نقد و بررسی فیلم رسوایی ساخته مسعود ده نمکی / این رسوایی نیز بگذرد! / نیره رحمانی، زهرا مشتاق و…

نقد و بررسی فیلم رسوایی ساخته مسعود ده نمکی

این رسوایی نیز بگذرد!

نیره رحمانی

بعید می دانم در تاریخ سینمای ایران کسی را پیدا کنید که آثاری تا این اندازه کم مایه ساخته باشد و تا این اندازه نیز از همه طلب کار باشد! حالا که خوب است بالاخره بعد از چند تا فیلم ساختن  الفبای کارکردن با ابزار سینما را آموخته است اما فکرش را بکنید زمانی که هنوز همین را هم بلد نبود کل جشنواره داوران و متولیانش را به دلیل توجه نکردن به فیلمش زیر سوال برده بود که فلان و بهمان. مسعود ده نمکی از همان روز اول همین گونه بوده انگار که عالم آدم به او بدهکار است و من نمی دانم واقعا جز ساختن چند فیلم تجاری آن هم با کیفیت فیلمفارس های پنجاه سال پیش، چه گلی به سر دیگران زده که تا این اندازه خود را صاحب حق می داند. البته آقای ده نمکی هم می داند طلبکار بودن از چه کسانی است که نه تنها مشکل ساز نیست که جایزه دار هم هست.

مثلا در روزگاری که عالم آدم درباره ناکاریی رسانه به اصطلاح ملی صدایشان در آمده جناب ده نمکی یک کلمه نیز اشاره نمی کند چرا؟ خب در آن حالت بهترین ساعت و بهترون روز سال تریبون را دست او نمی دهند آن هم زمانی که قرار است فیلمش اکران عمومی داشته باشد. آنوقت کجا چپ راست آنوس فیلمش را از صدر تا ذیل شبکه های تلویزیونی پخش خواهند کردند.

واقعا ده نمکی با این همه ادعای حق طلبی سیاسی و اجتماعی اش که مدام هم برای مردم نسخه می پیچد کی کنار مردم ایستاده و دو تا نقد درست و حسابی کرده که حرف دل مردم بوده باشد. یکی از نشریات که از قدیم بده بستان پنهان و آشمکار با ده نمکی داشته تیتر زده که گروههای سینمایی از همین الان برای اکران رسوایی به رقابت افتاده اند. انگار که مثلا ده نمکی اسپیلبرگ است و همه برای فیلمهایش سرو دست می شکنند به شما قول می دهم فیلم گل پری جون را هم الان اجازه اکران بدهند همین گروه های سینمایی برای نشان دادن رقص عربی جمیله سرودست می شکنند.

رسوایی ۲ نیز چیزی جز یک فیلمفارسی پر مدعا نیست از کارگردانی که دلش می خواهد جماعت خیال کنند او  مصلح اجتماعی ست اما او در واقع فیلمفارسی سازی ست که راه گیشه را خوب یادگرفته است. خب لمپنیسم هم همیشه طرفدار داشته باور کنید هنوز مدت زیادی از فاجعه دردناک ظهور احمدی نژاد در سپهر سیاسی این دیار نگذشته است.

****

درباره «رسوایی ۲»

از بیانیه صادرکردن خسته نشده‌اید

زهرا مشتاق/ شرق

بس کنید دیگر. خودتان از این همه بیانیه‌صادر‌کردن هنوز خسته نشده‌اید. به قول خودتان آدم خوب است عوض شود، نه عوضی. برایم عجیب است که بچه‌مسلمانی مثل شما، در این چند چیزی که ساخته، نگاه پررنگی نسبت به جامعه «اناث» داشته! و ازقضا در این دو فیلم اخیر، بانوان دست‌مایه خیلی خوبی برای به‌گناه‌انداختن امثال برادران «شریف» هستند. حالا چه آن خواهر «رسانه» باشد، چه غیررسانه و راهزن دل و دین. خیلی جالب است که وقتی خواهر رسانه بالاخره به خانه حاج آقا اجازه ورود می‌یابد و بلافاصله گروه آقایان رؤسا نیز که معلوم نیست از کدام در باز وارد خانه می‌شوند؛ حاج آقا بلافاصله رنگ از رخسارشان می‌پرد و خیلی مستقیم اشاره می‌کنند که به قرآن و به خدا این خواهر برای مصاحبه خدمتشان رسیده و حتما نه کارهای دیگر… . من در سالن سینما بسیار خجالت کشیدم که فیلمی را تماشا می‌کنم که تقریبا تمام مردهایش که سکان‌دار هستند و مسئولیتی به عهده دارند؛ بانوان را به چشم کالایی گناه‌آلود نگاه می‌کنند. من هنوز نمی‌توانم بفهمم شما که زمانی نشریه دوکوهه و شلمچه و چه و چه درمی‌آوردید چه شده حالا این‌قدر عوض شده‌اید؟! چه شده که در به‌اصطلاح فیلم‌هایتان زنان زیباروی سینمای ایران در بهترین شکل ممکن مورد استفاده قرار می‌گیرند تا ان‌شاءالله به فروش فیلم و خدمت به فرهنگ و هنر این مملکت هم خدمتی کرده باشند. جناب ده‌نمکی، جامعه زنان فارغ از هر ملیت و گرایشی، بازیچه دیالوگ‌های فیلم شما نیستند که آنان را تا حد یک… پایین بیاورید. این شأن زنان نیست. شما را نمی‌دانم. این دیالوگ‌های بیمارگونه، قدرمسلّم از روانی سلامت بیرون نیامده است. ذهن مسموم نویسنده این اثر است که با دیدن یک خانم دست و دلش می‌لرزد و جا‌به‌جا شوخی‌های نامناسب در فیلم می‌گذارد. شما که عکس بزرگانی چون حاج‌آقا دولابی را در فیلمتان می‌گذارید، حداقل از رویه ایشان نیز تأسی کنید و کمتر مانیفست صادر کنید. ما خودمان، در همین شهری که زندگی می‌کنیم، روزی صد دفعه زلزله را تجربه می‌کنیم و همراه با دیگر سکان‌داران شهری و غیرشهری ککمان هم نمی‌گزد؛ که اگر گزیده بود صحنه‌های مرد آکاردئون‌نواز و دختر فقیر روزنامه‌فروش، این اندازه باسمه‌ای و غیرواقعی درنمی‌آمد؛ چون نمی‌شناسیمشان؛ چون هنوز از پشت آن شیشه دودی‌رنگ به همه چیز نگاه می‌کنیم و اگر هم از اتومبیل پیاده می‌شویم، برای گرفتن یک عکس تبلیغاتی برای صفحه‌های اجتماعی است که به‌خصوص این روزها لایک‌خورش خوب است. درهر‌حال اگر یکی از همین روزها فرصتی برای دیدن فیلم دیگران هم پیدا کردید، به «ابد و یک روز» هم نگاهی بیندازید. فیلمی که کارگردان جوانش بدون صادرکردن مانیفست و ردیف‌کردن حوری و پری، حرف‌های مهمی برای گفتن دارد. حرف‌هایی که هر کسی را می‌تواند عوض کند؛ حتی شما را.

