اشتراک گذاری
بحث‌برانگيزي وودي آلن در نخستين روز جشنواره كن
بهار سرلك
فيلم رمانتيك كمدي «كافه سوسايتي» شصت‌ونهمين جشنواره فيلم كن را آغاز كرد و در مجموع منتقدان از اين فيلم استقبال كردند. اما آغاز اين جشنواره براي اين كارگردان ٨٠ ساله دلپذير نبود و بحث‌هايي درپي داشت. به گزارش خبرگزاري ووكس؛ رونان فارو، پسر وودي آلن نامه‌اي همزمان با اكران تازه‌ترين فيلم پدرش، در وب‌سايت هاليوود ريپورتر منتشر كرده است. البته كه اين مساله در حاشيه جشنواره كن قرار مي‌گيرد و مساله بحث‌برانگيزتر اين است كه چطور وودي آلن هرگز اجازه نداده است فيلم‌هايش در بخش رقابتي كن حضور داشته باشند؛ او در روز نخستين جشنواره توضيح داد كه اين كار برخلاف احساسش است: «رامبرانت بهتر است يا ال گركو، يا ماتيسه بهتر از پيكاسو است؟ اين قضاوت‌ها براساس طرز تفكر شخصي است. خوب است كه بگوييم اثر محبوب‌مان كدام است. اما ١٠ نقطه نظر متفاوت هست. در هر گروهي كه اثر فردي را قضاوت مي‌كنند، كاري هست كه آن فرد هرگز نبايد انجام دهد. در نوع قضاوت افلاطوني‌مانند و براي گفتن «اين بهترين است»، قضاوت بي‌طرفانه بهترين است. من به قضاوت بي‌طرفانه در كن اعتقاد ندارم و نمي‌خواهم در آن شركت داشته باشم.»
چنين ادعاهايي حتي اگر از دهان بزرگ‌ترين فيلمساز زنده دنيا بيرون آمده باشد، از نظر جشنواره‌اي كه هر ساله با افتخار تمام نخل طلاي خود را به برگزيده‌اش اهدا مي‌كند، گستاخانه است. با اين وجود، اين ادعا نخستين موضوعي بود كه رييس هيات داوران، جورج ميلر، بايد در نخستين نشست خبري و رسمي با آن دست و پنجه نرم مي‌كرد. در واقع زماني كه ميلر مسووليت رياست هيات داوران را پذيرفت، فكر نمي‌كرد چنين موضوعي مطرح بشود. ميلر در جواب به آلن گفت: «خب، از نظر من اين واقعيت كه فيلمي به بخش رقابتي راه يافته، با فرصت ديدن چندباره فيلم‌ها متعادل مي‌شود… يعني تماشاي فيلم و ديدن دوباره آنها با توجه و سپس مباحثه با گروهي كه مي‌دانم خيلي خيلي به فيلم و سينما علاقه دارند. از نظر من، كار هيات داوران مثل مدرسه فيلم يا باشگاه فيلم است. بله، شما مي‌توانيد اين معيارها را زير سوال ببريد اما ما اين كار را مي‌كنيم.»
نخستين همكاري وودي آلن با ويتوريو استورارو، فيلمبردار بنام ايتاليايي كه تصويربرداري «اينك آخرالزمان» به كارگرداني فرانسيس فورد كوپولا و «محمد رسول‌الله» ساخته مجيد مجيدي را در كارنامه دارد، فيلم «كافه سوسايتي» را بهترين اثر سينمايي آلن پس از دهه‌ها معرفي كرده است. برخي از تصاوير اين فيلم آنقدر نفسگير است كه كمتر پيش مي‌آيد چنين تصاويري را در آثار وودي آلن ببينيد. داستان «كافه سوسايتي» در دهه ١٩٣٠ و هاليوود رخ مي‌دهد؛ بابي (با بازي جسي آيزنبرگ) بيست‌وچند ساله است و قصد دارد با كمك عمويش (استيو كارل) كه نماينده‌اي قدر در دنياي سينما است، كاري دست و پا كند. بابي با ديدن ووني، دستيار عمويش (كريستين استوارت) دلباخته او مي‌شود. اما كسي نمي‌داند ووني معشوقه كارفرماي خودش هم هست…
آلن در اين نشست خبري گفت: «اگر سال‌ها پيش اين فيلم را مي‌ساختم، خودم شخصيتي را كه جسي آيزنبرگ بازي كرد، ايفا مي‌كردم. او براي بازي در اين نوع شخصيت‌ها مناسب است. خودم اين نقش را ظريف‌تر ايفا مي‌كردم چون من كمدينم نه بازيگر. احتمالا من به اين شخصيت يك بُعد مي‌دادم اما جسي بازيگر خوبي است و پيچيدگي و جذابيت بيشتري به اين شخصيت داده است. در جواب آنهايي كه فكر مي‌كنند جسي يا اين شخصيت شبيه به من است، تنها چيزي كه مي‌توانم بگويم اين است كه جسي اين شخصيت را عميق‌تر از آن چيزي كه من مي‌توانستم به نمايش گذاشته است.» آلن درباره زمان و موضوع فيلم با اشاره به اينكه در دهه ٣٠ استوديو‌هاي فيلمسازي مشخصي بر هاليوود چيره شده بودند، گفت: «مطمئنم درباره پادشاهان سينما و سران استوديو‌ها و همه آن زيرآب‌زني‌ها خوانده‌ايد و اگر «داستان‌هاي پت هابي» اثر اف. اسكات فيتزجرالد را بخوانيد، كاملا متوجه مي‌شويد كه در آن سال‌ها هاليوود چه شكلي بود. مطمئنم اين چيزها در مورد تجارت‌هاي بزرگ، مثل وال‌استريت و سياست هم صدق مي‌كند، اما اين مسائل در هاليوود مشهودتر است.»
اعتماد