با فیلم های جشنواره فیلم فجر 35 آشنا شوید / جشنواره 35 یک دور تمام

مروری بر فیلمهای حاضر در جشنواره سی  پنجم فیلم فجر

با فیلم های جشنواره فیلم فجر 35 آشنا شوید

جشنواره امسال، به لحاظ حضور کارگردان های اسم و رسم دار و چهره های شناخته شده، جشنواره چندان پر و پیمانی نیست و به غیر از چند اسم معدود، کمتر نامی در فهرست فیلمسازها دیده می شود که مخاطب را به تماشای نتیجه تلاشش مشتاق کند.

 

 سید احسان عمادی، علی سیف الهی

جشنواره امسال، به لحاظ حضور کارگردان های اسم و رسم دار و چهره های شناخته شده، جشنواره چندان پر و پیمانی نیست و به غیر از چند اسم معدود، کمتر نامی در فهرست فیلمسازها دیده می شود که مخاطب را به تماشای نتیجه تلاشش مشتاق کند. در این مطلب مشخصات 20 فیلم از فیلم های حاضر در بخش مسابقه را آورده ایم. در واقع تمام فیلمها به غیر از فیلم اولی های که البته 12 فیلم هستند و در بخش مسابقه هم حضور دارند اما در این مطلب جایشان خالیست.

 آباجان

* کارگردان: هاتف علیمردانی
* فیلمنامه نویس: هاتف علیمردانی
* بازیگران: فاطمه معتمدآریا، سعید آقاخانی، حمیدرضا آذرنگ، محمدرضا غفاری، فریبا متخصص، شبنم مقدمی

اصل مطلب: دهه 60، زنجان، پشت صحنه جنگ

 

 

آنچه باید بدانیم: هاتف علیمردانی کارگردانی منظم با سرعت تولید بالاست. از سال 90 تا امروز، هر سال یک فیلم ساخته و پنج فیلم اخیرش در جشنواره فجر حاضر بوده اند. با وجود این سرعت خوب- که طبعا بخشی از آن به ورودش به پروسه تهیه کنندگی مربوط می شود؛ تجربه ای که در «آباجان» هم تکرار شده است- کیفیت این فیلم را باید جداگانه به قضاوت نشست. فیلم هایی اجتماعی که از نمونه های قابل اعتنا مثل «به خاطر پونه» تا اثری شتاب زده همچون «مردن به وقت شهریور» در بینشان دیده می شود.

منتظر چه باشیم: مضامین تقریبا یکدست فیلم های علیمردانی در این سال ها و خلاصه ای که از داستان «آباجان» منتشر شده، نشان می دهد که این دفعه هم نباید در انتظار فضایی متفاوت از قبلی ها باشیم. قصه و اتمسفر «آباجان»- صرف نظر از دوره تاریخی اش- دور از «کوچه بی نام» به نظر نمی رسد؛ آدم هایی از طبقه متوسط اقتصادی اما به لحاظ فرهنگی، سنتی که این بار ترکش های سال های جنگ به زندگی روزمره شان گرفته. فضای دهه شصتی فیلم، بازی معتمدآریا به عنوان شخصیت محوری فیلمنامه و تیتراژ پایانی آن- که البته هنوز وضعیت پخشش نامشخص است- از نکته های کنجکاوی برانگیز «آباجان» است.

شانس جایزه: فیلم های اخیر علیمردانی، اغلب بازی هایی گرم و باورپذیر داشته اند که از نقاط قوت آثار او بوده اند. این بار خودش هم بازی معتمدآریا را بسیار تحسین کرده است. با این اوصاف، می توان نام او را در کنار آقاخانی و آذرنگ- که دست به نامزدی شان در فجرهای اخیر خوب بوده- در فهرست شانس های احتمالی سیمرغ بازیگری قرار داد. حسین جعفریان هم در مقام فیلمبردار فیلم های واقع گرا و اجتماعی، جزو پایه های ثابت نامزدی در جشنواره است. غیر از این، طراحی صحنه تاریخی فیلم نیز اگر دقیق و پرجزییات کار شده باشد، بدون شانس نیست.

 

---

اسرافیل

* کارگردان: آیدا پناهنده
* فیلمنامه نویسان: ارسلان امیری، آیدا پناهنده
* بازیگران: هدیه تهرانی، پژمان بازغی، مریلا زارعی، سهیلا رضوی، پوریا رحیمی سام، علی عمرانی

اصل مطلب: عاشقانه ای از نگاه زنانه که در آن جرقه های عشقی فراموش شده از زیر خاکسترش شعله می کشد.

 

آنچه باید بدانیم: «ناهید» جایزه ای از فجر نبرد، هر چند در نمایش های خارجی مورد استقبال قرار گرفت و حتی یکی از جوایز بخش «نوعی نگاه» کن را از آن خود کرد. حالا پناهنده فیلم دومش را با انگیزه و اعتماد به نفسی بالاتر در حال و هوایی دیگر می سازد. همچون «ناهید»، بخش عمده ای از فیلمبرداری «اسرافیل» نیز در شمال کشور انجام گرفته، هر چند این بار به جای گیلان به مازندران رفته اند.

منتظر چه باشیم: «مردی که ماهی را دوست داشت، برگشته است. دختری که بهروز را دوست دارد بر می گردد… مردگان زنده می شوند». جمله آخر خلاصه ای از سازندگان «اسرافیل» از داستان فیلمشان منتشر کرده اند، گره از راز نام فیلم باز می کند، فرشته ای که در شیپورش می دمد تا مردگان از جای برخیزند. احتمالا ماهی و بهروز، نقش های هدیه تهران و پژمان بازغی در فیلمی باشند که داستان زنده شدن عشقی از یادرفته را روایت می کند. البته از عکس های فیلم بر می آید که به جای دنیای رمانتیک، به دل فضایی تلخ و غم انگیز پرتاب خواهیم شد.

پناهنده در «ناهید»، به خوبی توانسته بود به انزلی هویت ببخشد و از خانه قهرمانش، کاراکتر بسازد. قابل تصور است که این تجربه در «اسرافیل» هم تکرار شده باشد و دست کم به لحاظ بصری، با فیلمی تماشایی مواجه باشیم. قدرت پناهنده در شخصیت پردازی هم می تواند نقطه امیدی باشد تا شاید نزدیک به یک دهه بعداز «چهارشنبه سوری»، خاطرات خوش بازی های گذشته تهران را با صور این اسرافیل زنده کنیم.

شانس جایزه: در نبود نام های همیشگی فجر- که انگار برای نامزدی سیمرغ سهیمه دارند- شاید هیئت داوران به کارگردانی پناهنده روی خوش تری از قبل نشان دهد. بازیگران دو- سه نقش اصلی هم شانس دیده شدن در جشنواره امسال را دارند. فیلمبرداری مرتضی قیدی و طراحی صحنه کیوان مقدم نیز به همچنین.

 

---

بدون تاریخ، بدون امضا

 
* کارگردان: وحید جلیلوند
* فیلمنامه نویسان: علی زرنگار، وحید جلیلوند
* بازیگران: امیر آقایی، هدیه تهرانی، سعید داخ، علیرضا استادی، نوید محمدزاده

اصل مطلب: جلیلوند در دومی فیلمش، در یک بستر معمایی- جنایی به موضوعات اجتماعی مورد علاقه اش می پردازد.

