نفسهای سینمای ایران به شماره افتاده

شرایط نامطلوب فروش فیلم‌ها در ابتدای سال ٩۴

به‌شماره‌افتادن نبض سینماها

بهناز شیربانی

«من دیگو مارادونا هستم»، بنابر اعلام شورای صنفی نمایش به علت افت کف فروش، از چهارشنبه جای خود را به فیلم دیگری خواهد داد. این خبری بود که بسیاری از علاقه‌مندان سینما را در هفته‌های ابتدای اکران این فیلم غافلگیر کرد. بحث اکران فیلم‌های سینمایی در سال‌های اخیر فرازوفرود‌های عجیبی داشته؛ خصوصا از زمانی که حوزه هنری نیز به بحث اکران‌ها ورود کرده است هربار از فهرست تحریمی به سلیقه خود خبر می‌دهد و بسیاری از صاحبان آثار سینمایی را به فکر چاره‌جویی برای فرار از این بحران می‌اندازد. اما اتفاق جدید برای تازه‌ترین اثر بهرام توکلی رخ داده است؛ فیلمی که نسبت به آثار پیشین این کارگردان فضای بسیار متفاوتی دارد و بازیگران چهره بسیاری در آن ایفای نقش کرده‌اند. به نظر می‌رسید که این فیلم اکران موفقی را پشت‌سر بگذارد، اما ظاهرا این فیلم در سرگروهش فروش خوبی نداشته. طبق آیین‌نامه شورای صنفی نمایش، سینماهای ماندانا، زندگی، استقلال، آزادی و کوروش سرگروهی سینماها را برعهده دارند و تازه‌ترین فیلم بهرام توکلی به سرگروهی پردیس زندگی اکرانش را آغاز کرد و طبق قانون شورای صنفی نمایش، چهار هفته در اکران سینمای سرگروهش بود، اما ظاهرا به‌دلیل فروش کم، از سرگروه خارج شده است و اکرانش را در باقی سینماهای نمایش‌دهنده ادامه می‌دهد.  ابوالحسن داوودی، رئیس شورای صنفی نمایش، در گفت‌وگو با «شرق» در پاسخ به این پرسش که عدم نمایش این فیلم در سینمای سرگروهش تا چه حد غیرقانونی است؟ می‌گوید: «این عمل به‌هیچ‌وجه غیرقانونی نیست؛ چرا که لزوما کف فروش مربوط به سینمای سرگروه است و اگر در سینمای سرگروه فروش کم باشد، طبعا فیلم از سرگروه خارج می‌شود و می‌تواند اکرانش را ادامه دهد. اما همچنان اکران این فیلم در سینما‌هایی که با آن قرارداد دارند ادامه دارد». انتخاب سالن‌های کوچک‌تر برای سرگروهی، اتفاق دیگری است که داوودی بر آن تأکید می‌کند و می‌گوید: «امسال سالن‌های کوچک برای سرگروهی انتخاب شدند و طبعا کف فروش این سالن‌ها می‌تواند معیار مناسبی برای موفقیت یک فیلم یا عدم موفقیت آن در گیشه باشد. دلیل انتخاب این سینماها نیز این بود که تا پیش از این وقتی سالن بزرگ‌تر برای سرگروهی انتخاب می‌شد، فروش کم یک فیلم خسارت بیشتری را متوجه سالن‌ها می‌کرد». جدا از شرایطی که «من دیگو مارادونا» پشت‌سر می‌گذارد و با بحران در اکران روبه‌رو شده، به‌نظر می‌رسد باقی فیلم‌ها هم شرایط مناسبی را تجربه نمی‌کنند. از جمله فیلم «نهنگ عنبر» که ظاهرا از سمت حوزه هنری توقیف نشده است، اما همچنان سینماهای حوزه را در اختیار ندارد و موازی با آن فیلم «قصه‌ها»، به کارگردانی رخشان بنی‌اعتماد، که با وجود تحریم حوزه هنری، با تعداد سالن‌های محدود با اقبال خوبی از سوی مخاطبان همراه است.  رئیس شورای صنفی نمایش صحبت‌های خود را چنین پایان می‌دهد: «تصور می‌کنم نگرانی حوزه هنری در ارائه فهرست تحریمی‌هایش بابت پرنشدن سالن‌های سینماست، اما هنوز هم تصمیماتش مبنی‌بر تحریم فیلم‌ها برای ما مبهم است و امیدوارم به‌زودی این مشکل حل شود».
 
به‌نظر می‌رسد سینمای ایران در سال‌جاری روزهای سختی در پیش خواهد داشت. بحران مخاطب در فروش نوروزی فیلم‌ها نمود بیشتری داشت و اکران کم‌فروغ فیلم‌ها طی دوماه گذشته، بسیاری از اهالی سینما را نگران کرده است. باید دید تصمیم مدیران در ادامه این راه چه خواهد بود و چه تدبیری برای برون‌رفت از این بحران اندیشیده می‌شود.

آرمان