این مقاله را به اشتراک بگذارید
آوازهای جنگ و صلح
به‌تازگی کتابی از بابک احمدی با عنوان «نوشته‌های پراکنده» در نشر مرکز به چاپ رسیده که شامل ٢٣ مقاله و ١٠ متن است که احمدی آنها را در پاسخ به پرسش‌هایی نوشته که پیش‌تر در سایت‌ها و نشریه‌های مختلف به چاپ رسیده‌اند و البته برخی از مقاله‌های حاضر در این کتاب نیز برای اولین‌بار منتشر شده‌اند. «نوشته‌های پراکنده» در سه بخش کلی تقسیم‌بندی شده و بخش آخر کتاب متن‌های مربوط به حوزه هنر را دربرگرفته است. از بابک احمدی قبل از این نیز کتاب‌هایی در حوزه هنر و زیبایی‌شناسی منتشر شده بود که «حقیقت و زیبایی»، «امید بازیافته»، «باد هرجا بخواهد می‌وزد»، «تصاویر دنیای خیالی» و «ترس و تنهایی» از آن جمله‌اند. عناوین برخی از مقاله‌ها و متن‌هایی که در بخش هنر کتاب «نوشته‌های پراکنده» آمده‌اند عبارتند از: «قدرت و ضعف هنر مردم‌پسند»، «آوازهای جنگ و صلح»، «مقام فلسفه در کار عکاس»، «شستاکوویچ»، «و موج‌ها و تاریکی» و… . بابک احمدی در پیشگفتار کتاب، «نوشته‌های پراکنده» را ادای دینی به صادق هدایت دانسته و نوشته: «عنوان این کتاب ادای دینی است به صادق هدایت. دوستش حسن قائمیان در ١٣٣۴ مقاله‌ها، داستان‌ها و ترجمه‌های پراکنده او را گرد آورد و با عنوان مجموعه نوشته‌های پراکنده صادق هدایت منتشر کرد. مؤسسه چاپ و انتشارات امیرکبیر چاپ دوم آن را در ١٣۴۴ با همان عنوان در نخستین صفحه، اما با عنوان کوتاه‌شده نوشته‌های پراکنده روی جلد و با تجدیدنظر کامل در متن، منتشر کرد». احمدی در بخشی از مقاله «قدرت و ضعف هنر مردم‌پسند» درباره رابطه هنر متعالی و هنر مردم‌پسند نوشته: «رابطه هنر مردم‌پسند و هنر متعالی رابطه دو پدیده مطلقا متفاوت نیست. بسیاری از مخالفان سرسخت هنر مردم‌پسند از این‌رو دچار اشتباه می‌شوند که این رابطه درونی را نادیده می‌گیرند. آنها به واقعیت تکامل و مناسبت انواع بیان هنری بی‌توجه‌اند و بیشتر درصدد اثبات نظریه‌هایی برمی‌آیند که پیش‌تر تدوین شده‌اند. نخست باید گفت این برداشت سرآمدگرا و اشرافی که هرچه عامه مردم بپسندند از نظر هنری بی‌ارزش است و آثار بزرگ و نوآور هنری هم علاقه‌ای در اکثر مخاطبان برنمی‌انگیزند، نادرست است. در میان رمان‌ها، نمایش‌ها و فیلم‌های مردم‌پسند آثار از نظر هنری با ارزش کم نیستند…».