 

آنچه باید بدانیم: «چهارشنبه 10 اردیبهشت»، از شگفتی های فجر دو سال قبل بود؛ اولین فیلم بلند وحید جلیلوند، که هم سیمرغ اصلی بخش «نگاه نو» را از آن خود کرد هم از آن مهم تر، جایزه منتقدان جشنواره ونیز را گرفت. جلیلوند اما برخلاف صدای خوبش، بعد از این موفقیت ها باز هم بی سر و صدا و چراغ خاموش در رسانه ها جلو رفت تا امسال فیلم دومش را بسازد. «بدون تاریخ، بدون امضا».

منتظر چه باشیم: خلاصه قصه، جذاب و کنجکاوی برانگیز به نظر می رسد: «دکتر کاوه نریمان (آقاییی) که پزشک قانونی است، در حل کارش با جسدی مواجه می شود که قبلا او را می شناخته است». یک تم معمایی- پلیسی، که احتمالا سرآغاز داستانی است برای نقب زدن به گذشته شخصیت اصلی و رفتن به دل درونمایه هایی آشنا از جنس فیلم قبلی؛ موضوع مورد علاقه جلیلوند و فیلمنامه نویس همکارش در «چهارشنبه…»، علی زرنگار. تنها سکانس منتشرشده از فیلم و معدود عکس های آن، نشان می دهد که اینجا نیز با فضایی تیره و پرتنش مواجه خواهیم بود.

 

«بدون تاریخ، بدون امضا»، اثر پربازیگری است که در اتفاقی خوشایند، هدیه تهرانی را در یکی از دو نقش آفرینی امسالش به عنوان یکی از نقش هاس اصلی اش در خدمت دارد. «خوشایند» از این لحاظ که بعد از یک دهه بخت آزمایی ناکام در حزوه های دیگر، فعال شدن دوباره ستاره ای مثل او و بازگشتش به مسیر درست و حرفه ای را نمی توان به فال نیک نگرفت.

شانس جایزه: «چهارشنبه…» در سه رشته اصلی بخش نگاه نوی فجر دو سال قبل نامزد شد و دو تا از جایزه ها را گرفت. بعید نیست «بدون تاریخ…» دست کم در یکی از این سه رشته مورد توجه قرار بگیرد. هر سه بازیگر اصلی اش نیز انگیزه کافی برای دیده شدن در جشنواره را دارند. غیر از اینها، می ماند موسیقی پیمان یزدانیان که اغلب فارغ از خود فیلم هایش هم شنیدنی است.

 

---

پشت دیوار سکوت

* کارگردان: مسعود جعفری جوزانی
* فیلمنامه نویسان: مسعود جعفری جوزانی، سحر جعفری جوزانی
* بازیگران: سحر جعفری جوزانی، رویا تیموریان، امین تارخ، پرویز پورحسینی

اصل مطلب: یک قصه قهرمان محور زنانه، با یک سوژه ملتهب (ایدز)

 

آنچه باید بدانیم: جعفری جوزانی چندان به عنوان فیلمساز اجتماعی شناخته نمی شود. در کارنامه سینمایی او- که به غیر از کمدی «ایران برگر»، آخرین اثرش به هجده سال قبل بر می گردد- بیشتر فیلم هایی درباره تاریخ معاصر به چشم می خورد، در کنار یک فیلم درباره روابط انسانی (بلوغ). حالا اما او به کمک دخترش سحر- که از نویسندگان سریال «آژانس دوست» هم بوده- فیلمنامه «پشت دیوار سکوت» را درباره مسائل و مشکلات یک بیمار مبتلا به ایدز نوشته. فیلمنامه ای که نگارشش بر مبنای یک پژوهش میدانی پزشکی- اجتماعی انجام شده و در نهایت نیز قرار است بخشی از درآمد فروش آن، برای درمان و کمک به مبتلایان به ویروس اچ آی وی صرف شود.

منتظر چه باشیم: برخلاف جریان اغلب سینمای ما در سال های اخیر (روایت های خرده پیرنگ با شخصیت های متعدد که به پایانی تلخ یا باز منتهی می شود)، ظاهر در «پشت دیوار سکوت» با قهرمانی امیدوار و کنشگر مواجهیم که به جای انفعال و دست روی دست گذاشتن و پیچیده و عمیق کردن بحران، از پس حل مسئله اش بر می آید؛ ستاره دختر جوانی است که تلاش می کند زندگی خود و اطرافیانش را در تغییر دهد. می گویند فیلم با نگاهی «شاعرانه»، سراغ مشکلات مبتلایان به ایدز رفته و به بررسی سکومت آنها درباره بیماری و انزواطلبی شان در جامعه پرداخته است.

شانس جایزه: «پشت دیوار سکوت» فارغ از ویژگی های کیفی و قوت و ضعف های خودش به خاطر محتوای امیدبخش و پایان به ظاهر روشنش- در این فضای تلخ و سیاه اغلب فیلم هایمان- شانس زیادی دارد که از سوی هیئت داوران به عنوان الگویی قابل ارائه برای دیگر فیلمسازان مورد توجه قرار بگیرد. نکته ای که حتی خزاعی تهیه کننده فیلم هم رویش تاکید کرده.

 

---

خفگی

* کارگردان: فریدون جیرانی
* فیلمنامه نویس: فریدون جیرانی
* بازیگران: نوید محمدزاده، الناز شاکردوست، پولاد کیمیایی، پردیس احمدیه، ماهایا پطروسیان

اصل مطلب: خفگی احتمالا بازگشت جیرانی است به فضای فیلم های اولش؛ قرمز، آب و آتش و شام آخر.

 

آنچه باید بدانیم: سردبیری برنامه «هفت»، سردبیری روزنامه «سینما»، کارگردانی دو- سه فیلم سینمایی و یکی- دو سریال تلویزیون، نوشتن یا مصاحبه با این روزنامه و آن مجله… در این شش سال تا همین چند وقت پیش (قبل از تعطیلی روزنامه)، فریدون جیرانی همیشه آدم سرشلوغی بود. اما انگار فراغت چندماه اخیر، بالاخره بعد از مدت ها به او فرصتی داده تا ده سال بعد از «پارک وی»، خودش دست به قلم شود. فیلمنامه ای در حال و هوای نخستین و مهم ترین کارهایش بنویسد. از استوری های اول صبحی اینستاگرام الناز شاکردوست از ساعت پل مدرس هم می شود حدس زد که تعداد جلسات شب کاری فیلم قابل ملاحظه بوده.

منتظر چه باشیم: اطلاعاتی زیادی از «خفگی» منتشر نشده، همین قدر می دانیم که بای فیلمنامه پلیسی- جنایی با رگه هایی از ملودرام مواجه خواهیم بود. فیلم های اول جیرانی، معمولا شخصیتی عصبی و هیستریک در خود داشتند (مثل فروتن در «قرمز»، یا پسیانی در «آّب و آتش») که یکی از قطب های اصلی داستان را تشکیل می داد. احتمالا محمدزاده هم با توجه با سبک غالب بازی و شمایلی که از خودش ساخته، برای ایفای چنین کاراکتری به فیلم دعوت شده.

