این مقاله را به اشتراک بگذارید
هنرمندان مجبورند هر نقشی را جلوی دوربین بازی کنند؛ گاهی در دنیای نقش‌ها معتاد می‌شوند و گاهی درباره اعتیاد هشدار می‌دهند. درباره اعتیاد برخی هنرمندان زمزمه‌های زیادی شنیده می‌شود. در این گزارش چند بازیگر درباره تجربه‌هایشان از ایفای نقش معتاد گفته‌اند و اینکه آیا شایعه اعتیاد برخی بازیگران ایرانی صحت دارد؟
به گزازش جام‌جم‌سیما هرازگاهی شایعاتی درباره اعتیاد برخی بازیگران منتشر می‌شود. می‌گویند برخی از آنها پشت صحنه زیاد سیگار می‌کشند. بسیاری از مردم هم زود این شایعات را باور می‌کنند. خیلی از آنها تصور می‌کنند بازیگرانی که نقش معتاد را خوب و روان بازی می‌کنند، حتما خودشان هم در این زمینه تجربه‌هایی دارند!
برای دستیابی به پاسخ این پرسش که جامعه هنری ما چقدر با اعتیاد درگیر است و بازیگران چگونه می‌توانند برای رفع پدیده اعتیاد اقدام کنند، به سراغ تعدادی از بازیگران رفته‌ایم تا نظر آنها را درباره این موضوع بدانیم.
آرش مجیدی:
تعداد بازیگران معتاد خیلی کم است
آرش مجیدی، اهل آباده و دانش‌آموخته رشته ادبیات نمایشی که در سریال‌هایی مانند زیر هشت، آخرین گناه، رستگاران، شیدایی و ارمغان تاریکی بازی کرده، در پاسخ به پرسش‌های ما درباره لطمه‌هایی که سیگار و مواد مخدر به زندگی حرفه‌ای بازیگران وارد می‌کند، توضیح می‌دهد.
می‌گویند استعمال موادمخدر بین بازیگران رواج پیدا کرده است؛ به نظر شما استفاده از این مواد چه آسیبی به وجه هنری آنها وارد می‌کند؟
ابتدا باید بگویم که خدا را شکر چنین بازیگرانی بسیار کم هستند، اما اصولا هر موادمخدری استفاده شود مخرب است. اما حالا که بحث از اعتیاد شده بگذارید صحبتی درباره الکل کنم. اتفاق وحشتناکی که در کشور ما می‌افتد این است که خیلی‌ها نسبت به موادمخدر حساسیت پیدا کرده‌اند و می‌دانند که این مواد مخرب هستند؛ اما متاسفانه این حساسیت در مورد الکل کمتر است و خیلی‌ها عوارض وحشتناک آن را نمی‌شناسند، در حالی که الکل بی‌نهایت مخرب‌تر از موادمخدر است. مقاله‌ای می‌خواندم که در آن آمده بود آدم‌هایی که اعتیاد را ترک و بعد از سال‌ها بدن خود را پاکسازی می‌کنند به یک درجه خوبی و پاکی می‌رسند و تاثیرات مخرب این مواد در یک دوره طولانی‌مدت از بین می‌رود، اما واقعیتی تلخ درباره الکل وجود دارد، این است که اعتیاد و استفاده از الکل تاثیری روی مخچه انسان می‌گذارد که هیچ‌وقت، حتی زمانی که پاک شوند و ترک کنند، از بین نمی‌رود. درست است موادمخدر در مملکت بیداد می‌کند اما مصرف الکل هم کم نیست و چون ما در یک کشور اسلامی زندگی می‌کنیم، کمتر درباره‌اش صحبت کرده‌ایم. چون اگر در مورد آن صحبت کنیم، گویی دیانت خود را زیر سوال برده‌ایم؛ یعنی دیگران می‌گویند مگر می‌شود در جمهوری اسلامی استفاده از الکل با این حجم مطرح شود؟!
مصرف الکل در برخی از کشورهای غربی منجر به مرگ بعضی بازیگران هم شده است.