*****

رسوایی ۲ – مسعود ده‌نمکی – بخش مسابقه! جشنواره فجر

محسن خیمه دوز / شرق
یکی از ویژگی‌های جامعه مدنی این است که همه می‌توانند نظرات خودشان را نوشته، ساخته و منتشر کنند حتی لمپن‌ها و یکی از ویژگی‌های جوامع غیرمدنی این است که فقط صاحبان یک تفکر می‌توانند آثارشان را بنویسند، بسازند و منتشر کنند و این یعنی «لمپنیسم».
«رسوایی ۲» نشان داد فرهنگِ نگاه به دیگری، همچنان از جنس «لمپنیسم» است و نه از جنس «مدنیت».
وقتی در سکانسی از این فیلم، یک بازیگر لوده، یکی از سخنان گهربار فیلم‌نامه لمپنی فیلم را چنین بیان می‌کنند که: «نقد و منتقد مثل مگسی است که روی… . می‌نشیند»، می‌توان دریافت چرا لمپنیسم، مسئله اصلی تاریخ معاصر ایران است،

*****

حواشی رسوایی ده نمکی

عصبانیت ده نمکی به خاطر «رسوایی»

فیلم «رسوایی ۲» جدیدترین ساخته مسعود ده نمکی بهمن ماه در برج میلاد به نمایش درآمد و از زمان نمایش تا امروز ظهر با حاشیه هایی همراه بود.

از جمله این حاشیه ها می توان به دیالوگی از فیلم اشاره کرد که در آن یکی از شخصیت های منفی فیلم درباره خبرنگارارن به کار می برد و این باعث دلخوری عده ای از اهالی مطبوعات و رسانه ها می شود.

این دیالوگ باعث شد بعضی از اهالی رسانه ها تصمیم بگیرند که نشست خبری این فیلم را پوشش ندهند، در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی نیز سخنانی مبنی بر سالن خالی فیلم «رسوایی ۲» در برج میلاد مطرح شد و اینکه عده ای پس از گذشت دقایقی از اکران فیلم سالن را ترک کرده اند و این حاشیه ها باعث شد تا صبح امروز ده نمکی کارگردان «رسوایی ۲» در صفحه اجتماعی خود در یکی از شبکه های مجازی چند جمله ای درباره فضای نمایش فیلم در ایام جشنواره بنویسد.

وی در سخنانی کوتاه آورده است: «سالن‌های نمایش دهنده «رسوایی» در جشنواره مملو از جمعیت است، حتی اگر آسمان به ریسمان ببافند برای پوشاندن این تحقیرشدن‌های ده ساله‌شان از «اخراجی‌ها» تا «رسوایی» به دلیل ناکام ماندن پیش‌بینی‌های کارشناسانه! و شرط بندی‌های مزخرف‌شان برای شکست این فیلم‌ها. تنها دلیلش هم این است که مردم را نشناخته‌اند‌. این مسئله چپ و راست ندارد، چپ کینه قدیمی دارد و حق دارد منصف نباشد و مکر کند و راست مذهبی بلاهت و خود‌کم‌بینی ای دارد که می‌خواهد آن را پشت غریبه‌نوازی پنهان کند اما خدا نه چپ است و نه راست. صبح اکران نزدیک است و روسیاهی باز به زغال می‌ماند، حتی اگر همه عالم نخواهند و تو تنها باشی»

وی همچنین ساعاتی بعد از یادداشت اول خود در پست دیگری نوشته است: «از این که عصبانی هستید خوشحالم و اگر عصبانی نمی‌شدید به خودم و کارم شک می‌کردم. از اینکه کنایه‌های فیلم ضمیر مخاطبش را به این زودی پیدا کرد خوشحالم و یقین کردم فیلم در بیان دیدگاهش لکنت ندارد. فیلم زلزله به جان‌شان انداخته و درست مثل زمان ساخت «فقر و فحشا»، «رسوایی» هم به خال زده است.»

این یادداشت ها در حالی نوشته شد که مسعود ده نمکی برای نشست خبری فیلم خود حضور پیدا نکرد و روابط عمومی جشنواره فجر درباره برگزار نشدن این نشست خبری اعلام کرد: نشست رسانه ای «رسوایی ۲» در کاخ جشنواره کنسل شده است و برگزار نمی شود.