 

حضور الناز شاکردوست در جشنواره نیز چهار سال بعد از «رسوایی»- با نقش اول فیلمی که به خاطر اسم کارگردانش طبعا دیده خواهدشد- از آن ریسک هایی است که فقط از کسی مثل جیرانی بر می آید. مسعود سلامی «خفگی» را طوری فیلمبرداری کرده که نتیجه کار، به فضای تیره و تار و «نوآر»طور مدنظر کارگردانی، نزدیک تر باشد.

شانس جایزه: به غیر از نوید محمدزاده- که یحتمل نقش، انگ خودش باشد- حدس دیگری نمی توان درباره جوایز «خفگی» زد، جز این که احتمالا قوت فیلم بیشتر به کارگردانی اش مربوط می شود تا فیلمنامه آن.

 

---

خوب، بد، جلف

* کارگردان: پیمان قاسم خانی
* فیلمنامه نویس: پیمان قاسم خانی
* بازیگران: مانی حقیقی، حمید فرخ نژاد، پژمان جمشیدی، سام درخشانی، ویشکا آسایش، آزاده صمدی

اصل مطلب: اولین تجربه فیلمسازی موفق ترین کمدی نویس یک دهه اخیر سینما و تلویزیون

 

آنچه باید بدانیم: پیمان قاسم خانی کار در سینما را با فیلمنامه «من زمین را دوست دارم» شروع کرده و فیلمنامه حدود بیست سریال را نوشته و در چهارده فیلم سینمایی به عنوان نویسنده یا بازیگر حضور داشته و حالا پس از 22 سال فعالیت سینمایی، برای اولین بار کارگردانی تجربه می کند. «خوب، بد، جلف» از ماه ها پیش در صف اکران بود و آخر سر قاسم خانی قید اکران را زد تا نمایش فیلمش را با جشنواره شروع کند.

منتظر چه باشیم: پیمان قاسم خانی در کارنامه اش فیلم های قابل توجهی مانند «مارمولک» و «ورود آقایان ممنوع» دارد که از بهترین فیلم های کمدی سینمای ایران هستند. اما در اولین تجربه فیلمسازی به قول خودش سراغ موضوع حساسی نرفته است: «یک داستان کمدی اکشن پلیسی است که الان در این شرایط داستان امنی است.

 

داستانی که قرار است دردسر ایجاد نشود و راحت اکران شود». حال و هوای شخصیت های فیلم به سریال «پژمان» نزدیک است اما از آن پرجنب و جوش تر است و پربازیگرتر. علاوه بر پژمان جمشیدی و سام درخشانی، مانی حقیقی و حمید فرخ نژاد و آزاده صمدی هم جلوی دوربین قاسم خانی رفته اند. «خوب، بد، جلف» در لوکیشن های متفاوتی مثل قبرستان ماشین ها فیلمبرداری شده است که به قول قاسمخانی برخلاف کاراهای قبلی اش همه اش در به دری است!

شانس جایزه: ستاره فیلم احتمالا خود پیمان قاسم خانی است؛ متن فیلمنامه کمدی او و کارگردانی اش شاید در بین فیلم اولی ها مورد توجه قرار بگیرد. حمید فرخ نژاد هم مانند «گشت 2»، کاراکتر معمولا جدی اش را شکسته و یک نقش کمدی بازی می کند و ممکن است حداقل به لیست نامزدها راه پیدا کند.

 

---

رگ خواب

* کارگردان: حمید نعمت الله
* فیلمنامه نویس: معصومه بیات
* بازیگران: لیلا حاتمی، کورش تهامی، الهام کردا، لیلی فرهادپور، بامداد نعمت الله، حمیدرضا آذرنگ

اصل مطلب: فیلمی عاشقانه و تلخ، درباره روند خودویرانگری یک زن؛ فیلمی که از امیدهای جشنواره امسال است.

 

آنچه باید بدانیم: این که فیلمساز کم کاری مثل نعمت الله- که در ده سال تنها سه فیلم ساخته، ناگهان در دو سال متوالی دو فیلم بسازد، رکورد قابل توجهی است. فیلمنامه «رگ خواب» را معصومه بیات همسر نعمت الله نوشته و با نظرات کارگردان، تقریبا به طور کامل بازنویسی شده. از همان اول به لیلا حاتمی و کورش تهامی برای ایفای نقش های اصلی آن فکر شده بود. ظاهرا «رگ خواب» در هیئت انتخاب جشنواره همه را راضی کرده و با قاطعیت به فجر 95 راه یافته.

این بار از فضای سرخوشانه و شیطنت آمیز «بی پولی» و «آرایش غلیظ» خبری نیست و با جهانی جدی و تلخ مواجهیم؛ مینا زن میان سالی است که با علاقه عاشقانه اش، خود را آرام آرام ویران می کند و به نقل از آن مصاحبه معروف و پرسر و صدای لیلا حاتمی در پشت صحنه این فیلم، دچار «اضمحلال» می شود. ظاهرا فیلم، یک پیچ داستانی هم دارد که از دل شخصیت حمیدرضا آذرنگ به دنیا می آید.

منتظر چه باشیم: «رگ خواب» با نگاهی به «سرگذشت آدل ه»ی تروفو (با بازی ایزابل آجانی) ساخته شده که فضا و مضمونی نزدیک به همین حال و هوا دارد. خوشبختانه نعمت الله از معدود کارگردان های سینمای ماست که فیلم ساختن و قصه گفتن، برایش به مراتب از «دغدغه مند بودن» و «منتقد سیاسی و اجتماعی و اخلاقی و انسانی شدن» مهم تر است و می شود خاطرجمع بود که همه تلاشش را برای ساختن فیلمی «لذت بخش» و «سرگرم کننده» کرده.

شانس جایزه: «رگ خواب» از مهم ترین فیلم و امید اصلی فجر امسال است و می شود منتظر نامزدی اش در همه رشته های اصلی بود. به غیر از لیلا حاتمی- که می گویند مینای «رگ خواب»، نقشی متفاوت در کارنامه اش محسوب می شود- باقی بازیگران هم بدون شانس نیستند.

 

---

زیر سقف دودی

* کارگردان: پوران درخشنده
* فیلمنامه نویس: پوران درخشنده
* بازیگران: مریلا زارعی، فرهاد اصلانی، بهنوش طباطبایی، حسام نواب صفوی، شهرام حقیقت دوست، آزیتا حاجیان، رسول نجفیان

اصل مطلب: بررسی معضل طلاق عاطفی زوج ها و تبعات مختلف آن برای خانواده و اجتماع، در یک فیلم آموزنده

 

آنچه باید بدانیم: از پایان فیلم پرسر و صدای «هیس! دخترها فریاد نمی زنند» تا شروع تولید «زیر سقف دودی»، چهار سالی فاصله بوده است. «زیر سقف دودی» فیلم پرلوکیشن و پرکاراکتری است و همین که در بازه زمانی کوتاهی آماده شده، نشان می دهد که چقدر درخشنده جمع کردن کار را بلد است.

منتظر چه باشیم: درخشنده جزو فیلمسازهایی است که سینما برایشان ابزار است نه هدف. در مصاحبه هایش هم بیشتر درباره دغدغه های اجتماعی و فرهنگی اش (به خصوص نسبت به قشر جوان) می گوید تا ملاحظات فنی و هنری. خیلی به جوایز جشنواره ها و نقدهای منتقدان اعتنا ندارد و به قول خودش، نشستن بر دل مردم را ترجیح می دهد. با این اوصاف، عجیب نیست اگر در «زیر سقف دودی» با یک فیلم پیام دار آموزنده هشداردهنده اخلاقی طرف باشیم که این بار، معضل طلاق عاطفی والدین و تبعاتش برای فرزندان را مدنظر قرار داده.