بله، بالاخره همه جای دنیا این مساله وجود دارد. اما آنها در این زمینه معمولا صداقت دارند و خیلی از بازیگران خارجی می‌آیند و اعلام می‌کنند که مثلا به کوکایین اعتیاد داشتم و ترک کردم و دیگری هم می‌گوید من به الکل اعتیاد داشتم و ترک کردم.
فکر می‌کنید چرا هنرمندان ما، جرات گفتن چنین حقایقی را ندارند؟
چون معمولا حاشیه‌هایمان بر متن غلبه می‌کند؛ مثلا پخش سریال «سرزمین کهن» کمال تبریزی با چند انتقاد به کلی متوقف شد! می‌خواهم بگویم ما افرادی هستیم که انتقادپذیر نیستیم و نمی‌توانیم درباره چیزی نقادانه حرف بزنیم. بر فرض مثال اگر هنرمندی معتاد باشد و بیاید در جمع اعلام کند که من فلان ماده مخدر را مصرف می‌کنم، متاسفانه کل جامعه او را طرد می‌کند. برای همین در ایران اگر هنرمندی مبتلا به موادمخدر باشد و اعلام کند، حماقت کرده است.
اما برخی از بازیگران ایرانی مانند سیامک انصاری در برنامه«گپ» صادقانه از کشیدن سیگار و ترک آن صحبت کرده‌اند.
بله، من هم تابو ندارم و هرازگاهی در منزلم روی بالکن سیگار می‌کشم، اما می‌دانم که اگر اصلا سیگار نکشم، خیلی بهتر است. مساله این است که اعلام آن از سوی افراد شناخته‌شده در ایران پذیرفته نیست و بیشتر مردم به آن سطح نرسیده‌اند که فردی بیاید و بگوید این کار بخشی از من است و هیچ فردی حق دخالت ندارد… بالاخره ما هم درست و غلط را به‌طور کامل نمی‌شناسیم و براساس زندگی و سهم خودمان از هر موضوع می‌توانیم قضاوت کنیم. اگر شخصی را دعوت بکنید و طرف بگوید من مثلا در ایران معتاد به الکل هستم بیان این مساله بی‌پروایی نیست؛ بلکه حماقت است چون جامعه ما نمی‌پذیرد و ریشه دینی جامعه ما باعث می‌شود نسبت به چنین افرادی گارد بگیریم.
متاسفانه مدتهاست که بسیاری از جوانان به قلیان گرایش پیدا کرده‌اند. چه صحبتی با آنها برای ترک اعتیادشان دارید؟
من معتقدم که ما باید جایگزین‌های مطلوبی به جوانان معرفی کنیم. جوان امروزی احتیاج دارد انرژی خود را به نحوی تخلیه کند بنابراین باید ببینیم چه چیزهایی برای او گذاشته‌ایم که به سمت اعتیاد نرود. یعنی باید خلاها را شناسایی کنیم. معتقدم با نفی کردن مشکلی حل نمی‌شود. باید چندین راهکار درست به آنها پیشنهاد دهیم و انتخاب را برعهده خودشان بگذاریم.
می‌گویند بعضی از بازیگران در زمان استراحت‌شان در پشت صحنه سیگار می‌کشند یا موادمخدر استفاده می‌کنند. شما این موضوع را تایید می‌کنید؟
پاسخ به این سوال سخت است اما من به شخصه ترجیح می‌دهم جدول سودوکو حل کنم.
عباس غزالی:
ایفای نقش معتادان واقعا دشوار است
عباس غزالی متولد ۱۳۶۳ در تهران است و بیشتر مخاطبان تلویزیون، او را به خاطر بازی‌اش در سریال «وضعیت سفید» می‌شناسند. او سال گذشته در ماه مبارک رمضان با سریال «مادرانه» مهمان خانه‌هایمان بود. از آنجا که او در هر دو سریال مذکور نقش افراد معتاد را ایفا می‌کرد، درباره مساله اعتیاد برخی بازیگران با او گفت‌وگو کرده‌ایم.
