اشتراک گذاری
«بوفالو» از ١٠ دي ماه اكران مي‌شود
تصوير به جاي ديالوگ روايتگر مي‌شود
فرناز ميري
فيلم سينمايي «بوفالو» به كارگرداني كاوه سجادي حسيني و تهيه‌كنندگي همايون اسعديان و با بازي پرويز پرستويي، سهيلا گلستاني، هومن سيدي و پانته‌آ پناهي‌ها از ١٠ دي ماه اكران مي‌شود. اين فيلم سال گذشته در سيوسومين جشنواره بين‌المللي فيلم فجر به نمايش درآمد و به گفته كارگردانش قرار بود از ٢٢ آذر اكران شود اما با تاخير به پرده سينماها مي‌رود. داستان فيلم درباره زوج جواني است كه دزدي كرده‌اند و به بندر انزلي مي‌روند تا شخصي را ملاقات كنند اما در آنجا حوادثي سر راه‌شان قرار مي‌گيرد. به مناسبت اكران اين فيلم در روزهاي آينده گفت‌وگويي با كارگردان فيلم داشتيم. سجادي حسيني از «بوفالو» به عنوان يك فيلم فضامحور ياد كرد كه در كل شخصيت اصلي و راوي فيلم، فضاي فيلم است. او معتقد است «فيلم بيشتر با زبان تصوير با مخاطب در ارتباط است تا ديالوگ و متن. از همين روي شايد مخاطب سينماي قصه‌گو تاحدي اين كار را پس بزند. در نوع روايت اين فيلم دست به تجربه‌اي زده‌ام كه جديدتر و خارج از عرف سينماي ايران است. نگاه ديگري به شهر داشته‌ام و همانند عصر حاضر كه همه‌چيز بر پايه روابط انساني است كه ناگفته مي‌ماند، در فيلم نيز همه‌چيز در نهان و پنهان است و تا نهايت هيچ چيز در روابط انساني برملا نمي‌شود مگر آنكه كنكاش كنيم.» اين فيلم سينمايي كه دومين تجربه سجادي به حساب مي‌آيد در بندرانزلي فيلمبرداري شده است. سجادي به تلاش خود در بهره‌گيري از اين فضا اشاره كرد و گفت: «سعي كرده‌ام اشياء جاندار بشوند مانند مرداب كه فيلم را تحت سيطره خودش قرار مي‌دهد. به بيان ديگر فضاي فيلم هم در روابط آدم‌ها در قصه و هم در جنس بازي‌هاي فيلم حضور دارد و مرداب به نوعي هم متن و هم فرامتن را تحت تاثير قرار مي‌دهد.» حال بايد ديد چنين تجربه‌اي تا چه اندازه مي‌تواند مخاطب سينما را به خود جلب كند. سجادي درباره موفقيت يا عدم‌موفقيت فيلمش توضيح داد: «اين فيلم تجربه‌اي بود و اينكه تا چه حد موفق بوده‌ام يا موفق شده‌ام را بايد منتقدان و مخاطبان مشخص كنند. در اين تجربه جديد از ابزار سينما بهره گرفته‌ام و سعي كرده‌ام تماشاگر را در لذت فيلم ساختنم سهيم كنم. در لابه‌لاي فيلم شاهد ارجاع‌هايي به شعرها يا عكس‌ها و شخصيت‌هاي مورد علاقه‌ام ديده مي‌شود كه شايد عده‌اي آن را اداي روشنفكري بدانند. اما حقيقت اين است كه فيلم اداي چيزي نيست و خود فيلم حاضر و آماده است تا حقيقت خودش را بيان كند.» كارگردان «بوفالو» معتقد است معماري اهميت ويژه‌اي در فيلمش دارد و همچنين روابط انساني مهم‌تر از درام بيروني است. همچنين سال گذشته نه تنها اين فيلم بلكه آثار ديگري در فضاي منطقه شمال فيلمبرداري شده‌اند. سجادي درباره لوكيشن فيلمش توضيح داد: «تلاش كرده‌ام با يك نازيبايي به سمت زيبايي بروم و سعي نكرده‌ام منطقه شمال كشور را مانند يك توريست بنگرم. شهر به منزله يك شخصيت و جايي كه با آن درگير هستيم و تاثيري در روند رشد و زندگي ما دارد، در اين فيلم مهم است. لوكشين فيلم