Share This Article
مسعود كيميايي: «قاتل اهلي» فيلم من نيست
مسعود کیمیایی به دبیر جشنواره نامه نوشت و خواستار حذف فیلمش از جشنواره فجر شد
یادداشت مد و مه درباره قاتل اهلی و حواشی آن/ همه ماجرای اختلافات میان کیمیایی و تهیه کننده فیلم تازه اش
رفقای دیروز! / چه شد که کار مسعود و منصور به اختلاف کشید؟
نیره رحمانی
اختلاف مسعود كيميايي با منصور لشگري قوچاني، تهيه‌كننده «قاتل اهلي» به جاهای باریک رسیده. تا جایی كه مسعود کیمیایی طی نامه‌اي به محمد حيدري، دبير سي و پنجمين جشنواره بين‌المللي فيلم فجر، خواهان عدم نمایش قاتل اهلی در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر شده است.
اما ماجرا چیست؟ کیمیایی پس از چهار سال سکوت در سینما با هزار شوق و ذوق به سراغ فیلمنامه ای که بسیار علاقمند ساختنش بود. رفت. فیلمنامه ای که طبق معمول از نوشته های خودش بود. اوضاع احوال در روزهای نخست خوب به نظر می رسید، عکسهای ریز و درشت تهیه کننده فیلم به همراه مسعود کیمیایی نشان از روزهای خوبی داشت که متاسفانه تداوم نیافت. آنها که در مراسم مختلف دست در دست هم ظاهر می شدند چه شد اینگونه در مقابل هم قرار گرفتند؟
شایعات پیرامون دلایل شکل گیری این اختلاف فراوان است. از اختلاف بر سر فیلمنامه و اصرار تهییه کننده برای بازنویسی آن تا سنگ پرانی های پولاد کیمیایی که اوایل کار قرار نبود در این فیلم حضور داشته باشد اما متاسفانه مثل همیشه این رابطه و مهر پدر و فرزندی به ضرر فیلم کیمیایی تمام شد. حقیقت این است که سینمای مسعود کیمیایی در دهه گذشته از حضور پولاد کیمیایی و همچنین ضعف فیلمنامه کم لطمه نخورده، اما آیا اینها دلیل می شود که تهیه کننده نه چندان پرسابقه فیلم به خودش اجازه بدهد در کار یکی از مهمترین فیلمسازان تاریخ سینمای ایران دخالت کند.
گویا اختلاف كيميايي و لشگري قوچاني مربوط به اواخرز فیلم نیست و به همان اوایل کار برمی گردد . قاتل اهلی يك بار در ميانه راه متوقف شد اما لشگری قوچانی بازنويسي فیلمنامه را دليل اين توقف عنوان كرد. مهمترین خبر در اوایل کار حصور پرویز پرستویی در این فیلم بود. بازیگری بزرگ که از سالها پیش در آرزوی بازی در فیلمی از مسعود کیمیایی بود حتی اگر نقشی کوچک برای او وجود داشته باشد. همکاری آنها یکبار در سربازهای جمعه سر زبانها افتاده بود اما در آنجا نیز دخالت دادن روابط دوستانه بر مناسبات حرفه ای سینما باعت استفاده از بازیگری شد که کیمیایی برای خراب تر نشدن فیلم بسیاری از صحنه های حضور او را در فیلم کوتاه کرد. حضور این بازیگر در چنین نقشی که در نهایت ابتر و بی معنی شده بود، نشان می داد که کیمیایی در این سالها گاه به تصمیماتی تن داده که اگر کنترل کننده ای دلسوز نداشته باشد، زحمتهای خود او را نیز به هدر می دهد. آیا نقش لشگری قوچانی در قاتل اهلی اینگونه و به مذاق کیمیایی خوش نیامده است؟
به هر روی پرویز پرستویی آمد و به مهمترین اتفاق این فیلم در زمینه بازیگری بدل شد. لعيا زنگنه، امير جديدي و پگاه آهنگراني دیگر بازیگران این فیلم بودند و البته در آغاز از حضور پولاد كيميايي نیز خبری نبود البته دور از ذهن نبود که پولاد کیمیایی چندان میانه ای با چنین تصمیمی نداشته باشد . سرانجام پولاد كيميايي در نقش يك خواننده به جمع بازيگران «قاتل اهلي» افزوده شد. نقشی که به واسطه حضور او باید پررنگ تر هم می شد. متاسفانه شنیده ها حاکی از آن است که پس از حضور پولاد حواشی فیلم به شدت قوت گرفته اند.