شایع شده است که برخی از هنرمندان در پشت صحنه، سیگار و موادمخدر استعمال می‌کنند. شما این شایعات را تایید می‌کنید؟
من نمی‌دانم چه فردی و چگونه این کار را انجام می‌دهد، اما نظرم را درباره موادمخدر می‌گویم. همه جا خوانده و گفته شده که موادمخدر خانمان‌سوز است و همه چیز انسان را زیر سوال می‌برد و نابود می‌کند. به همین دلیل نباید حتی یک درصد هم به موادمخدر اعتماد کرد. من برای تحقیق نقش‌های معتادی که بازی کردم با افراد معتادی برخورد داشتم که گرفتار مواد بودند و همه از اعتماد و لذت اولیه مواد صحبت می‌کردند و می‌گفتند اوایل لذت و اعتماد به‌نفس کاذبی داشته‌اند و این مواد حال‌شان را آنقدر خوب می‌کرده که مصرف آن را ادامه دادند ولی در نهایت گرفتار شدند و متاسفانه دیگر نتوانستند آن را کنار بگذارند. تازه آن زمان است که اعتیاد آسیب‌هایش را نشان می‌دهد. متاسفانه امروزه اعتیاد تبدیل به تفریح بعضی از جوانان شده است. البته نیروی انتظامی تمهیداتی اندیشیده تا با این بیماری مبارزه کند؛ اما اعتیاد تنها شامل کشور ما نمی‌شود، بلکه چیزی است که در کل دنیا جوانان زیادی را اسیر کرده است.
یکی از دلایلی که باعث می‌شود برخی از والدین از ورود فرزند‌شان به دنیای بازیگری جلوگیری کنند، این است که تصور می‌کنند این محیط‌ها آلوده به موادمخدر است. شما چه پیشنهادی برای اصلاح این ذهنیت دارید؟
والدینی که چنین ذهنیتی دارند، طبیعتا نباید اجازه دهند فرزندان‌شان حتی به پارک بروند؛ چون در پارک هم آدم معتاد هست و موادمخدر بین آنها رد و بدل می‌شود. به نظرم مبارزه با اعتیاد به اراده خود انسان مربوط می‌شود. من در محله‌ای بزرگ شدم که افراد خوب و بد در آنجا زندگی می‌کردند و افراد معتاد هم اطراف‌مان زیاد بودند. سالم ماندن بستگی به اراده افراد دارد. بعد از سال‌ها فعالیت در این حرفه به این نتیجه رسیدم که همه جای دنیا در هر شغل و کشوری آدم خوب و بد وجود دارد؛ اما دلیل نمی‌شود که انسان هدفش را نادیده بگیرد، فقط به دلیل اینکه نمی‌خواهد وارد فضایی شود که مسموم است. معتقدم فضای هنری ما مسموم نیست و اگر افرادی هستند که سوءاستفاده می‌کنند و به بیراهه می‌روند و راه کج را پیش گرفته‌اند، دلیل بر بدبودن همه نمی‌شود. در واقع آنها هنرمند نیستند بلکه نام هنرمند را با خود یدک می‌کشند و به خود چسبانده‌اند و متاسفانه آنها عرصه هنر را با حرکات خود زیر سوال می‌برند.
شما بازی در نقش شخصیت‌های معتاد را هم در سریال‌های «وضعیت سفید» و «مادرانه» تجربه کردید.
بله، بازی در آن شخصیت‌ها برایم خیلی سخت بود چون باید نقش فردی را بازی می‌کردم که هیچ شباهتی به من نداشت. اصولا بازیگران نقش‌های احساسی‌ای را که در زندگی شخصی خودشان درک کرده‌اند راحت‌تر می‌تواند بازی کنند، چون نمونه عینی‌اش را دیده‌اند اما من نمی‌توانم برای رسیدن به نقش معتاد بروم آن را تجربه کنم چون در واقع خودم را نابود کرده‌ام اما مجبورم نقشم را طبیعی ایفا کنم تا تماشاگر با آن ارتباط برقرار کند، بنابراین رسیدن به نقش معتاد سختی‌ها و مشقت‌های بسیاری دارد. به هر حال من از راه تمرین، تحقیق و تکنیک سعی کردم نقش خود را به درستی بازی کنم.
هستی مهدوی‌فر:
بعضی بازیگران خیال می‌کنند مخدر به آنها کمک می‌کند!