بندرانزلي است و دريا و مرداب بارزترين نماد آن نماينده اميد و نااميدي است.» به گفته سجادي فيلم با درامي بيروني آغاز مي‌شود و خيلي ريتم تندي دارد. داستان، همان داستان يكي بود و يكي نبود و دزدي دختر و پسري جوان است اما «با حضور مرداب همان درام بيروني كليشه‌اي و مرسوم يعني همان دزدي دختر و پسر تغيير مي‌كند، درام بيروني زيرآب مي‌رود و درام دروني مي‌شود. حضور آدم‌ها در قصه بدون قصه‌گويي فقط نشان داده مي‌شود و پيچش داستاني از طريق روابط و فضا منتقل مي‌شود تا از طريق گفت‌وگو و ادبيات. به بيان ديگر بيشتر خود سينما وارد سينما مي‌شود و تصوير همه‌چيز را برملا يا پنهان مي‌كند. همانطور كه گفتم درام دروني مي‌شود و شكل داستاني سينماي كلاسيك را ندارد از همين روي اگر مخاطب با نگاه كلاسيك به اين فيلم نگاه كند آن را از دست مي‌دهد و حتي تاحدي گيج مي‌شود. اما اگر با نگاهي مدرن، پرسه‌زن و پريشان به سراغ اين فيلم برويد از آن لذت مي‌بريد. «بوفالو» فيلم پرسه است و درباره آدم‌هايي است كه پرسه مي‌زنند و ناخودآگاه خودشان را فنا مي‌كنند.» سجادي در توضيح اينكه اكران فيلمش در اين بازه زماني در ديده شدن يا نشدن آن تاثير دارد يا خير، توضيح داد: «قرار است برخي فيلم‌ها نابود شوند و يكي از آنها فيلم من است. بي‌شك وقتي در اين زمان فيلمي اكران مي‌شود به آن آسيب مي‌زند. فيلم‌هايي مانند «بوفالو» از ديد مديران سينمايي مخاطب چنداني ندارد و از همين روي زمان اكران مناسبي به آنها نمي‌دهند تا در نهايت گفته خودشان مبني بر نداشتن مخاطب را اثبات كنند درحالي كه اگر در زمان مناسبي اكران شود مخاطب خودش را پيدا كنند. در اين بازه زماني فيلم‌ها فقط اكران مي‌شوند و صدا خفه‌كني در سينما هستند.» از او درباره تبليغات براي فيلمش پرسيدم و سجادي گفت: «فيلم در اختيار پخش‌كننده قرار دارد و در زمينه تبليغ آن از دست من ديگر كار چنداني به جز همين گفت‌وگوها درباره فيلمم برنمي‌آيد.» همانطور كه گفته شد اين فيلم سال گذشته در بخش «نگاه نو» سيوسومين جشنواره فيلم فجر به نمايش درآمد به گفته سجادي «فيلم به صورت غيرعلني از دايره رقابت كنار گذاشته شد. به هر دليلي بيشتر منتقدان ما سينماي كلاسيك و قصه‌گو را دوست دارند و خيلي از فيلم‌هاي خارج از اين فضا استقبال نمي‌كنند. البته شايد اگر كارگرداني با اسم و رسم آن را ساخته بود بيشتر ديده مي‌شد اما به هرحال با ناملايمي‌هايي در داوري روبه‌رو شد. اغلب منتقدان هم در آن مقطع پرده نخست فيلم را كه خيلي مرسوم و قصه‌گو بود، دوست داشتند اما از پرده دوم كه فيلم با نشانه‌ها بازي مي‌كند و نياز به تفكر دارد ديگر نتوانست راه خودش را پيدا كند.» پيش‌تر در گروه سينمايي «هنر و تجربه» فيلم «شب، بيرون» سجادي‌حسيني به نمايش درآمده است وي در پايان گفت: «به هرحال سعي مي‌كنم تمام نقدها به فيلمم را مدنظر داشته باشم. نمي‌گويم فيلم كاملي ساخته‌ام. به نظرم جزييات فيلم مانند فيلمبرداري، طراحي صحنه و بازي‌ها درخشان است و بازي جديدي را از بازگيران سرشناس اين فيلم مي‌بينيم. همچنين اين فيلم، آخرين فيلم نگاتيوي سينماي ايران است.»