این مقاله را به اشتراک بگذارید
به‌دلیل توهین به آذری‌زبان‌ها
فیتیله‌ای‌ها هم ممنوع‌التصویر شدند
در یک هفته، صداوسیما دوبار زیرمجموعه‌اش را تنبیه و توبیخ کرد. هنوز یک هفته از ممنوع‌التصویری علی ضیاء نگذشته که فیتیله‌ای‌ها نیز از سوی صداوسیما ممنوع‌التصویر شدند. روز گذشته سازمان صداوسیما به دلیل پخش برنامه «فیتیله» و دیالوگ‌هایی مبنی‌بر تمسخر اقوام آذری، این برنامه را توقیف و با عوامل متخلف برخورد کرد. روابط‌عمومی صداوسیما در این زمینه اعلام کرد: در پی پخش برنامه «فیتیله» روز جمعه ۱۵ آبان از شبکه دو سیما که بر اثر بی‌دقتی عوامل برنامه، موجبات رنجش خاطر هم‌وطنان عزیز آذری پیش آمد، ضروری است توضیحات زیر به اطلاع ملت شریف ایران و خصوصا هم‌وطنان عزیز آذری برسد. قومیت‌های مختلف سرمایه سترگ و بی‌بدیل ایران اسلامی است که مبتنی‌بر احترام متقابل اقوام، احساس هویتی مشترک را برای همبستگی و اتحاد ملی فراهم آورده تا این کشور عزیز بر تندباد حوادث بپاید و کیان خویش حفظ نماید. دراین‌میان، صداوسیما نیز به‌عنوان رسانه ملی جمهوری اسلامی ایران با درک این جایگاه و اهمیت احترام و حرمت همه اقوام و اقشار جامعه بزرگ ایران در مقاطع مختلف همواره عزم خود را در جهت تقویت این گنجینه و سرمایه ملی معطوف داشته است.
لیکن علی‌رغم این اراده و اقدامات مختلف ناشی از آن، متأسفانه روز جمعه ۱۵ آبان‌ماه در یکی از بخش‌های برنامه «فیتیله» که از جمله برنامه‌های ویژه کودکان و نوجوانان در شبکه دو سیماست، به سبب اشتباه، بی‌دقتی و عدم نظارت درست عوامل برنامه‌ساز و ناظر مربوطه، دیالوگ‌هایی به زبان آذری بیان می‌شود که باعث تمسخر و در نتیجه رنجش‌خاطر و ناراحتی هم‌وطنان غیور و عزیز آذری‌زبان شده و شکایاتی را موجب می‌گردد. در این خصوص، رسانه ملی با وجود سهوی‌بودن این مسئله، وظیفه خود می‌داند ضمن عذرخواهی از هم‌وطنان و خصوصا آذری‌زبانان عزیز و به‌دور از هرگونه توجیه رسانه‌ای برای رفع کوچک‌ترین ابهام و بدبینی هم‌وطنان عزیز آذری‌زبان کشورمان نسبت به فرزندان پرتلاش و خدمتگزارشان در صداوسیما، موارد و تصمیمات متخذه ذیل را به اطلاع این عزیزان و همه مخاطبان رسانه ملی برساند:
۱- علی‌رغم سهوی‌بودن این اتفاق، مسئولان و عوامل دخیل در تولید و پخش این برنامه، متخلف محسوب می‌شوند و این مسئله تا آشکارشدن موضوع و ریشه‌های آن به‌طور جدی پیگیری خواهد شد.
۲- با وجود جایگاه مردمی این برنامه مطابق با نظرسنجی‌های مختلف سال‌های گذشته که از آن به‌عنوان برنامه‌ای باسابقه و پربیننده یاد شده است، لیکن به‌خاطر این بی‌دقتی صورت‌گرفته، تا انجام بررسی‌های لازم و رسیدن به نتیجه نهایی، پخش برنامه «فیتیله» فعلا متوقف می‌شود.
