این مقاله را به اشتراک بگذارید
معرفی‌کتاب
بیژن تلیانی
رباعیات عمر خیام
گرچه خیام بیشتر حکیم و عالم بود تا ادیب و شاعر، رباعیات وی با همه قلت، به سبب جسارت و تازگی مضامین از شهرتی زایدالوصف برخوردار است. رباعیاتی که به اتفاق نظر پژوهشگران متعلق به خیام است، بسیار ساده و بی‌آلایش و دور از تصنع و تکلف و با این حال مقرون به کمال فصاحت و بلاغت است. او در این رباعیات افکار فلسفی خود را که غالبا حاکی از تحیر یک متفکر در برابر اسرار خلقت است. اثر حاضر که رباعیات عمر خیام نام دارد یکی از مهم‌ترین کوشش‌های ادبی شادروان فروغی جمع و تدوین رباعیات خیام است. این کار او نیز مانند کارهای شاهنامه پژوهشی و سعدی پژوهی‌اش حاصل تلفیق ذوق و تحقیق است و محصول آن شاید بهترین و قابل اعتمادترین مجموعه از رباعیات خیام است. مشکل بزرگ درباره رباعیات خیام این است که مجموعه یعنی دیوان اصیل قدیمی به خط خود شاعر، یا متعلق به عصر او با نزدیک به عصر او در دست نیست و قدیمی‌ترین مجموعه‌ها در حدود ۳ قرن پس از وفات او تدوین شده است.
اوژنی گرانده
بالزاک نویسنده جامعه‌ای است که سوداگری و پول در آن‌جایی بسیار بزرگ دارد. متفکری است که خویشتن را چراغی برای روشن کردن اذهان می‌داند یا حداقل طبیعی می‌پندارد که با وقار و متنانت نبض قرن خود را می‌گیرد، تفکر و تامل می‌کند و در خلال داستان‌هایش به مباحث اجتماعی و فلسفی می‌پردازد جد وجهد می‌کند تا همه واقعیت را در بر گیرد یا هم‌پایه واقعیت بشود به حکم سنت خود که سنت کلاسیک‌هاست. تنها به انسان و محیط انسان یا خصایص آن علاقه‌نشان می‌دهد. در عالم نویسندگی برای خودش عرصه‌ای دارد که در پهنه آن هیچ نویسنده‌ای هیچ کاوشگری با او برابر نمی‌شود و این عرصه، عرصه توصیف خصایص کلی طبقات بورژوازی و توده مردم است در نهاد قهرمانانشان غریزه‌ای و به قول فلاسفه انگیزه‌ای به کار می‌اندازد که یگانه محرک اعمال و افعال آنان می‌شود. در داستان اوژنی گرانده مساله تاثیر وراثت و وابستگی زندگی انسان به تاریخ گذشته نیز نشان داده شده است اما بیشتر از هر چیز اوژنی گرانده داستان شکست همه فضایل در برابر پول و جاه پرستی است.
فراری‌ها
و داستان‌های دیگر از نویسندگان‌آمریکای‌لاتین
دنیای گسترده و حیرت‌آور ادبیات آمریکای لاتین تنها به رمان‌هایی که تاکنون خوانده‌ایم و خواهیم خواند، محدود نمی‌شود. در این منطقه از جهان داستان کوتاه از دیرباز جایگاهی والا و قابل قیاس با رمان داشته است. آنچه در این مجموعه آمده است کیفیت استثنایی این داستان‌ها را آشکار می‌کند و دریچه دیگری است بر دنیایی که هنوز برای مبهوت کردن ما شگفتی‌ها در آستین دارد. روی آوردن گسترده اروپاییان به ادبیات آمریکای لاتین در نیمه دوم سده بیستم دلیل بر بی‌اهیمت بودن این ادبیات تا پیش از آن زمان نیست. ادبیات این قاره و در بطن آن داستان کوتاه از سده نوزدهم و تکمیل و تحکیم استقلال سیاسی کشورهای این منطقه رنگ و روی تازه به خود می‌گیرد اگر برخی داستان‌نویسان بر پیروی از رمانتیسم و ناتورالیسم پای می‌فشارند بسیاری هم به مدرنیسم روی می‌آورند. کتاب حاضر حاوی آثار و نوشتارهای بیست و یک نویسنده از کشورهای آمریکای لاتین و مرکزی مانند میگل آنخل آستوریاس، آله خوکارپانتیه، ادواردو باریوس، کارلوس فوئنتس، خولیوکورتاژار و… است.
راه شاهی
کتاب حاضر بیان‌کننده گزارش آندره مالرو به اتفاق همسر و دوستش به منطقه آسیا و کشور کامبوج است. نویسنده هدف اصلیش باستان‌شناسی و به دست آوردن حجاری‌هایی از معابد قدیم کامبوج بود. او در طی تحقیقات و مطالعات باستان‌شناسی خود درباره کامبوج با جاده بزرگی با ولایت «خمر» در ماوراء جبال «دانگ رک» در شمال غربی این کشور در ارتباط بوده است. در واقع نیز کارشناسان باستان‌شناسی فرانسوی محل تعداد زیادی معبد ویرانه قدیمی را در این مناطق تعیین کرده بودند. رمان راه شاهی را آندره مالرو درست پنج سال پس ازمحاکمه در هند و چین منتشر کرد و این از لحاظ سبک و مطالب با سایر آثار او تفاوت بسیار دارد. در داستان راه شاهی، مالرو سرنوشت انسان را در رویارویی با مرگ و تقلایش برای رهایی از آن و جستن راهی برای غلبه بر آن به نمایش در آورده است.