نگاهی به کتاب « تا آنگاه که مرگ جدایمان کند»/ برگزیدگان جایزه ا.هنری

صد سال داستان‌نویسی در آمریکا
حمیدرضا امیدی‌سرور

چند سال پیش از این وقتی نخستین کتاب‌ها از مجموعه‌ی داستان‌های برگزیدگان جایزه ادبی اُ. هنری (با سرپرستی علی فامیان) منتشر شد، و صحبت از انتشار مجموعه‌ای نود جلدی از داستان‌های کوتاه برگزیده این جایزه بود که به تدریج ترجمه شده و توسط نشر نیستان در اختیار علاقمندان ادبیات داستانی قرار گیرد. در آن ابتدای کار خوشبین‌ترین ناظران هم با توجه به ناکامی چنین تجربه‌هایی در محدوده بازار نشر ایران، چندان به سرانجام این کار امیدوار نبودند. اما تاکنون نزدیک به 20 جلد از این مجموعه به همت نشر نیستان منتشر شده است و اگرچه هنوز راهی طولانی مانده تا این وعده شکل تحقق به خود بگیرد، اما به شهادت همین تعداد از آثار منتشر شده از مجموعه برگزیدگان ا.هنری می‌توان پیش‌بینی کرد که نشر نیستان از عهده برداشتن و به هدف زدن این سنگ بزرگ برمی‌آید و همینطور آهسته و پیوسته دیگر جلدهای این مجموعه ارزنده را به علاقمندان ادبیات داستانی به ویژه داستان کوتاه عرضه خواهد کرد.

«تا آنگاه که مرگ جدایمان کند» عنوان یکی از تازه‌ترین جلدهای این مجموعه است که با ترجمه لیدا طرزی وارد بازار کتاب شده است، مجموعه 9 داستان کوتاه که به برگزیدگان جایزه اُ. هنری در سال 1996 اختصاص دارد.

این داستان‌ها چنان که در جایزه اُ. هنری رسم بوده از میان داستان‌هایی كه طی دوره يك‌ساله، از تابستان 1994 تا 1995 به قلم نويسندگان آمريكايي و کانادایی در مجلات انگلیسی زبان به چاپ رسيده‌اند، انتخاب شده‌اند. داستانهایی که شمار آنها در اصل به بیش از هزار داستان می‌رسد و چنانکه ویلیام آبراهامز (انتخاب کننده و ویراستار مجموعه) در مقدمه این کتاب اشاره کرده است، در پروسه انتخاب داستان‌های برگزیده جایزه  اُ. هنری، در مرحله اول از میان این هزار داستان، حدود صد اثر برتر برای انتخاب نهایی برگزيده شدند و پس از غربال نهایی آنها، این داستان‌ها باقی مانده‌اند. اما آبراهامز که این بار به عنوان سی‌امین سال، در این گزینش حضور داشته است بر این نکته اشاره می‌کند که در پروسه حذف داستان‌ها در مرحله نهایی، داستان‌های ارزنده‌ای که به ناچار حذف می‌شده‌اند فراوان بودند. این نکته تاکیدی است بر این واقعیت که داستان‌های برگزیده شده در این مجموعه از کیفیت بالایی برخوردارند؛ چنان که کیفیت خود این داستان‌ها نیز به شکلی عینی نشان‌دهنده آن هستند.

در میان داستان‌های گردآوری شده در این مجموعه آثاری از چند نویسنده شناخته شده برای مخاطبان ایرانی از جمله استیون کینگ (مرد سیاهپوش)، جرج کروول اُتس (نشانه شیطان) و آلیسون بیکر (دعوت) دیده می‌شود و در کنار آنها نیز آثاری از ویلیام هافمن (سنگ‌ها)، لوسی هانیگ (شهروند)، آلن داگلاس (گرنت)، بکی هاجسنون (تا آنگاه که مرگ جدایمان کند)، جولی شوماخر (مترسک‌ها) و تام پین (چیزی می‌گویید موسیو الیوت) به چشم می‌خورد. یکی از بزرگترین محاسن این مجموعه‌ها، آشنا شدن با نویسنده‌های خوبی‌ست که پیش از این نامشان در کشور ما شناخته شده نبود، اما به واسطه انتشار این مجموعه به مخاطبان علاقمند به ادبیات داستانی معرفی می شوند.

ترجمه کتاب حاضر را لیدا طرزی به شایستگی به انجام رسانده است. طرزی پیش از این در مجموعه داستان‌های کوتاه برگزیده جایزه ادبی اُ.هنری، ترجمه‌ی کتاب‌های «نقشه‌هایت را بسوزان»، «زنبق‌های دهه هشتاد»، «دوران طلایی دل‌شکستگی»، «بعضی زن‌ها» و «آخرین روز عجیب در لس‌آنجلس» را بر عهده داشته است.

اگرچه تنوع مضمونی داستان‌های این مجموعه و همچنین تفاوت‌های سبک کار هریک از این نویسندگان به عنوان یکی از عوامل جذابیت آن محسوب می‌شود؛ اما نباید از این نکته غافل شد که برخورداری از کیفیتی جهانی نقطه مشترک مهم این داستان‌هاست. داستان‌ها، آثاری انگلیسی زبان هستند اما از کیفیتی برخوردارند که برای خوانندگانی از دیگر زبان‌ها و فرهنگ‌ها نیز قابل درک و دارای تاثیرگذاری‌اند.

از این منظر این داستان‌ها الگوهای خوبی هستند برای نویسندگان ایرانی که چگونه می‌توان آثاری نوشت که در عین بومی بودن حرف و کلامی فرابومی داشته باشند. این یکی از مهم‌ترین ویژگی داستان‌های منتخب این جایزه در این سال و به طور کلی در دیگر سال‌ها نیز هست. داستان‌هایی که به زعم گزینش کننده آنها «با وجود استقلال روایی و هویتی در زمان قرار گرفتن در کنار یکدیگر از این مجموعه کلکسیونی از فرآیند نشاط‌آمیز ادبیات معاصر آمریکا می‌سازد.»

مجموعه داستان‌های برگزیده جایزه ا.هنری افزون بر اینکه کلکسیونی از بهترین داستان‌های کوتاه (حدود) یک قرن قبل از خود را گرد هم آورده و در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد، نشان‌دهنده اوضاع و احوال کیفی داستان‌نویسی در دوره‌های مختلف صد سال گذشته نیز هست. چنانکه با توجه به آثاری گرد هم آمده در کتاب حاضر می‌توان گفت که در میانه دهه نود دوران پویایی خود را می‌گذرانده است.
 

به نقل از الف کتاب

****

«تا آنگاه که مرگ جدایمان کند»
نویسنده: آلیسون بیک، استیون کینگ، ویلیام هافمن و…
ترجمه:  لیدا طرزی
ناشر: نیستان، چاپ اول 1396
201 صفحه، 13000 تومان