هستی مهدوی‌فر، بازیگر ۲۳ ساله تلویزیون و سینما که تاکنون در سریال‌های جراحت، مادرانه و فیلم‌های سوت پایان و پرستوهای عاشق به ایفای نقش پرداخته است، در سریال «مادرانه» در نقش دختری دبیرستانی که گرفتار اعتیاد شده، خوش درخشید و همین موضوع باعث شد با او درباره همین موضوع گفت‌وگو کنیم.
فکر می‌کنید علت استفاده برخی از بازیگران از مواد مخدر چیست؟
به‌نظرم تاثیری که یک بازیگر از استعمال موادمخدر می‌پذیرد با یک فرد معمولی فرق دارد. فکر می‌کنم برخی از بازیگران از موادمخدر برای تمرکز روی نقش استفاده می‌کنند یعنی خیال می‌کنند اگر سر صحنه از موادمخدر استفاده کنند، می‌توانند بهتر بازی کنند. معتقدم سینما چنین معضلی دارد و زرق و برق این حرفه زیاد است، به خصوص وقتی بازیگری به شهرت می‌رسد، درصد هوش خود را بالاتر از آدم‌های معمولی می‌بیند و این باعث می‌شود که تصور کند بر همه چیز اشراف دارد، گویی خود بزرگ‌بینی پیدا می‌کند و تصور می‌کند با یکی دو مرتبه مصرف مواد به اعتیاد مبتلا نمی‌شود. البته همین تصور اشتباه باعث این اتفاق می‌شود. من خودم به عینه سر صحنه این ماجرا را دیده‌ام.
چطور؟
به خاطر دارم سر کاری ۲-۳ ساعتی معطل بودیم؛ چون آقای بازیگر و مدیر تولید ناپدید شدند، در واقع مدیر تولید بازیگر را برای استفاده از مواد با خود برد و بعد از چند ساعت دوباره برگشتند. از این اتفاق‌ها زیاد می‌افتد.
به نظر شما استعمال موادمخدر چه آسیبی به وجهه هنری یک بازیگر می‌زند؟
بستگی دارد آن فرد چه کسی باشد. من بازیگرانی را می‌شناسم که از موادمخدر استفاده می‌کنند. من خودم در سریال «مادرانه» نقش یک معتاد را بازی کردم و با افرادی که در کمپ ترک اعتیاد بودند، برخورد کردم و پرسیدم چه موادی بیشترین تاثیر را روی فرد معتاد می‌گذارد، چون تاثیر موادها متفاوت است. این نکته را هم اشاره کنم که اعتیاد در بین بازیگران هالیوود خیلی بیشتر از ایران است و باید خدا را شکر کنیم. در خبرها می‌بینیم که در هالیوود فلان فرد به دلیل مصرف بیش از اندازه موادمخدر اوردوز کرده، یا در هتل فوت کرده، یا خودکشی کرده… به هرحال در سینمای ما این قضایا کمتر است.
البته برخی از بازیگران هالیوودی بعد از ترک اعتیاد با افتخار می‌گویند که موادمخدر مصرف می‌کردند ولی اکنون پاک هستند. قبول دارید که حرف یک هنرمند روی جوانان تاثیرگذاری بیشتری دارد؟
بله، دقیقا همین‌طور است. مثلا در تلویزیون خودمان، سیامک انصاری میهمان برنامه «گپ» رامبد جوان بود که از شبکه آی‌‌فیلم پخش می‌شد. او در این برنامه به سیگاری بودن خود اشاره کرد و گفت ترک کرده است و از زمانی که سیگار را ترک کرده زندگی‌اش بهتر شده است… می‌دانید چه می‌گویم… می‌خواهم بگویم ممکن است همه ما سیگار بکشیم ولی به سیگار به چشم اعتیاد نگاه نمی‌شود. معتقدم وقتی یک هنرمند بعد از ترک اعتیاد بیایید و بگوید من معتاد بودم و اکنون که ترک کرده‌ام زندگی‌ام این‌گونه شده است، تاثیر بیشتری می‌تواند بگذارد، اما چون در ایران حساسیت‌ها روی قشر هنرمند بسیار زیاد است خیلی‌ها نمی‌آیند واضح صحبت کنند که در گذشته معتاد بوده‌اند. (محبوبه ریاستی و مریم محمدی/ هفته نامه سلامت)