ظاهرا اصلانی و زارعی زوج اصلی داستان را تشکیل می دهند که مرد خانواده به دلیل بحران عاطفی، به سمت زن دیگری (طباطبایی) کشیده می شود. به غیر از اینها، فیلم دو چهره جوان تازه را به عنوان کشف های درخشنده در عرصه بازیگری به ما معرفی می کند: ابوالفضل میری و لاله مرزبان، که شاید در آینده بتوانند بخشی از خلا بازیگران جوان را در سینمای  ما پر کنند.

شانس جایزه: فیلم اگر سوژه جنجالی و ملتهبش را به قدر کافی ورز داده باشد، احتمالا مثل «هیس!…» از فیلم های محبوب تماشاگران جشنواره خواهدبود. غیر از آن، داوران معمولا روی خوشی به فیلم های اخیر درخشنده نشان نداده اند. هرچند بازیگران اصلی اش- به خصوص طباطبایی، که با شکل و شمایلی تازه و متفاوت در فیلم ظاهر شده- ممکن است از شانس های نامزدی سیمرغ باشند.

 

---

سارا و آیدا

* کارگردان: مازیار میری
* فیلمنامه نویس: امیر عربی
* بازیگران: پگاه آهنگرانی، غزل شاکری، مصطفی زمانی، سعید چنگیزیان، شیرین نیزدان بخش

اصل مطلب: مثلث طلایی «سعادت آباد» یک بار دیگر به هم رسیده اند؛ این بار برای روایت یک رفاقت زنانه

 

آنچه باید بدانیم: زوج کارگردان- فیلمنامه نویسی که در چند اثر، همکار هم شده باشند اینجا زیاد پیدا نمی شود. مازیار میری و امیر عربی اما از معدود مثال های نقض این قاعده اند و بعد از تجربه های نسبتا موفق «سعادت آباد» و «گاوصندوق» در سینما و تلویزیون، حالا برای سومین بار در «سارا و آیدا» با هم کار می کنند.

منتظر چه باشیم: «سعادت آباد» را خیلی ها با «درباره الی…»- که یک سال زودتر ساخته شده بود- مقایسه کردند؛ قیاسی که به مذاق سازندگانش خوش نیامد و هر شباهتی را اتفاقی دانستند.  اما با خلاصه قصه منتشرشده از «سارا و آیدا»، بعید است کسی دنبال  مقایسه اش با فیلم دیگری باشد؛ دختری جوان باید به دوست صمیمی اش کمک کند تا حیثیت به خطر افتاده اش را نجات دهد، اما معلوم نیست تا کجا پای رفاقتش خواهدماند؛ ظاهرا این وسط پای یک برادر سرتق هم درمیان است.

برخلاف دو همکاری قبلی این زوج، در این فیلم با شخصیت های متعدد و داستان های فرعی فراوان مواجه نیستیم و قصه با کاراکترهای محدود، متمرکز روی یک خط جلو می رود. عربی و میری نشان داده اند که قدرت اصلی شان در پرداخت شخصیت ها و فضاسازی درست از روابط بین آدم هاست (برخلاف منطق روایی و توان داستان پردازی، که معمولا پاشنه آشیل شان بوده). احتمالا موفقیت یا ناکامی این یکی هم، منوط به درست از کار درآمدن ارتباط «سارا و آیدا»ست.

شانس جایزه: پگاه آهنگرانی (آیدا) و غزل شاکری (سارا) در نقش دخترانی جوان تر از سن واقعی خود، مسیر سختی را برای جلب توجه هیئت داوران پیش رو دارند. حسین جعفریان اما در اولین همکاری اش با میری، برای نامزدی سیمرغ کم شانس نیست. هرچند قضاوت درباره خود فیلم از روی شنیده ها، دشوار است.

 

---

سد معبر

* کارگردان: محسن قرایی
* فیلمنامه نویس: سعید روستایی
* بازیگران: حامد بهداد، باران کوثری، نادر فلاح، نگار عابدی، اکبر رحمتی، آوا شریفی، محسن کیایی

اصل مطلب: یک موقعیت اخلاقی ساده در یک درام اجتماعی، با فیلمنامه ای از سعید روستایی

 

آنچه باید بدانیم: «خسته نباشید» محسن قرایی و افشین هاشمی در فجر 91، به عنوان یک فیلم اول جمع و جور بی ادعا و آبرومند، مورد تحسین و توجه قرار گرفت. اما هر دو نفر مثل بسیاری دیگر از خیل بی شمار فیلم اولی ها، برای ساخت فیلم دومشان در دست اندازهایی افتادند. قرایی بالاخره بعد از چهار سال «سعد معبر» را با فیلمنامه ای از سعید روستایی جلوی دوربین برد…

منتظر چه باشیم: فیلمنامه در ابتدا «نمره اخلاق 20» نام داشت. با در نظر گرفتن این موضوع و خلاصه قصه منتشر شده از آن، می شود حدس زد که با فیلمی اجتماعی رو به روییم که قهرمانش را در موقعیتی اخلاقی قرار می دهد؛ قاسم (حامد بهداد) که کارمند اداره سد معبر شهرداری است، سعی دارد شرایط اقتصادی زندگی خود و خانوادهاش را- لابد از مسیر نادرست- بهتر کند، اما همسرش نرگس (باران کوثری) با این کار مخالف است.

 

با توجه به حال و هوای فیلم قبلی قرایی، در نظر گرفتن پایان بندی «ابد و یک روز» و البته نام اولیه فیلمنامه، احتمالا این بار با پایان خوشی مواجه خواهیم بود که در آن قهرمان از پس مسئله اش بر می آید. قرایی در «سد معبر» برخلاف «خسته نباشید»- که چهره نامداری در فهرست بازیگرانش نداشت- با ستاره های معروفی کار می کند. هرچند تجربه اخیرش در نمایش «963+» در مقام کارگردان همراه با باران کوثری، نشان می دهد که با چنین فضایی ناآشنا نیست.

شانس جایزه: زوج پرانرژی بهداد و کوثری در کنار هم، می توانند در دیده شدن فیلم بسیار موثر باشند. غیر از این، با آن همه جایزه ای که «ابد و یک روز» درو کرده، نگاه ها بیش از هر چیز به فیلمنامه جدید روستایی است.

 

---

 

سوفی و دیوانه

* کارگردان: مهدی کرم پور
* فیلمنامه نویسان: مهدی کرم پور، مهدی سجاده چی
* بازیگران: امیر جعفری، به آفرید غفاریان، محمدرضا شریفی نیا، سیامک صفری، الهه حصاری، سعید امیرسلیمانی

اصل مطلب: به قول خود کارگردان، «فیلم چهل سالگی مهدی کرم پور»

 

آنچه باید بدانیم: پارسال وقتی کرم پور از ساختن فیلمنامه «پاییز» به خاطر اصلاحیه های فراوانش ناامید شد، از مهدی سجاده چی خواست تا دوتایی فیلمنامه «صوفی و دیوانه» را بنویسند.

