی در تمام مدت همسری محمدرضا پهلوی از هیچ گونه خدمت و عطوفت و خیرخواهی نسبت به ملت ایران خودداری نفرموده و از هر حیث شایستگی مقام شامخ خود را داشته‌اند و در این مورد نیز با کمال علاقه و محبتی که فی‌مابین وجود دارد، آمادگی خود را برای قبول هر نوع تصمیمی که از طرف ذات شاهانه اتخاذ شود اعلام فرمودند.»
گفته شده است که ثریا علاقه‌ای به مادر شاه، اشرف پهلوی و شهناز، دختر شاه از ازدواج قبلی نداشته و این دلیل جدایی بوده است. به نوشته غلامرضا افخمی، محقق و استاد دانشگاه و به نقل از اشرف پهلوی: «شاه عاشق ثریا بود و اگر ثریا می‌توانست برای او جانشینی بیاورد، آنان هیچ‌گاه از هم جدا نمی‌شدند.»
محمدرضا از ثریا خواست تا به سن موریتس برود و روز ۲۴ بهمن ۱۳۳۶ با تشریفات رسمی تهران را ترک گفت. وی بعد از آن دیگر هیچ وقت به ایران بازنگشت.
ثریا به سینما و بازیگری علاقه داشت و سعی می‌کرد طعم تلخ طلاق را با گذراندن اوقات در مجالس بازیگران و کارگردانان معروف ایتالیایی سپری کند. ثریا به دلیل اینکه ممکن بود محمدرضا پهلوی اجازه ندهد، پیشنهاد بازی در فیلم را رد می‌کرد، ولی بعدا به پیشنهاد «فرانکو ایندووینا» برای بازی در فیلم «سه چهره یک زن» جواب مثبت داد. ثریا بعد‌ها با فرانکو ایندووینا شریک زندگی شد. اما این رابطه دیری نپایید و فرانکو بر اثر سقوط هواپیما کشته شد.
ثریا اسفندیاری در ۴ آبان ۱۳۸۰ در سن ۶۹ سالگی بر اثر سکته مغزی در پاریس درگذشت. مراسم تشییع جنازهٔ وی در کلیسایی آمریکایی در پاریس بر‌گزار شد. در این مراسم اشرف پهلوی و غلامرضا پهلوی نیز حضور داشتند. ثریا را در گورستانی در مونیخ آلمان دفن کردند. بیژن برادر کوچکتر ثریا (۱۳۸۰ – ۱۳۱۶) نیز یک هفته پس از فوت ثریا درگذشت. وی گفته بود: «بعد از او، من هم‌صحبتی ندارم.»
عکسهای این گزارش تصویری از آرشیو خبرگزاری آلمان برگرفته شده که دویچه‌وله منتشر کرده است.
تاریخ ایرانی