پیوندها و خاطره‌ها
«سه زن و یک داستان دیگر» عنوان مجموعه داستانی است از روبرت موزیل که با ترجمه علی عبدالله در نشر مرکز به چاپ رسیده است. روبرت موزیل از مهم‌ترین و شاخص‌ترین نویسندگان اتریشی و آلمانی‌زبان قرن بیستم است که در سال ١٨٨٠ متولد شد و در ١٩۴٢ درگذشت. در بین آثار موزیل، داستان‌های کوتاه، داستان‌واره و طرح، جستار‌های ادبی و رمان دیده می‌شود و برخی از آثار او جزء شاهکارهای ادبیات قرن بیستم هستند. مجموعه داستانی که عبداللهی به‌تازگی منتشر کرده، شامل چهار داستان معروف موزیل با این عناوین است: «گریجا»، «زن پرتغالی»، «تونکا» و «وسوسه ورونیکای آرام»؛ که سه‌داستان اول بارها در آلمان و اتریش در کتابی با عنوان «سه‌زن» منتشر شده‌اند. مترجم «سه زن و یک داستان دیگر» در بخشی از یادداشتش درباره قصه‌های این مجموعه نوشته: «در هر چهار داستان، به نحوی زنان شخصیت اصلی هستند، از این‌رو در برگردان فارسی آنها در یک کتاب، عنوان سه‌زن و یک داستان دیگر را برای این مجموعه برگزیدم. داستان‌های این کتاب کنایتی است به اینکه اصولا عشق، قابل تحقق نیست و تعریف و تقلیل آن به هوس یا محدود‌کردنش به خاطرات و حدس‌وگمان‌های متناقض ذهنی، راه به جایی نمی‌برد. نویسنده به انگیزه‌های شکل‌گیری ماجرا و حواشی آن، به مراتب بیشتر از خود ماجرای داستان یا کنش داستانی علاقه‌مند است. او می‌کوشد هرچه بیشتر مسائل را معرفی کند و ژرفای آنها را بشکافد، چنان‌که گاهی همین خصلت، داستان‌گویی را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد».
عناصر وجهی در زبان فارسی
«صفات وجهی در زبان فارسی»، آن‌طور که از عنوانش هم برمی‌آید، عنوان پژوهشی است درباره صفات وجهی که توسط نگین ایلخانی‌پور انجام شده و نشر مرکز آن را به چاپ رسانده است. این پژوهش در چهار فصل با عناوین «وجهیت»، «عناصر وجهی در زبان فارسی»، «صفات وجهی: نگرشی معنایی ـ نحوی» و «صفات وجهی: از نظریه تا کاربرد» تدوین شده است. در پیشگفتار کتاب درباره روش پژوهش این اثر آمده: «پژوهش حاضر پژوهشی بنیادی (توصیفی ـ تحلیلی ـ نظری) است که به روش کتابخانه‌ای صورت می‌پذیرد. نگارنده از سر کنجکاوی و برای یافتن روزنه‌ای از نادانسته‌هایش به سوی دانش نظری تلاش می‌کند تا پس از معرفی نظریه‌های غالب در مطالعه وجهیت و بررسی و نقد پیشینه تحقیق در این پدیده زبانی، به توصیف و تحلیل صوری داده‌هایی از زبان فارسی معیار، زبان رسمی ایران امروز، بپردازد که در مطالعات پیشین مغفول واقع شده‌اند. این داده‌ها جملات یا سازه‌هایی کوچک‌تر از جمله هستند که توسط نگارنده و براساس شم زبانی وی تولید شده‌اند و قابل قبول‌بودن آنها مورد تأیید چند اهل زبان دیگر قرار گرفته است. داده‌های این تحقیق کیفی به صورت هم‌زمانی بررسی می‌شوند و مراحل پیش‌وجهی صفات وجهی فارسی مورد بررسی نخواهند بود». هر فصل این کتاب با مقدمه‌ای شروع می‌شود که می‌کوشد زمینه بحث را فراهم کند و در پایان نیز خلاصه فصل آورده شده که در آن مطالب آن فصل در سطوری جمع‌بندی شده‌اند. فصل اول کتاب به تعریف و توضیح وجهیت به عنوان پدیده‌ای زبانی می‌پردازد و فصل دوم به نظام وجهیت در زبان فارسی توجه دارد. فصل سوم به مطالعه بازنمایی وجهیت در صفات فارسی اختصاص‌یافته و در فصل آخر هم خلاصه‌ای از پژوهش به دست داده شده و ضمنا به کاربرد صفات وجهی در ترجمه‌شناسی و زبان‌شناسی رایانشی توجه شده است.
شرق