منتظر چه باشیم: خبرگزاری ها در شرح داستان فیلم نوشته اند: «یک درام عاشقانه متفاوت از مهدی کرم پور». خود سازندگان در شرح خلاصه فیلم به «من مست و تو دیوانه، ما را که برد خانه» قناعت کرده اند. یادداشت سجاده چی درباره فیلم هم چیزی بیش از دیالوگی شاعرانه/ عارفانه (و خفن) بین سوفی و دیوانه به دست نمی دهد که در آن «مسافران شب با گذر از سیماب رنگ پرده آسمان، به صورت فلکی و فرزانگی می پیوندند و جاودانه می شوند».

 

حتی گریم امیر جعفری و عکسش کنار متروی تهران هم راه را بر هرگونه گمانه زنی می بندد. اما از روی خلاصه منتشرشده و یادداشت سجاده چی و علاقه فیلمنامه نویس به مضامین عرفانی و تاکید کارگردان روی «فیلم چهل سالگی»اش، شاید بتوان وجود رگه هایی از مضامین عرفانی را در فیلم حدس زد؛ هر چند برای دانستن این که این عرفان، از جنس «زشت و زیبا»ی معتمدی است یا «ساکن طبقه وسط» شهاب حسینی یا «می زاک» لیالستانی، باید منتظر تماشای فیلم نشست. در عین حال و فارغ از محتوا، کرم پور از بازی غفاریان به عنوان غافلگیری فیلمش تعریف کرده.

شانس جایزه: طبعا با آنچه در بند قبل گفته شد، حدسی درباره جوایز احتمالی فیلم نمی توان زد. هرچند فجر هیچ وقت با کرم پور مهربان نبوده و جز پوستر «چه کسی امیر را کشت؟» هرگز فیلمی از او نامزد جایزه ای در این جشنواره نشده، با این حال موسیقی بهزاد عبدی که در ارکستر سمفونیک اوکراین اجرا و ضبط شده، تنها آیتمی است که از الان می توان حدس زد شانسی برای قرار گرفتن در فهرست نامزدها دارد.

 

---

فِراری

* کارگردان: علیرضا داودنژاد
* فیلمنامه نویس: کامبوزیا پرتوی
* بازیگران: ترلان پروانه، محسن تنابنده، سیامک صفری، رضا داودنژاد، سیما تیرانداز، رضا کیانیان.

اصل مطلب: یک فیلم اجتماعی درباره جوانان امروز و مسیری که برای رسیدن به آرزوهایشان طی می کنند.

 

آنچه باید بدانیم: داودنژاد چهار سال بعد از فیلم سنگین و به لحاظ فرمی جسورانه «کلاس هنرپیشگی» و در روزهایی که «روغن مار»ش روی پرده سینماها بود، در پایین پارسال «فِراری» را در سکوت خبری کلید زد. با این حال به شکلی غیرمنتظره، مشکلاتی عجیب برای فیلم پیش آمد اما بالاخره کار تمام شد و «فراری» سر از فهرست فجر امسال درآورد. فیلمی که تهیه کننده اش آن را از همان پارسال که هنوز به پایان نرسیده بود، بهترین اثر کارگردانش می دانست.

منتظر چه باشیم: از «نیاز» و «مصائب شیرین» تا «بچه های بد» و «مرهم»، نوجوان ها همیشه از دغدغه های اصلی داودنژاد در فیلمسازی بوده اند. «فراری» هم از این قاعده مستثنا نیست، داستان گلنار، دختر نوجوانی در شمال کشور که برای گرفتن عکس یادگاری با یک ماشین هشت میلیاردی به تهران می آید، با راننده آژانسی (تنابنده) همراه می شود و رفته رفته نگاهش به زندگی و دنیای دور و برش تغییر می کند.

داودنژاد همیشه به واکنش های بموقع به موج های روز اجتماعی علاقه مند بوده و این بار هم در «فراری» سعی کرده یکی از همین پدیده را- علاقه نوجوانان و جوانان به خودنمایی در شبکه های اجتماعی- مورد توجه قرار دهد. ضمن این که بعد از مدت ها در کارنامه او، با فیلمی مواجهیم که ترکیب اصلی بازیگرانش، «خانوادگی» نیست. در نهایت نقش گلنار به ترلان پروانه رسید تا برای اولین بار، بازی در نقش اول فیلمی از یک کارگردان اسم و رسم دار را تجربه کند.

شانس جایزه: با تجربه ای که از تماشای آثار داودنژاد داریم، می توان حدس زد که همه چیز به فیلمنامه کار بستگی دارد؛ فیلمنامه ای که می تواند به دیده شدن زحمات کارگردان و بازیگران و حتی فیلمبردار (کلاری) کمک کنند، یا حاصل تلاش های همه را از بین ببرد.

 

---

فصل نرگس

* کارگردان: نگار آذربایجانی
* فیلمنامه نویس: نگار آذربایجانی
* بازیگران: ریما رامین فر، یکتا ناصر، پژمان بازغی، سام نوری، شایسته ایرانی، محمدرضا هدایتی، گوهر خیراندیش، صالح میرزا آقایی

اصل مطلب: کمی مردانه تر و غیرحساس تر از آینه های رو به رو»

 

آنچه باید بدانیم: یک فیلم اجتمای دیگر از نگار آذربایجانی. فیلمی که به گفته خودش داستان عشق و دوستی آدم ها با همدیگر است که البته خلاصه قصه منتشر شده اش زیادی مبهم است: «روایت آدم های معمولی است که در وانفسای امروز و در جهانی که میل به خودشیفتگی و خودمحوری دارد، شفافیت روح و ذهنشان را از دست نداده اند و مفهوم احساس خوش ناشی از انسانیت و نوع دوستی را به درستی درک می کنند».

شایسته ایرانی، بازیگر اصلی فیلم قبلی آذربایجانی همراه اوست و این بار پای بازیگران اسمی تر هم به میان آمده است. ریما رامین فر، یکتا ناصر، پژمان بازغی، گوهر خیراندیش و امیر آقایی با او همراه شده اند. فیلم آذربایجانی مدت ها پیش جلوی دوربین رفته و در مناطق مختلف تهران، از شمال تا جنوب شهر تولید شده است. او برای اکران پروانه نمایش هم گرفته بود اما ترجیح داد فیلم را اول در جشنواره نمایش بدهد.

منتظر چه باشیم: آذربایجانی در اولین فیلمش سراغ یک موضوع بحرانی رفته بود: تغییر جنسیت. هفت سال از آن فیلم گذشته و به نظر می رسد این بار مضمون اصلی فیلم مانند فیلم اولش چندان خط قرمزی نیست و یک قصه اجتماعی است درباره روابط آدم ها. به هر حال این بار حساسیت کمتری روی فیلم وجود دارد و احتمالا راحت تر هم آن را اکران خواهدکرد.

شانس جایزه: ریما رامین فر در سال های اخیر در تلویزیون با همای «پایتخت ها» درخشیده است اما تجربه های سینمایی اش کمتر از تلویزیون دیده شده. بعید نیست رامین فر در بین نامزدهای بخش بازیگری جشنواره باشد. بقیه بازیگران فیلم هم اگر فیلم آذربایجانی برای هیئت داوران خوشایند باشد، ممکن است در بخش بازیگرهای مکمل نامزد شوند.

