Share This Article
معرفی کوتاه کتاب “با بوطیقای نو در سرگذشت حاجی بابای اصفهانی” نوشته ی “جیمز موریر”
(لندن: نشر مِهری، 1402)
نوشته ی: جواد اسحاقیان
عناوین فصول کتاب:
- پیش گفتار
- حاجی بابای اصفهانی. نوشته ی دکتر “عباس امانت”، ترجمه از دانشنامه ی ایرانیکا
- با رویکرد “تاریخگرایی نو” در سرگذشت حاجی بابای اصفهانی
- سرگذشت حاجی بابای اصفهانی به عنوان داستان “پیکاروها”
- سرگذشت حاجی بابای اصفهانی به عنوان “رمان پیکارِسک”
- سرگذشت حاجی بابای اصفهانی و رویکرد “پسا ـ استعماری”
- 7. ” خوانش جامعه شناختی سرگذشت حاجی بابای اصفهانی
- از سرگذشت حاجی بابای اصفهانی تا “پدیدار شناسی هرمنوتیک ریکور”
- سنت و مدرنیته در رمان های سرگذشت حاجی بابای اصفهانی و سرگذشت حاجی بابای اصفهانی در انگلستان
- از “باختین” تا “موریر” در سرگذشت حاجی بابای اصفهانی و سرگذشت حاجی بابای اصفهانی در انگلستان
- 11. از سرگذشت ژیل بلاس تا سرگذشت حاجی بابای اصفهانی با رویکرد “بینا ـ متنی”
متن پشت جلد:
“جیمز موریه” (موریر) از جمله وابستگان سفارت انگلیس در ایران در روزگار “فتحعلی شاه قاجار” بوده و طبعاً به اشاره ی رؤسای خود به خبرچینی، رشوه دهی و پیشبرد اهداف تباه دولتش می پرداخته و سیمایی که از ایرانیان و کارگزاران ایرانی ترسیم کرده، اغراق آمیز و خصمانه بوده است. با این همه، این رمان مانند “سیاحتنامه ی ابراهیم بیگ” سرشار از انتقادات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از نظام پوسیده و خودکامه ی قاجاری است. اهمیت کتاب، به خاطر خرده گیری نویسنده با دید “مدرنیته” و ارائه ی تصویری از تفاوتهای دو فرهنگ و سبک زندگی سنتی و مدرن در ایران و بریتانیا است. با این همه آنچه در آن بی گمان هستیم، این است که ترجمه ی این کتاب نخست، در روزنامه ی “حبل المتین” در هند انتشار یافت و مورد استقبال و قبول خاطر بسیاری از روشنفکران مشروطه خواه قرار گرفت و به ایرانیان نشان داد که گاه باید سیمای واقعی خود و جامعه را از چشم اروپاییانی دید که صدها سال از سنتگرایی و نظامهای خودکامه و فاسد ما، فاصله گرفته اند. افزون بر این، نویسنده ی کتابی که شما میخوانید، کوشیده با بهره جویی از رویکردهای نقد و نظریه ی ادبی معاصر (بوطیقای نو)، به خوانش بیغرضانه ی رمان بپردازد و سیمایی متفاوت از این رمان و نویسنده اش، ترسیم کند؛ سیمایی که در نقطه ی مقابل رویکرد نامنصفانه ی پیش از انقلاب بوده است.
زندگی ذهنی نویسنده:
نویسنده متولد 1327 در “سبزوار” است. در 1346 دوره ی متوسطه را در رشته ی ادبی به پایان برده. در سال 1346 از “دانشکده ی ادبیات” در “دانشگاه مشهد” در رشته ی خود “لیسانس” گرفته و در سالهای 1356 تا 1358 از “پژوهشکده ی فرهنگ ایران” (“دانشگاه علامه طباطبائی” کنونی) گواهینامه ی کارشناسی ارشد گرفته است. سی سال در دبیرستانهای “طبس گلشن” و “مشهد” به عنوان دبیر زبان و ادبیات فارسی و همزمان پانزده سال در دانشگاههای “فردوسی”، “دانشگاه آزاد اسلامی” و “دانشگاه پیام نور” تدریس کرده و سالها در “بنیاد فردوسی توس” در “مشهد” به تدریس “بوطیقای نو” و از جمله همین کتاب، پرداخته است. نویسنده در سال 1376 در پنجمین جشنواره ی مطبوعات کشور به خاطر نوشتن مقاله ی “از دُنِ آرام تا کوچه های پُرآشوب کلیدر، تنها برنده ی “لوح افتخار” در ایران شده و اکنون نیز از جمله داوران نهایی در دو جایزه ی ادبی و غیردولتی “جایزه ی مهرگان ادب” و نیز “جایزه ی ادبی کیومرث” در “مشهد” و وابسته به “بنیاد فردوسی توس” است. آثار انتشار یافته و چاپی او (جز صدها مقاله در سه سایت ادبی “مرور”، “حضور” و “مَدّ و مِه” و مجله های “برگ هنر” و “نوشتا” و “سیاه مشق”) عبارتند از:
- کلیدر: رمان حماسه و عشق (تهران: نشر گل آذین، 1383)
- راهی به هزارتوی رمان نو در آثاری از روب-گری یه، ساروت، کوندرا (تهران: نشر گل آذین، 1387)
- از خشم و هیاهو تا سمفونی مردگان (تهران: انتشارات هیلا، 1387)
- داستان شناخت ایران: نقد و بررسی آثار سیمین دانشور (تهران: انتشارات نگاه، 1393)
- داستان شناخت ایران: نقد و بررسی آثار محمدعلی جمالزاده (تهران: انتشارات نگاه، 1393)
- داستان شناخت ایران: نقد و بررسی آثار جلال آل احمد (تهران: انتشارات نگاه، 1393)
- داستان شناخت ایران: نقد و بررسی آثار احمد محمود (تهران: انتشارات نگاه، 1393)
- بوطیقای نو و هزار و یک شب (تهران: انتشارات افراز، 1396)
- بوطیقای نو و خوانش فمینیستی در آثاری از غزاله علیزاده، شهرنوش پارسی پور، منیرو روانی پور، زویا پیرزاد و میترا داور (تهران، نشر افکار، 1396)
- 10. با بوطیقای نو در ده رمان برجسته از نویسندکان کُرد زبان در ایران، عراق و ترکیه (عطا نهائی، عطا محمد، شیرزاد حسن، بختیار علی، یاشار کِمال، مِحمِد اوزون)،تهران: انتشارات حسّ هفتم، 1402