پولاد حالا که اختلافات علنی و نامه پدرش منتشر شده در گفت‌وگو با ايسنا، از اختلافات پدرش با تهيه‌كننده گفته است. البته او پيش از اين نيز در این باره به اظهار نظر پرداخته بود: «نخستين حاشيه‌هاي فيلم «قاتل اهلي» از جايي شروع شد كه تهيه‌كننده پافشاري زيادي براي تغيير متن داشت به‌طوري كه در يك پروسه يك‌ساله مدام متن بازنويسي شد و اين نكته براي من جاي تاسف دارد كه فردي در مقام تهيه‌كننده، اينچنين به كارگرداني صاحب‌نام كه چهار رمان نوشته و شناخت‌نامه‌اش دو جلد است و در سينماي ايران تاثيرگذار بوده، فشار بياورد.»
پولاد حرفهای ضد و نقیض در اینباره فراوان گفته از آوردن امیر جدیدی و پیشنهاد او به پدر و همچنی کنار کشیدن از فیلم. او اعا کرده حاضر است برای تمام شدن این حواشی تمام نقشش از فیلم حذف شود، اما در عین حال گفته می شود بخش عمده اختلافهایی که حالا به نامه نگاری کشیده به خاطر اصرار کیمیایی برای فیلمبرداری چند سکانس است که به نیت پررنگ کردن نقش پولاد به فیلمنامه اضافه شده و حالا کار دست آنها داده است.
کیمیایی در این نامه نوشته «تهيه‌كننده فيلم «قاتل اهلي» را بدون اطلاع من، مدير فيلمبرداري، برنامه‌ريز، دستيار اول كارگردان و بخشي از بازيگران تعطيل كرده است. يكي از احتياجات تاليف هنري، پول است. مگر آن كس كه پول مي‌دهد مي‌تواند تاليف اثري را تعطيل كند؟»
كارگردان «متروپل» در ادامه در پنج بند، اشاره مختصري به اختلاف خود با لشگري قوچاني كرده است:
«۱- فيلم «قاتل اهلي» نوشته و ساخته من تمام نشده است، فصل‌هايي از آن و كارهاي ديجيتالي آن مانده است.
۲- موسيقي اين فيلم با نظر و حضور در اجرا با بنده است.
۳- دفتر عكس‌نويسي (دكوپاژ) اين فيلم در خانه من است، چطور فيلم مونتاژ شده در حالي كه آقاي دهقان به كارهاي مونتاژ مي‌رسند؟ اما لازم به ذكر است هر مونتور ديگري بدون دفتر عكس نويسي نمي‌تواند داستان، ريتم و حجم مدت فيلمي را حدس بزند.
۴- دستمزد بعضي از عوامل مانده است.
٥- پرده‌هاي تبليغاتي فيلم با نظرگاه اين بنده يك‌سو باشد. »
کیمیایی معتقد است فیلمش نصفه کاره مانده و نمایش آن حتی به صورت خصوصی نیز جرم است. این درحالی است که منصور لشگری قوچانی با توجه اختیارات خود به عنوان مالک با پرکردن فرم درخواست فیلم را به جشنواره فیلم فجر ارائه کرده است. اما كيميايي معتقد است نمایش اين فيلم را در جشنواره فجر چند شرط دارد : ادامه فيلمبرداري، ساخت موسيقي و تدوين كامل .
ماجرای منصور لشگري قوچاني، تهيه‌كننده «قاتل اهلي» مسعود کیمیایی فعلا ادامه دارد و ظاهرا قرار است که خانه سینما برای قضاوت و حل اختلافات پا به میان بگذارد. امیدواریم تازه ترین فیلم کیمیایی از بند این اختلافات رهانیده شده و راه به جشنواره سی و پنجم فیلم فجر پیدا کند. لشگری قوچانی برخلاف کیمیایی سکوت اختیار کرده و معتقد است ابتدا باید فیلم در جشنواره دیده شود و مخاطبان نظرشان را بگویند و بعد به سراغ دیگر مسائل رفته شود. بنابراین از نگاه او فیلم تمام شده است.
به نظر این رویارویی به لج و لجبازی نیز کشیده است. در اینکه مسعود کیمیایی به عنوان سازنده اثر حق دارد درباره چگونگی فیلمش تصمیم بگیرد شکی نیست. اما باید دید این اختلافات ریشه در کدام نکته را دارد. آیا صرفا به دلیل اینکه نقش پولاد را در فیلم پررنگ کنند کیمیایی می خواهد چیزهایی به فیلم اضافه کند یا واقعا از ابتدا بوده و جامانده است؟
سینمای کیمیایی در سالهای اخیر اگر چه در اوج و بلندای گذشته خود نبوده اما با اینحال خنوز نیز علاقمندان خود را دارد. فیلمهای دهه هشتاد و نود کیمیایی به دلیل قرار گرفتن پولاد کیمیایی در نقشهایی که گزینه های بهتری نیز می توانست داشته باشد. متاسفانه اینبار ابعاد آن به بیروناز فیلم نیز کشیده است.