 

---

قاتل اهلی

* کارگردان: مسعود کیمیایی
* فیلمنامه نویس: مسعود کیمیایی
* بازیگران: پرویز پرستویی، امیر جدیدی، پولاد کیمیایی، پرویز پورحسینی، لعیا زنگنه، پگاه آهنگرانی، حمیدرضا آذرنگ

اصل مطلب: بیست و هشتمین فیلم مسعود کیمیایی، با درون مایه ای سیاسی- اجتماعی، به پدیده رانت خواری و پولشویی و مفاسد اقتصادی می پردازد.

 

آنچه باید بدانیم: «قاتل اهلی» پرحاشیه ترین فیلم فجر امسال در تولید بوده است. فیلمی که تولیدش داستان پرماجرایی داشت که تا روزهای نزدیک به جشنواره هم کش پیدا کرد و در نهایت بنا شد فیلمبرداری طبق خواست کیمیایی ادامه یابد.

منتظر چه باشیم: «حاج آقا دکتر جلال سروش»، اسم شخصیت اصلی فیلم کمییای، کم و بیش نشان می دهد با چه فضایی مواجهیم. مرد مذهبی میان سالی (پرستویی) که قبلا نیروی امنیتی بوده، حالا درگیر رانت خواری و البته ماجراهای بچه هایش است. یک پولاد عاشق پیشه که برای محبوبش گیتار می زند و یک امیر جدیدی (در نقش سیاوش مطلق) که نقش قهرمان عاصی کیمیایی را بازی می کند و مثل داش آکل با طوطی اش حرف می زند و گرچه بنزسوار است اما برای راننده کامیون ها عروسی می گیرد، آدم های چپ و راست دکتر جلال را تشکیل می دهند.

 

آنها که نسخه تهیه کننده «قاتل اهلی» را دیده اند، می گویند به نسبت آثار اخیر کیمیایی کار بدی نشده و فیلم به نسبت تر و تمیزتری است؛ گرچه همین «نسبت به فیلم های اخیر» نشان می دهد که نباید منتظر فیلم چندان درخشانی هم بود. «قاتل اهلی» ظاهرا نقدهای سیاسی و اجتماعی تند و تیزتر و شعارهای بزرگ تری هم دارد و این یعنی به رسالتی که کیمیایی برای سینمایش قایل است، نزدیک تر شده.

شانس جایزه: اگر نسخه نهایی کارگردان- مثل آنچه درباره نسخه تهیه کننده گفته اند- فیلم بدی نشود، با توجه به اسم کیمیای می توان شانس برایش قایل بود تا اسمش در فهرست نامزدهای اصلی بیاید. امیر جدیدی هم- که کاش زودتر از اینها سر و کله اش در سینمای استاد پیدا می شد- انتخاب درستی برای چنین نقشی در چنان دنیایی است و ممکن است خودی نشان دهد و دلی از هیئت داوران ببرد.

 

---

کارگر ساده نیازمندیم

* کارگردان: منوچهر هادی
* فیلمنامه نویس: پدرام کریمی
* بازیگران: آتیلا پسیانی، یکتا ناصر، بهرام افشاری، روژین رحیمی، سیامک صفری، سحر قریشی، مهران احمدی.

اصل مطلب: تقابل نقش فرودست جامعه با نظام سرمایه داری، در یک درام تلخ اجتماعی

 

آنچه باید بدانیم: منوچهر هادی امسال پس از یک چرخش 180 درجه ای نسبت به کارنامه سینمایی اش و ساخت و اکران «من سالوادور نیستم»، به مسیر سابق فیلمسازی اش برگشت و با «کارگر ساده نیازمندیم»، دوباره سراغ فیلم هایی از جنس «یکی می خواهد باهات حرف بزنه» و «زندگی جای دیگری است» رفت. (راستی، کسی می داند این اصرار هادی در انتخاب یک جمله برای اسم های فیلم هایش از کجا می آید؟)

منتظر چه باشیم: داستان فیلم، در یک فضای جنوب شهری بین آدم های بی بضاعت و تنگدست می گذرد؛ یک جوان شهرستانی، در پی کار به تهران می آید و قهرمانش (بهرام افشاری) برای رسیدن به عشقش، باید از پس غول بی شاخ و دم اما سرسخت و بی رحم سرمایه داری بربیاید؛ و بدمن پولدار و هوس باز و بی عاطفه ای (آتیلا پسیانی) می خواهد دختر محبوب جوان را از چنگش دربیاورد. از خلاصه قصه ای که خود سازندگان منتشر کرده اند («بعضیا فکر می کنن همه چیو با پول می تونن بخرن… و می خرن… متاسفانه!») می شود حدس زد که فیلم به شکلی تلخ و ناامیدانه تمام می شود، که از این لحاظ با رویکرد زوج هادی- کرمی در پایان بندی فیلم قبلی شان متفاوت است.

کارگردان «کارگر ساده نیازمندیم» فیلمش را داستانی پرکشش با بازی هایی درخشان و متفاوت می داند که تجربه جذابی را در سینمای اجتماعی ما رقم زده است. هر چند پچپچه های این سو و آن سو، از این حکایت می کنند که فیلم قدم بزرگ رو به جلویی در کارنامه سازنده اش به حساب نمی آید.

شانس جایزه: خود هادی گفته که این فیلم، کامل ترین اثر در کارنامه سینمایی اش است؛ اما از ظواهر امر این طور بر می آید که گرچه نتیجه تلاش های تیم سازنده، چیز بدی از کار درنیامده، اما بعید است شانس برای سیمرغ گرفتن در جشنواره داشته باشد. شاید به جز طراحی صحنه و فیلمبرداری.

 

---

کمدی انسانی

* کارگردان: محمدهادی کریمی
* فیلمنامه نویس: محمدهادی کریمی
* بازیگران: علیرضا شجاع نوری، هومن سیدی، لیلا زارع، فرخ نعمتی، هستی مهدوی فر، بهاره کیان افشار

اصل مطلب: فیلم غافل گیرکننده دیگری از محمدهای کریمی، که حتما باید در سکوت و فراغ خاطر، آن را در جشنواره به تماشا نشست.

 

آنچه باید بدانیم: چهار سال بعد از «بشارت به شهروند هزاره سوم»، کریمی باز پشت دوربین رفها ست؛ هر چند نقش او به عنوان نویسنده، بازیگر و همراه شهاب حسینی در «ساکن طبقه وسط» این قدری پررنگ بوده که این غیبت را خیلی هم طولانی حساب نکنیم. «کمدی انسانی» پروژه سنگین و پرهزینه ای است؛ قصه ای که در چهار دهه از تاریخ معاصر (از 1330 تا 1360) روایت می شود و فیلمبرداری اش در 23 لوکیشن اصلی و فرعی- که بضعی هایشان باید طراحی و بازسازی می شدند- شصت جلسه طول کشیده.

منتظر چه باشیم: ظاهرا نقش اصلی «کمدی انسانی» را آرمان درویش بازی می کند؛ مردی با زندگی ای پرفراز و نشیب که حتی در جوانی اش بوکسور حرفه ای بوده (سکانس مبارزه اش با حریف روس در فلم، احتمالا یکی از لحظات جذاب آن باشد) و گرچه نمی خواهد، اما ناچار است به همرنگ شدن با جماعت دور و برش تن دهد.