۳- مدیر پخش و مدیر گروه کودک شبکه دو به‌دلیل سهل‌انگاری توبیخ کتبی خواهند شد و جانشین مدیر پخش که مسئول نهایی نظارت برنامه‌هاست نیز توبیخ و از مسئولیت برکنار می‌شود.
۴- بدیهی است که سازمان صداوسیما پس از بررسی دقیق این موضوع و رسیدن به نتایج نهایی، موارد را به اطلاع مخاطبان خواهد رساند.
ماجرا چه بود؟
ماجرای برنامه‌ای که موجب ناراحتی آذری‌زبان‌ها شده از این قرار است:
در یکی از آیتم‌های فیتیله به نام «هتل فیتیله‌ای»، پدر و پسر ترک‌زبانی قصد ترک زودهنگام هتل را دارند و علت آن را نیز به صورت دست‌وپاشکسته و هم ترکی و هم فارسی بوی بدی اعلام می‌کنند که از اتاق آنها استشمام می‌شود. مدیر پذیرش هتل هم بعد از بررسی متوجه می‌شود که فرزند این مسافر به‌اصطلاح ترک‌زبان، به‌جای استفاده از مسواک از فرچه توالت برای شستن دهان خود استفاده کرده است و این بوی بد نیز از دهان این کودک متصاعد می‌شود. این اتفاق ناراحتی ترک‌زبان‌ها را در پی داشته و سبب دستور توقف این برنامه توسط رئیس سازمان صداوسیما و همچنین انتشار بیانیه‌ای شده است. پس از انتشار بیانیه صداوسیما، علیرضا آقایی، تهیه‌کننده این برنامه، خطاب به مخاطبان نوشت: «دوستان و همراهان گرامی
در تاریخ ١۵/٠٨/٩۴ در برنامه فیتیله نمایشی پخش شد که باعث آزرده‌خاطرشدن عده‌ای از عزیزان مخاطب گردید. در این‌باره نکات زیر را به استحضار می‌رساند:
١- سابقه فعالیت گروه فیتیله گواه این ادعا است که اقوام و طوایف ایران همواره مورد احترام بوده و این گروه هیچ‌گاه به خود اجازه نمی‌دهد به ایشان توهین یا جسارتی روا نماید.
٢- اصالت بازیگران اصلی این برنامه از اقوام اصیل ایران همچون آذری، گیلک و لر بوده و هیچ‌گاه به خاستگاهی که از آن برآمده‌اند توهین نمی‌کنند.
٣- مفهوم نمایش مورد اشاره در زمینه آموزش استفاده مسواک بوده و مانند نمایش‌های دیگر ترکیبی فانتزی از گویش و لهجه‌های مختلف در فضای نمایش استفاده شده است و این به معنای جسارت به قوم و یا لهجه خاصی نمی‌باشد.
در آخر این گروه صمیمانه از سوءتفاهم پیش‌آمده از همه بینندگان باارزش برنامه فیتیله عذرخواهی کرده و بار دیگر تأکید می‌کند بقای برنامه فیتیله و هر برنامه تلویزیونی دیگری متکی به نگاه پرمهر بینندگان آن برنامه می‌باشد و رضایت قلبی ایشان آرزوی همیشگی این برنامه می‌باشد».
