این مقاله را به اشتراک بگذارید
موراکامی این‌بار جایزه کریستن اندرسن را به خانه برد
بهار سرلک
«هاروکی موراکامی» نویسنده ژاپنی جایزه ادبی «هانس کریستین اندرسن»، برترین جایزه ادبی دانمارک را از آن خود کرد. «ایزابل آلنده» نویسنده شیلیایی-امریکایی سال ٢٠١٢ و «جی. کی. رولینگ» نویسنده انگلیسی سال ٢٠١٠ این جایزه بین‌المللی را به خانه بردند.
این جایزه که نام خود را از خالق مشهور داستان‌های افسانه‌ای دانمارک گرفته است، به برگزیدگان خود جایزه نقدی ۵٠٠ هزار کرون را (معادل ٧١ هزار دلار) به همراه تندیس برنزی از «جوجه اردک زشت»، که برگرفته از داستان شاه‌پریان کریستین اندرسن است، تقدیم می‌کند. این جایزه ادبی که در سال ٢٠١٠ پایه‌گذاری شد به جایزه بین‌المللی «هانس کریستین اندرسن» که به نویسندگان و تصویرگران کتاب‌های کودک اهدا می‌شود، مرتبط نیست.
هیات داوران این جایزه ادبی موراکامی را به خاطر «آمیزه جسورانه روایت کلاسیک، فرهنگ عامه، سنت و رسوم ژاپنی، رئالیسم رویامانند و مباحث فلسفه‌ای» برگزیده سال ٢٠١۵ اعلام کردند. موراکامی ۶۶ ساله که میلیون‌ها نسخه از کتاب‌هایش به فروش رسیده‌اند، طرح‌ریزی داستان‌های پیچیده‌اش با پوچی و انزوا در زندگی مدرن و ارجاعات او به فرهنگ عامه پیروان بسیاری پیدا کرده است.
موراکامی با خلق آثاری همچون «کافکا در کرانه» و «جنگل نروژی» یکی از شایسته‌ترین برگزیدگان آینده جایزه نوبل ادبی شناخته می‌شود؛ او تا به حال جوایز بین‌المللی دیگری را از آن خود کرده است که از آن جمله می‌توان به جایزه «فرانتس کافکا» در سال ٢٠٠۶ اشاره کرد.
«هاروکی موراکامی» سال ١٩۴٩ در شهر کیوتو ژاپن به‌دنیا آمد. موراکامی پس از انتشار نخستین رمانش در سال ١٩٧٩، کافه- موسیقی خود را که با همسرش می‌گرداند فروخت و تمام وقت خود را به نوشتن اختصاص داد. سال ١٩٨۵ با نگارش رمان رویاگونه «سرزمین عجایب و پایان جهان» عناصر جادویی موجود در آثارش را به حد اعلا رساند. موراکامی با انتشار داستان نوستالژیک «جنگل نروژی» در سال ١٩٨٧ خود را رمان‌نویسی قدر در جهان معرفی کرد. این رمان در ژاپن میلیون‌ها نسخه فروش کرد و موراکامی ابرستاره ادبی وطنش شناخته شد. موراکامی در رمان «سرگذشت پرنده کوکی» (١٩٩۵) عناصر رئال را با فانتزی درهم آمیخت و از المان‌های خشونت جسمی نیز استفاده کرد. «سرگذشت پرنده کوکی» از هشیاری اجتماعی بیشتری نسبت به آثار قبلی او بهره می‌برد و به نوعی با خشونت‌های جنگی شهر«مانچوکوئو» سروکار دارد. موراکامی که تا این زمان به آسیب‌ها و صدمات فردی می‌پرداخت، بروز آسیب‌های جمعی را یکی از مهم‌ترین درون‌مایه‌های آثارش کرد. موراکامی سال ١٩٩١ برای تدریس در دانشگاه پرینستون به امریکا مهاجرت کرد. اما پس از بازگشت از این کشور در سال ٢٠٠١، موضع «گوشه‌گیرانه»اش به موضعی «متعهدانه» تغییر یافت. موراکامی پس از به پایان رساندن «سرگذشت پرنده کوکی» به ژاپن بازگشت تا با عواقب زمین‌لرزه کوبه و حادثه حمله با گاز سارین در مترو توکیو دست و پنجه نرم کند. سپس در نخستین کتاب غیرداستانی‌اش «زیرزمین» و مجموعه داستان کوتاه «بعد از زمین‌لرزه» نگاهی به این حوادث کرد. نخستین کتاب‌هایش در فضای تاریک فرد شکل می‌گیرد اما آثار بعدی او به تاریکی درون جامعه و تاریخ قدم می‌گذارد. رمان «دلدار اسپاتنیک» سال ١٩٩٩ و «کافکا در کرانه» سال ٢٠٠٢ منتشر شدند. رمان‌های «پس از تاریکی» (٢٠٠۴)، «آی‌کیو ٨۴» (٢٠١٠) و «سوکورو تازاکی بی‌رنگ و سال‌های زیارتش» (٢٠١٣) منتشر شدند. مراسم اهدای جایزه هانس کریستین اندرسن اکتبر سال آینده در شهر ادنسه، شهری که اندرسن در آن می‌زیسته، برگزار می‌شود. این جایزه ادبی هر دو سال یک بار به نویسنده زنده‌ای که آثارش به داستان‌ها و آثار هانس کریستین اندرسن شباهت دارد تعلق می‌گیرد. گرچه جایزه هانس کریستین اندرسن تا سال ٢٠١٠ بنیان نهاده نشده بود «پائولو کوئیلو» سال ٢٠٠٧ این جایزه را به دست آورد؛ به این دلیل که در این سال کوئیلو جایزه افتخاری را از مسوولان شهر ادنسه دریافت کرد و برگزارکنندگان این مراسم از این جایزه استقبال کردند و تصمیم گرفتند این مراسم را هر دو سال یک بار برگزار کنند.
اعتماد