 

کریمی این فیلم زندگی نامه ای را یک کمدی موقعیت در بستری تراژیک می داند. شخصیت های پرشمار «کمدی انساین» (نام نزدیک به بیست نفر در فهرست بازیگران فیلم منتشرشده) هیچ کدام اسمی ندارند و ظاهرا هرکدام نمادی از افراد یا اقشار جامعه محسوب می شوند. با این اوصاف، می توان حدس زد که «کمدی انسانی» در کنار «سوفی و دیوانه» کرم پور، تیم فیلم های عرفانی جشنواره فجر امسال را تشکیل دهند.

شانس جایزه: گریم متفاوت بازیگران فیلم، از نقش های غریب و تازه اغلبشان در «کمدی انسانی»« خبر می دهد. اما احتمالا تعداد زیاد و فرصت اندک هر کدام برای هنرنمایی، جای زیادی برای جلب توجه داوران باقی نمی گذارد. طراحی صحنه فیلم و گریم شخصیت ها البته نمی تواند از شانس های احتمالی نامزدی برای سیمرغ بلورین باشد.

 

---

گشت 2

* کارگردان: سعید سهیلی
* فیلمنامه نویسان: مهدی محمدنژادیان، سعید سهیلی
* بازیگران: حمید فرخ نژاد، پولاد کیمیایی، ساعد سهیلی، ترلان پروانه، بهاره افشاری، امید روحانی

اصل مطلب: ادامه گشت ارشاد!

 

آنچه باید بدانیم: به غیر از مسعود ده نمکی، دنباله سازی در سینمای ما چندان مد و مرسوم نیست. اما موفقیت «گشت ارشاد» به عنوان یک کمدی اجتماعی، سیاسی- که تنها با یک هفته اکران فروشی میلیاردی از خود به جا گذاشت- به قدری بود که وسوسه اش بعد از پنج سال باز دست از سر سهیلی برندارد. امسال او بار دیگر سراغ شخصیت های فیلمش رفته و حتی یکی شان را دوباره زنده کرده تا قسمت دوم «گشت ارشاد» را بسازد. هر چند حضور این مرده زنده شده (شخصیت عطا با بازی پولاد کیمیایی) در فیلم، به راحتی اتفاق نیفتاد و تنها بعد از هماهنگی هایی با تیم سازنده «قاتل اهلی» ممکن شد (بماند که حاشیه های این دومی، تازه بعداز برگشتن پولاد از سر صحنه «گشت 2» به فیلم پدر کلید خورد).

منتظر چه باشیم: خود سهیلی که گفته همه سعی شان را کرده اند تا فیلم از قسمت اولش، دوست داشتنی تر و بامزه تر شود. لوکیشن های متنوع فیلم- از جنوب شهر (یا به قول کارگردان «زیر پونز») و دریاچه نمک گرفته تا فرودگاه دوبی- هم گواهی است بر تلاش هایی که برای ساختن این فضای متفاوت شده. این بار عباس (فرخ نژاد) و حسن (ساعد سهیلی) که از زندان آزاد شده اند، به سراغ عطا می روند که تازه از کما بیرون آمده و می خواهند زندگی آبرومندی را شروع کنند، اما انگار سراغ هر شغلی می روند باز شانس یار آنها نیست.

 

عکس های فیلم نشان می دهد که بخش قابل توجهی از کمدی آن، از تجربه های این سه رفیق در فضاهای شغلی گوناگون به دنیا می آید که رنگ و لعابی جدا از قسمت اول به آن بخشیده است. جدا از هر اتفاقی که در جشنواره برای فیلم بیفتد، «گشت 2» بیش از هر چیز مخاطب میلیونی سالن ها را نشانه گرفته؛ البته اگر دوباره حاشیه های ممیزی برایش دردسرساز نشود.

 

---

ماجرای نیمروز

* کارگردان: محمدحسین مهدویان
* فیلمنامه نویس: محمدحسین مهدویان
* بازیگران: احمد مهران فر، مهرداد صدیقیان، جواد عزتی، هادی حجازی فر

اصل مطلب: یک فیلم تاریخی دیگر، درباره برهه مهمی از کارنامه سازمان مجاهدین خلق (منافقین)

 

آنچه باید بدانیم: این که اسم فیلم دومت را اسم یکی از شاهکارهای معروف وسترن بگذاری جسارت خاصی می خواهد که انگار مهدویان بعد از موفقیت های «ایستاده در غبار» به آن رسیده. در «ماجرای نیمروز» با یک فضای تاریخی دهه شصتی مواجهیم.

منتظر چه باشیم: مهدویان پیش تر با «ایستاده در غبار» و سریال «آخرین روزهای زمستان»، قدرت خود را در کارگردانی و بازسازی واقع نمای سکانس های تاریخی شلوغ و پرجزییات به رخ کشیده و اثبات کرده است. اما با توجه به فیلمنامه و روایت غریب هر دو کار (به خصوص «ایستاده در غبار» به عنوان یک فیلم سینمایی)، «ماجرای نیمروز» اولین سنگ محک جدی خواهدبود تا توانش را در تبدیل داستانی بر روی کاغذ به اثری تصویری- نمایشی بسنجیم.

 

از خلاصه قصه منتشرشده فیلم («در محله های پرآشوب تهران، در پیچاپیچ خیابان ها و کوچه ها و در پستوی خانه ها، سرگردان و یحران. آیا این جست و جود را فرجامی هست؟»)، می توان حدس زد که با داستانی پرتعلیق و پرفراز و فرود مواجه باشیم، هرچند بعید است ویژگی معروف اثر زینه مان- تقریبا real time بودن- را اینجا ببینیم. معدود اسامی زنانی در فهرست بازیگران فیلم، نشان می دهد که با فیلم «مردانه» نیز طرف خواهیم بود. ضمن این که استفاده از احمد مهران فر و جواد عزتی- که بیشتر به عنوان بازیگران کمدی شناخته می شوند- در نقش هایی جدی، از ریسک هایی است که مهدویان برای ساخت «ماجرای نیمروز» پذیرفته.

شانس جایزه: اگر بلای «سیانور» سر «ماجرای نیمروز» نیاید، می توان به ضحروش در فهرست نامزدهای سیمرغ کارگردانی، فیلمبرداری (هادی بهروز)، طراحی صحنه (بهزاد جعفری) و گریم (محسن دراسنج) امیدوار بود. درباره بازگیران و خود فیلم اما همه چیز به فیلمنامه ای مربوط است که با توجه به سابقه مهدویان، پیشاپیش نمی توان حدسی درباره آن داشت.

 

---

ماه گرفتگی

* کارگردان: سیدمسعود اطیابی
* فیلمنامه نویس: مهدی آذرپندار
* بازیگران: کامبیز دیرباز، فریبا کوثری، سارا خویینی ها، الناز حبیبی، قاسم زارع، شهرام عبدلی، ارسلان قاسمی

اصل مطلب: «ماه گرفتگی» فیلمی است درباره ماجراهای انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری در سال 1388.