محمد مسلمی: ما سیاسی نیستیم
محمد مسلمی، یکی از عموفیتیله‌ها، که طی ١۴سال هر جمعه در برنامه «فیتیله» حضور داشته، در دفاع از این گروه می‌گوید: «روالی که برنامه‌مان در ١۴سال اخیر داشته، کاملا برای مخاطبان روشن است. درکل ما تیمی هستیم که بیست‌وچند سال است کار می‌کنیم. لهجه‌های مختلف را در برنامه‌هایمان می‌گرفتیم، صرفا برای نشان‌دادن اتحاد بین اقوام. در برنامه‌سازی به‌هرحال ممکن است اشتباهی پیش بیاید اما وقتی من خودم آذری‌ام، چطور می‌توانم به هم‌قومان خودم توهین کنم؟ ما سیاسی نیستیم و این برداشت‌های سیاسی که موجبات تعطیلی برنامه‌مان را فراهم کرده، کم‌لطفی و سوءبرداشت است. اینکه عده‌ای جوی ایجاد کرده و ما را به‌عنوان ابزاری برای تبلیغات خودشان قرار داده‌اند، دلمان را به درد می‌آورد. ما بیست‌وچند سال کار فرهنگی کردیم و دوست داریم همیشه خنده را بر لب هم‌وطنانمان ببینیم. همیشه شور و نشاط و شادی برای مردممان خواسته‌ایم. سفرهایی رفتیم به سراسر ایران تا غنی‌بودن فرهنگ ایرانی را در برنامه‌مان نشان دهیم. حالا اشتباهی پیش آمده و عده‌ای تعابیر سوئی از آن می‌کنند، جوری که انگار ١٠، ١۵نفر نشسته و برای جوسازی علیه این برنامه سناریو نوشته‌اند. ما برای بچه‌های ایران که کار سیاسی نمی‌کنیم. عقبه ما پیداست. انتقاد‌پذیریم، اگر در برنامه‌مان رنجشی ایجاد شده، مردم باید ما را نقد کنند».
مسلمی تعطیلی ضرب‌الاجل برنامه «فیتیله» را مخاطره‌آمیز می‌داند: «این تصمیم‌گیری سریع‌السیر، برای آینده مملکت خطر دارد. آن وقت مردم خودشان را مجاز می‌دانند هرجا هر چیز آنها را رنجاند، با اعتراض همه‌جانبه، علیه آن بایستند. در همه جای دنیا طنز هست و طنز جنبه می‌خواهد. یعنی مردم ایران ٢۴ سال خدمت ما را با یک اشتباه از یاد بردند. کسانی که مسبب تعطیلی برنامه شدند، نه در حق ما، که در حق بچه‌های ایران کم‌لطفی می‌کنند. این ما نیستیم که محروم می‌شویم، بچه‌ها از تماشای یک برنامه شاد محروم می‌شوند، آن هم در شرایطی که ماهواره‌ها نفوذ شدید دارند. اگر برنامه ما آذری‌زبان‌ها را دلگیر کرده، از همه‌شان عذرخواهی می‌کنیم. در این سال‌ها ما فقط خدمت کرده‌ایم و امیدوارم حالا نیز با صعه‌صدر مسئولان و مردم، این حاشیه به‌زودی رفع شود». اشتباه در برنامه‌سازی و انتشار خبر، جزء لاینفک یک رسانه است اما اینکه یک رسانه اشتباهش را بپذیرد و با توضیح و عذرخواهی از مخاطب در جهت جبران آن اشتباه برآید، رویکردی است که پیش‌ترها شاید کمتر در صداوسیما شاهد بودیم. سیاستی که اگر به‌موقع درمورد سریالی مانند «سرزمین کهن» هم در پیش گرفته می‌شد، شاید شاهد حاشیه‌های پیش‌آمده برای این سریال و درنهایت توقف این پروژه و صرف این همه هزینه نبودیم. پیش از این اقدام ضرب‌الاجل صداوسیما برای برخورد با زیرمجموعه‌هایش، مجریان و برنامه‌سازانی همچون جواد یحیوی، فرزاد حسنی، فرزاد جمشیدی، رضا رشیدپور، ژیلا صادقی، آزاده نامداری، محمود شهریاری و… را شاهد بوده‌ایم. رسانه ملی هرچه تلاش می‌کند تا نیروهای دست‌پرورده خودش را به اوج برساند و آن بالاها جایی نزدیکی‌های قله نگه دارد، نمی‌تواند. با ورق‌زدن آلبوم مجریان تلویزیون شاید به اندازه انگشتان دو دست بتوانید چهره‌هایی را پیدا کنید که ٩٠ درصد مخاطبان تلویزیون نمی‌دانند چرا در اوج به یکباره محو شدند و البته چرا مسئولان رسانه ملی جایگزین مناسبی برای آنها پیدا نکردند.
شرق