 

آنچه باید بدانیم: فیلمنامه فیلم اطیابی را مهدی آذرپندار نوشته است؛ مسئول اداره فیلم و نمایش معاوت فرهنگی سازمان بسیج که پیش از این دبیر فرهنگی رجانیوز و دبیر سینمایی مجله «نقد سینما» بوده اس؛ نویسنده جوانی که در سال اخیر با مناظره های سیاسی اش، در جبهه مخالف با امید روحانی و مهدی کرم پور در برنامه اینترنتی مجله «سی و پنج» دیده و شناخته شد. تولید فیلم هم ماجرای مفصلی داشت؛ تولید «ماه گرفتگی» در سکوت کامل شروع شد اما با آغاز تصویربرداری صحنه های خارجی فیلم، خبر تولید پروژه اطیابی منتشر شد. صحنه هایی از فیلم هم فیلمبرداری شد و بقیه اش افتاد به سال بعد، چون اطیابی و گروهش برای بازسازی صحنه های واقعی مجبور بودند در خیابان های تهران و مناطق مرتبط به ماجرای سال 88 به کارشان ادامه بدهند.

منتظر چه باشیم: قرارگرفتن اسم مسعود اطیابی کنار موضوع فیلم ترکیبی عجیبی است. او در سال های پیش فیلم های کمدی سینمای بدنه مانند «اخلاقتو خوب کن»، «شرط اول»، «صبح روز هفتم»، «مصائب دوشیزه» و «خروس جنگی» را ساخته و بعد از آن در یک تغییر مسیر عجیب فیلم «خاک و مرجان» را در افغانستان ساخت که یک فیلم اجتماعی بود. او این بار با ترکیب بی ستاره ای از بازیگران تصمیم گرفته یک فیلم سیاسی بسازد که احتمالا موضوع فیلم، حاشیه دارتر و جذاب تر از خود فیلم خواهدبود.

شانس جایزه: با توجه به اسم ها و عکس ها و اطلاعاتی که درباره حال و هوای فیلم منتشر شده، بعید است «ماه گرفتگی» در بین نامزدهای بخش های مختلف مسابقه جشنواره جایی داشته باشد. غیر از بخش موسیقی فیلم که سازنده آن مجید انتظامی است و بعدی نیست به لیست نامزدها راه پیدا کند.

 

---

نگار

* کارگردان: رامبد جوان
* فیلمنامه نویس: احسان گودرزی
* بازیگران: نگار جواهریان، محمدرضا فروتن، مانی حقیقی، افسانه بایگان، اشکان خطیبی، آتیلا پسیانی، علیرضا شجاع نوری

اصل مطلب: یک درام جنایی- معمایی، که قهرمانش یک زن است.

 

آنچه باید بدانیم: اگر شکست «اسپاگتی در هشت دقیقه» را به خاطر دست گرمی بودنش در کارنامه فیلمسازی رامبد جوان نادیده بگیریم، دو فیلم بعدی اش تجربه های موفقی محسوب می شوند؛ «پسر آدم، دختر حوا» کمدی رمانتیک خنده دار و آبرومندی بود که بد هم نفروخت، «ورود آقایان ممنوع» در سال اکران «جدایی نادر از سیمین» و «اخراجی ها 3»، پرفروش ترین فیلم سال شد و حتی یک ستاره هم از مسعود فراستی دشت کرد! می گویند اگر اسم رامبد در تیتراژ «نگار» نباشد، نمی توان باور کرد او آن را ساخته.

منتظر چه باشیم: این طور که خود کارگردانی می گوید، فیلم های اجتماعیِ فراوان و شبیه به هم سینمای ما، انگیزه ای برای او شد تا سراغ قصه متفاوتی مثل «نگار» برود؛ یک فیلمنامه جنایی- معمایی، که می تواند رنگ و لعاب تازه تری به این سینمای تقریبا تکراری بدهد؛ نگار که از خانواده ای ثروتمند و بااصالت است، به طرزی مشکوک پدرش را از دست می دهد.

 

پلیس اعتقاد دارد که پدر، به خاطر فشارهای روانی ناشی از شکست اقتصادی جان باخته، اما دختر این روایت را نمی پذیرد و در پی کشف حقیقتی دیگر است. او دختر جوانی است که به جنگ مردانی بی رحم و خشن می رود، و شاید به خاطر همین درون مایه، فیلم به لحاظ فمینیستی نیز مورد توجه قرار بگیرد. این طور که می گویند، اغلب بازیگران فیلم در نقش هایی ظاهر شده اند که با تصویر آشنای سینمایی شان متفاوت است و حداقل می توانیم منتظر غافل گیری هایی در بازی های «نگار» باشیم.

شانس جایزه: اگر معمای «نگار» به قدر کافی پیچیده باشد و به شکل درستی هم رمزگشایی شود، می توان به نامزد شدن فیلم در بخش فیلمنامه امیدوار بود. نقش های متفاوت «نگار» هم فرصت خوبی به بازیگرانش می دهد تا خودی نشان دهند.

 

---

یک روز به خصوص

* کارگردان: همایون اسعدیان
* فیلمنامه نویسان: همایون اسعدیان، مجید قیصری
* بازیگران: مصطفی زمانی، پری ناز ایزدیار، فرهاد اصلانی، محسن کیایی، افسانه کمالی، شیرین یزدان بخش

اصل مطلب: مواجهه با پدیده قاچاق اعضای بدن، جوانی را در دوراهه اخلاقی برای انتخاب مسیر آینده زندگی اش قرار می دهد.

 

آنچه باید بدانیم: بعد از موفقیت های «طلا و مس» و «بوسیدن روی ماه»، کارنامه اسعدیان در فیلمسازی طی مدتی کوتاه شتاب خوبی گرفته بود و می شد منتظر کاری بزرگ، متفاوت و جسورانه از او بود؛ اما خودش ترجیح داد کمی از کارگردانی فاصله بگیرد و فعالیت های سینمایی اش را در حوزه های دیگری مثل فیلمنامه نویسی یا تهیه کنندگی دنبال کند. حالا بعد از پنج سال دوباره در مقام کارگردان به فجر برگشته. همکاری مصطفی زمانی و پری ناز ایزدیار بعد از موفقیت سری اول «شهرزاد» نی زدر این فیلم جالب توجه است.

منتظر چه باشیم: برخلاف دو فیلم قبلی اسعدیان- که بیشتر به اخلاقیات و روابط عاطفی و انسانی می پرداختند- «یک روز به خصوص» به سراغ یک مسئله ملتهب اجتماعی رفته است؛ خرید و فروش اعضای بدن، که به قول کارگردانی تا به حال آن قدری در سینمای ما مورد توجه قرار نگرفته. حامد (مصطفی زمانی) برای عمل قلب خواهرش با مشکل مالی رو به روست و برای حل این معضل باید دست به انتخابی دشوار بزند؛ انتخابی بین «عقل و آرمان» یا «احساس و واقعیت».

 

فضای سنگین و پرتعلیق و تنش فیلم، نسبت چندانی با فیلم های لطیف قبلی کارگردانش ندارد و شاید یادآور تجربه سال های دورتر او در «آخر بازی» باشد. «یک روز به خصوص» دو بازیگر جوان تازه کار را هم به سینمای ما معرفی خواهدکرد: افسانه کمای و مجتبی پیرزاده، که هر دو از دل یک فراخوان تلگرامی از بین چند هزار متقاضی برای نقش هایشان انتخاب شده اند.

شانس جایزه: فضا و شخصیت پردازی فیلم های اسعدیان و راهنمایی های خودش، امکان خوبی به بازیگران می دهد تا توانایی هایشان را به رخ بیننده و البته هیئت داوران جشنواره بکشند. خود فیلم هم با توجه به سوابق اسعدیان، برای قرار گرفتن در فهرست نامزدهای جوایز اصلی، کم اقبال نیست.

همشهری 24